On yıllardır ABD ve İngiltere üniversiteleri çok fazla sayıda yabancı öğrenciye eğitim imkanı sunmaktadır.
İngiltere bütçesinde yabancı öğrencilerden elde edilen gelirin önemli bir yeri vardır.
Ülkemizde de son yıllarda yabancı öğrenci sayısı artmaktadır. Bu öğrenciler için de okul müfredatına göre staj zorunluluğu olabilmektedir.
Staj, herhangi bir meslek edinecek olan kimsenin geçirdiği uygulamalı öğrenme dönemi olarak tanımlanabilir. Bu yönüyle staj, bir eğitim faaliyetidir.
Öğrencilerin teorik olarak edindikleri bilgilerin iş dünyasındaki karşılıklarını görebilmeleri açısından önemlidir. Bu sayede öğrenilen teorik bilgiler pratik edilerek öğrenilmiş olacaktır.
Staj, ülkemizde yalnızca Türk öğrenciler için olmayıp, yabancı uyruklu öğrencilerinde yapabileceği bir faaliyettir.
Yabancı uyruklu öğrencileri staj faaliyetleri açısından en önemli olan ayrım, staj türünün zorunlu veya gönüllü olmasıdır. Öncelikle bu hususun netleştirilmesi gerekmektedir.
Muafiyet Başvurusu
Yabancı uyruklu öğrencilerin sigortaları okulları tarafından yapılıyorsa, öğrencinin staja başlayabilmesi için, çalışma izni muafiyet başvurusunun yapılması gerekmektedir.
Çalışma izni muafiyet başvuru için https://emuafiyet.csgb.gov.tr/welcome bağlantısı kullanılmaktadır.
Yabancı uyruklu öğrenci çalışma izni muafiyeti onaylandıktan sonra staja başlayabilecektir.
Bu kapsamda yabancı uyruklu öğrencinin sigorta bildirimi okulu tarafından yapılacak, staj yapacağı işyerinde ayrıca sigorta bildiriminin yapılmasına gerek olmayacaktır.
Dolayısıyla öğrenci, Türkiye'de bir örgün öğrenim programına kayıtlıysa veya değişim programı dahilinde zorunlu staj kapsamındaysa, sigortası okul tarafından yapılıyor ise Türk bir stajyer öğrenciden farklı işlem görmeyecektir. Bu durumda işverenin stajyer ücretini ödemesi yeterli olacaktır.
Çalışma İzni
Ancak yabancı öğrenci zorunlu staj kapsamında değilse, diğer bir anlatımla sigorta bildirimleri işveren tarafından yapılıyorsa, bu durumda yabancı öğrenci stajyer olarak değerlendirilemeyecektir.
Bu durumda işveren tarafından yabancı uyruklu öğrenci için çalışma izni alması gerekecektir. Çalışma izni alındıktan sonra sigorta bildirimleri işveren tarafından yapılacak ve yabancı öğrenciye stajyer ücreti ödenmesi yeterli olmayacaktır.
Çünkü yabancı uyruklu öğrenci için artık stajyer değil normal çalışan olarak işlemler yürütülecektir. Dolayısıyla yabancı çalışanlara ödenecek ücret seviyesine göre ücret ödenmesi gerekecektir.
Eğer yabancı uyruklu öğrenci muafiyet başvurusu veya çalışma izni alınmadan çalıştırılırsa kayıt dışı çalışma gündeme gelecektir.
İdari Para Cezası
Bu kapsamda 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca 2024 yılında uygulanacak idari para cezalarının tutarları şu şekildedir:
* Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için: 56.752 TL
* Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya 22.688 TL
* Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya 45.406 TL
* 6735 sayılı Kanunda öngörülen bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız ve süresiz izinle çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için, 3.768 TL'dir.
