Yargı reformu vatandaşın ne işine yarayacak!(2)

Evet, dün yazdığımız ilk yedi maddeden devam ediyoruz bugün.

(8) Adliyeler konuşacak. Yazılarımda belirttiğim bir husustu. Adliyelerin topluma konu olan olaylarla ilgili konuşması gerekiyor. Bunu sağlamak adına adliyelerin basın sözlüğünün aktif kılınması çok yerinde olacak. Bundan sonra bir olay olduğunda "yalan" bilgi yerine kaynağından durumu özetleyen açıklamalar dinleyeceğiz.

(9) Telefon ve internet dolandırıcılarına özel önlem. Bankacılık ve bilişim sistemi kullanılmak suretiyle işlenen dolandırıcılık ve hırsızlık suçları için yeni adli tedbirler uygulanacak ve müsadere kapsamı genişleyecek. Ve bankaların bu suçların önlenmesi ve caydırıcılığın sağlanabilmesi amacıyla sorumlulukları arttırılacak. Bankalar "bizimle ilgili değil, siz onay vermişsiniz" deyip işin içinden çıkamayacak. Telefon aboneliği alınması noktasında birtakım yeni önlemler alınacak. Abonelik bilgileri güncellenecek. Güncellenmeyenler iptal edilecek. İnternetten satışlarda, tüketici lehine düzenlemeler gelecek.

(10) Cezalar caydırıcı olacak. Suç ve kabahatler arasında kalan eylemlerin niteliği netleşecek. Bazı eylemler için belirsizlikler vardı bunlar gideriliyor. Denetimli serbestlik süreleri suçun cezasına göre belirlenecek. Belirli bir yıl olmayacak. Ağır suçlar için daha fazla. Hafif suçlar için daha az olacak. Suçtan elde edilen gelirlerin müsadere edilmesi daha etkin uygulanacak. "Yaptı ve yanına kâr kaldı" algısı tarih olacak böylece... Hapis cezalarına seçenek yaptırımların sayısı artacak.

(11) Kamuoyunu etkileyen olaylarda tutuklama olacak. Bazı olaylar sonrası tutuklama gelmemesi cezasızlık algısını güçlendiriyordu. Yeni bir düzenleme yapılacak ve kamusallaşan eylemler sebebiyle hâkimin "takdiri" tutuklama tedbirine başvur yolu açılacak. Buna göre cezası az olsa da artık tutuklama yapılabilecek bazı durumlarda. Burada oluşturulacak metnin çok dikkatli yazılması gerekiyor pek tabi.

(12) Trafik suçlarından kaçış yok! Hatırlayalım "Eylem Tok" olayını. Oğlunu alıp kaçmıştı. Bu olayın kamu vicdanında oluşturduğu tahribat fazla pek tabii ki. İşte yeni pakette bu yönde düzenlemeler var. Kaza sonrası olay yerini terk etmek ayrı bir suç olarak düzenlenecek. Yeni trafik kabahatleri ile boş alan bırakılmayacak.

(13) Magandaların cezası artacak. Araçtan inip yol kesenlerin cezası artacak. Yani kişi araçtan indiğine "pişman olacak". Yine bu magandaların sürücü belgesinin geri alınması da dâhil olmak üzere başka idari tedbirler de uygulanacak. En önemli düzenlemelerden biri bu bence. Zira basına yansıyan görüntüler hepimizi rahatsız ediyordu. Bu kimselerin aldığı cezalar yaptıklarının yanında basit kalıyordu. Bir başka magandalık ise havaya ateş açma eylemi. Toplu olarak bulunduğu nişan, düğün, asker uğurlaması gibi yerlerde, ses ve gaz fişeği atabilenler de kapsama alınarak silahla ateş eden kişilere verilecek cezalar ciddi oranda yükseltilecek! Av tüfeklerinin tabi olduğu ruhsat rejimi yeniden belirlenecek ve ruhsatsız kullanımının da cezası ağırlaştırılacak!

(14) Uyuşturucu kullanımına özel düzenleme. Birkaç yazımda değindiğim diğer bir husus da buydu. Kamuoyuna yansıyan ve "suç makineleri" olarak gördüğümüz kimselerin çoğu, madde kullanımı etkisi ile bu suçları işliyor. Aslında doğru ve etkin bir tedavi almıyorlar ya da kaçıyorlar ve suç işliyorlar. Yeni paket bu tedavi rejimini düzenleyecek. Çok isabetli bir adım.

(15) Arabuluculuk kapsamı genişleyecek. Aile konusu başta olmak üzere birçok alanda "başarılı bir yol" olduğunu ispatlayan arabuluculuk kurumu devreye alınacak. Tarafların kendi iradeleri ile buldukları çözüm, mahkeme kararlarından daha etkili. Bu kapsamın genişlemesi devletin yargı masraflarını da azaltacak.

Sayın Bakanımız Yılmaz Tunç ve Adalet Bakanlığı bürokratları önemli bir çalışma ortaya koymuşlar. Detayları çok. Bu yazdıklarımız sadece vatandaşın ajandasına birer not. Ama zaman zaman buraya atıfla değineceğimiz birçok husus olacak. Emeği geçenleri tebrik ediyorum. Metinde gördüğüm ve beni çok mutlu eden bir ifade ile yazımı noktalıyorum: "Ailenin korunmasına ilişkin anayasal düzenlemelerin daha etkin uygulanabilmesi amacıyla suç ve ceza içeren hükümler yeniden ele alınacaktır."