Yüksek Askeri Şura, her yıl olduğu gibi Ağustos’un ilk haftası toplanacak. Bu yıl YAŞ’ı kritik kılan, Ergenekon, Balyoz ve İnternet Andıcı gibi darbe davalarından yargılanan 68’i general ve amiral çok sayıdaki muvazzaf subayın halen tutuklu olması.
Stratejik Düşünce Enstitüsü’nün önceki gün düzenlediği konferansta hem YAŞ’ın yetkileri ve atama sistemini sorgulayan rapor açıklandı, hem de tutuklu subayların durumu değerlendirildi. Raporda,
“Tutuklu subaylar emekli edilmeli; açığa alınmalı, tutuksuz yargılananlar pasif görevlere atanmalıdır” önerisi yer aldı. Ancak konferansta dile getirilenler
“aksi halde ortaya çıkabilecek çok tehlikeli bir durum” • işaret ediyordu:
- YAŞ Kanunu’nu 12 Mart Muhtırası’ndan sonra
“TSK Birliği” adlı cunta tarafından bir askeri hakime yazdırıldı. Dolaylı olarak bundan sonraki komuta kademelerini de cunta belirledi. Örneğin orduevinde dans etmek terfi kriteri oldu!
- YAŞ, aslında askeri stratejik konsepti, TSK’nın program ve hedeflerini görüşen bir kuruldur. Ancak bugün
“… ve diğer kanunlarla verilen görevleri yapar” diye bir
‘maymuncuk madde’ ile tayin ve terfilere de karar veriyor. Kurul’da Başkan sıfatıyla Başbakan’ın iki oyu, toplam 3 sivil üyenin bulunduğu yerde yetersizdir. Kararları komuta kademesi vermektedir.
- Darbe davalarından halen 68’i general ve amiral çok sayıda tutuklu subay var. Geçen yıl 14 general ve amiralin tutukluluğuna tepki olarak Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları YAŞ öncesi emekliliğini istemişti. YAŞ’ta da bu kişiler için
“bir defaya mahsus” temdit (bekleme) kararı verilmişti.
- Ancak bu yıl tüm tutuklular açığa alınmalı ve emekli edilmelidir. Hem hem TSK Personel Kanunu’nun 65. Maddesi bunu gerektirmektedir, hem de TSK'da 301 olması gereken general-amiral sayısı gidenleri aratmayacak sayıya (361 kişi) ulaşmıştır.
-
‘Masumiyet karinesi’ buna engel değildir. Bugüne kadar basit boya badana işlerindeki usulsüzlüklerden dolayı binlerce subay, astsubay ordudan atılmıştır.
- 65. maddenin bugüne kadar uygulanmaması ve darbe sanıklarının açığa alınmaması, emekli edilmemesi, TSK içinde
“Bu kişiler suç işlemedi. Sadece cumhuriyeti koruma görevlerini yaptı” anlayışının sonucudur.
- Bu anlayış, komutanların resmi araçlarla Hasdal ve Mamak askeri cezaevlerine giderek sanıkları ziyaret etmesiyle güç ve yaygınlık kazanmıştır. Öyle ki, bugün YAŞ’ın terfi listesindeki subaylar da cezaevindeki darbe sanıklarını ziyarete teşvik edilmektedir.
- Üstelik TSK Personel Kanunu’na generaller için
“yaş haddine kadar emekli edilemez” hükmü konulmuştur.
- Böyle olunca da, görev başındaki subaylar, bırakın darbeye niyet edenlerin yargılanmasından ders almayı, onların
“görevlerini yaptıklarını, yarın da çıkıp geleceklerini” düşünmektedir.
- Darbe sanıklarının süresini uzatmak, emekli etmemek açığa almamak, TBMM ve hükümetle bilek güreşi demektir. TSK’nın kendini bu kurumlarla emsal görmesi kabul edilemez.
- Darbe suçlamasıyla yargılananlar derhal açığa alınmalı, tutuklananlar emekli edilmeli ve mahkum olurlarsa rütbeleri sökülmelidir.
Konferansa katılan iki önemli ismin, emekli askeri hakim Faik Tarımcıoğlu ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Üyesi Veysi Savaş’ın bu kapsamdaki değerlendirmeleri ve verdikleri örnekler çarpıcıydı.
Konferans deyim yerindeyse bir
“tehdit değerlendirmesi”ydi. Bununla ilgili kararı ise YAŞ’ta askerler ve siviller birlikte verecek. Karar, Kurul’da geçen yıl Başbakan’ın başkanlığını vurgulayan fotoğrafın dışında da değişim olup olmadığını da gösterecek.
SDE’nin ‘ilerleme raporu’ yayınlandı
SDE’nin “Türkiye’nin askeri vesayetten çıkış raporu”na da vurgu yapmak gerekiyor. Bu, şunun için önemli: Türkiye’nin demokratik ilerleme raporları artık yerli kurumlar tarafından yazılıyor. www.sde.org.tr adresinden ayrıntılarına ulaşabileceğiniz rapordaki
“yapılanlar” ve
“öneriler” özetle şöyle:
Askeri vesayetten çıkışa yönelik atılan önemli adımlar:
- MGK’da sivil ağırlığın arttırılması, Genel Sekreter’in sivil olması.
- EMASYA Protokolü’nün kaldırılması.
- Sayıştay’ın TSK’yı denetlemesi.
- Okullarda milli güvenlik derslerinin subaylar tarafından verilmesinden vazgeçilmesi.
- 27 nisan bildirisinin TSK internet sitesinden çıkarılması.
- Askerlerin orduevlerinde hizmette kullanılmaması…
Atılması önerilen adımlar:
- Milli Savunma Bakanlığı’nın kadro ve binasıyla sivilleşmesi. Genelkurmay’ın MSB’ye bağlanması.
- Darbelere gerekçesi yapılan TSK İç Hizmet Kanunu 35. maddesinin (Silahlı Kuvvetlerin vazifesi, Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmiş olan Türkiye Cumhuriyetini kollamak ve korumaktır) kaldırılması.
- OYAK’a kanunla tanınan ayrıcalıkların kaldırılması.
- Ordunun asker ve teçhizat ihtiyaç planlamasının yeniden yapılması, profesyonelleşerek küçülmesi.
- TSK terfi sisteminin (YAŞ) gözden geçirilmesi.
