Türkiye yeni bir askerlik sistemine kavuşuyor. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar önceki akşam gazetecilerle bir araya gelerek yeni askerlik sisteminin genel çerçevesini anlattı. Buna göre askerlik süresi 6 aya iniyor. Temel askerlik eğitim süresi 1 ay oluyor. Bedelli askerlik uygulaması sürekli hale getiriliyor. Siz gazetemizin sütunlarında Akar’ın verdiği diğer detayları okuyacaksınız. Ben biraz farklı noktalara değineceğim.
Önce şunun altını çizeyim. Mevcut askerlik sistemi sorunlu. Her yıl 700 bin genç 20 yaşına gelerek askerlik çağına giriyor. TSK’nın bir yılda askere aldığı genç sayısı 400 bini geçmiyor. Geriye kalan 300 bin genç birikiyor. Şu anda silah altına alınmayı bekleyen 2 milyon 200 bin genç hayatını düzene sokabilmek için askere gitmeyi bekliyor. Bu gençlerin hem iş hem aile planları bu durumdan etkileniyor. Yüksek öğrenim askere gitmemek için bir ara formül olarak kullanılıyor. Bu da eğitimin genel kalitesini düşürüyor.
Ancak bu sorunlar şu gerçeği ortadan kaldırmıyor: Türk vatandaşlarının asgari düzeyde de olsa askeri eğitim alması gerekiyor. Post modern lakırdılarla askerlik eğitiminin tukaka edilmesini doğru bulmuyorum. Dünyanın hali ortada. 2000’lerin başında liberal söylemlerle bize dayatılan tezler bir bir çöktü. Sınırlar ortadan kalkmadı. Devletler zayıflamadı. Serbest piyasa ekonomisi dünyaya hakim olmadı. Özgürlükler, insan hakları, uluslararası hukuk lafta kaldı. Sınırlarımızın hemen güneyi Mad Max sahnelerini aratmıyor. Terör örgütleri vesayet savaşlarının aktörü olarak kullanılıyor. Ticaret savaşları dünya ekonomisinin geleceğini şekillendiriyor. Bu ortamda temel askeri eğitimin zorunlu olarak verilmesi dünya ve bölge gerçekleriyle bire bir örtüşüyor.
Bu madalyonun bir yüzü. Madalyonun diğer yüzünde profesyonel askerliğin öneminin altını çizmek gerekiyor. Dünyada bunun çok başarılı örnekleri var. Aslında Türkiye de bunu sahada bir süredir uyguluyor. Birkaç yıldır terörle mücadele operasyonlarını sadece profesyonel askerlerimiz yürütüyor. Elde edilen başarı, terörle mücadelenin geldiği nokta ortada.
İşte mevut yapıdaki aksaklıkları gidermek için hayata geçirilen yeni sistem profesyonel askerlik ile zorunlu askerliği içinde barındıran hibrit bir model olarak ortaya çıkarıyor. Hem askerlik kısalıyor, hem profesyonel orduya geçişin temelleri atılıyor hem de temel askeri eğitim bedelli askerler için bile zorunlu hale getiriliyor.
Peki, yeni sistemin genel özellikleri neler?
Askerlik kısalıyor. Bu askeri yükümlülük konusunda toplumun her kesimi için eşit fırsat sunuyor. Bir, altı ve on iki ay olmak üzere askerlikle ilgili seçenekler artıyor. Yeni sistem gençlere daha geniş askeri kariyer imkanları sunuyor. Silahlı Kuvvetlere er olarak giren bir genç, TSK’da devam etmek isterse, belli bir süre geçtikten ve sınavlarda başarılı olduktan sonra astsubay, subay hatta general olabiliyor. Askerlik hizmeti harçlık, maaş ve TOKİ konutlarında öncelik gibi sosyal yardımlarla teşvik ediliyor. Bedelli ve hükümlü askerlik bir sisteme bağlanarak öngörülür kılınıyor. Tüm bunlar kendi kendini sübvanse eden bir sistemle yapılmaya çalışılıyor.
İlgimi çeken bir not da şu. Bedelli ödemesi tek seferde, 30 bin TL olarak yapılacak. Ödemenin tek seferde yapılmasının ilginç bir sebebi var. Son uygulamada bedelli askerlikten faydalananların bir kısmı ilk taksit olan 2 bin TL’yi ödemiş, daha sonra askerliğini yapmış gelmiş, ancak geri kalan taksitleri ödememiş. Bu yüzden ödemeyenler mahkemelik olmuş. Bir daha bu tür bir sorunla karşılaşmamak için ödemeler peşin ve tek seferde alınacak.
