Futbolumuzda yaşanan hakem hataları sonrasında bu hatalarının bitmesi için tek çare olarak gösterilen “video yardımcı hakem uygulaması (VAR)”, gerçekten söylenildiği gibi hakem hatalarının sona ermesine çare olabilecek mi?
Sahada görevli dört hakemin haricinde stat dışında bir kabinde maçı ekran başında izleyen iki hakem, önemli pozisyonlarda hakemin hatalı karar verdiğini gördükleri zaman onu kulaklık vasıtası ile ikaz edip durumu söyleyecekler.
Ancak bu uygulamada çok farklı durumlar da ortaya çıkacak.
1- Bu kabindeki yardımcı hakemler, FIFA’nın protokolü- ne göre sadece direkt kırmızı kartı gerektiren durumlarda maçın hakemini ikaz edebilecekler. Yani ligin ilk yarısındaki Beşiktaş - Trabzon maçında Quaresma’nın rakibinin ayağına gaddarca bastığı pozisyon için ‘Bu hareket direkt kırmızı kart’ diyerek maçın hakemini uyaracak. Ancak geçtiğimiz hafta Aboubakar’ın görmüş olduğu hatalı ikinci sarı kart için ise maçın hakemine hiç bir şey söyleyemeyecek.
2- Ceza alanı içindeki çok net bir şekilde el ile oynamalar, el ile atılan goller ve çok net bir şekilde yapılan faullerde bu sistemin çok yararlı olacağı kesin. Ancak Bursa-Fenerbahçe maçında olduğu gibi tartışmaya açık pozisyonlarda ise ekran başındaki yardımcı hakemler de net karar veremeyecekler. Sahadaki hakeme “pozisyonu sen kendin izle ve kararını ver” dediği zaman ise maçın hakemi oyunu durdurup saha kenarında bulunan ekrandan pozisyonu tekrar izleyip son kararını verecek. Bu durum da epey tartışmalara yol açıp oyunun akışını ve hızını da olumsuz yönde etkileyecek. Bu sistemin Japonya’daki denemelerinden birisinde Macar hakem Kassai’nin penaltı kararı verebilmesi için tam 5,38 dakikanın geçtiğini hatırlatmak isterim.
3- Yaşanabilecek bir başka sorun ise saniyeler içinde üst üste olabilecek tartış- malı pozisyonlar.
Örnek olarak bir Fenerbahçe-Galatasaray derbisi düşünün. Fenerbahçe ceza alanı içinde hakem, Galatasaray’ın net bir penaltısını görmüyor, ekran başındaki yardımcı hakem, pozisyonu tekrar izleyip kararını hakeme bildirinceye kadar Fenerbahçe ani bir atak ile rakip kaleye nizami bir gol atıyor. Bu arada ekran ba- şındaki yardımcı hakem bir önceki pozisyonunda penaltı kararı verilmesi gerektiğini maçın hakemine söylüyor. Hakem Fenerbahçe’nin golünü iptal edip bir önceki pozisyona dönüyor ve Galatasaray lehine penaltı kararı veriyor.
İşte böyle bir olay sonrasında futbolumuzda yapılacak olan tartışmaları düşünmek dahi istemiyorum.
Sonuç olarak Video Yardımcı Hakem Uygulaması’nın ülkemizde başarılı olabilmesi için kesinlikle en az bir sezon denenmesi, bu iş için hakemlerin çok iyi eğitim alıp yetiştirilmesi, bu uygulama ile birlikte gol çizgisi teknolojisinin de kesinlikle satın alınıp uygulamaya koyulması ve Süper Lig’deki tüm maçlarda uygulanması gerekir. Aksi takdirde ilave yardımcı hakem uygulamasında olduğu gibi büyük bir hayal kırıklığı yaşanır.