Yetersiz uyku, beyinde duygularımızla ilgili alanları duyarlı hale getiriyor. Uyku kalitesi düştükçe anksiyete seviyesi de artıyor. Böyle durumlarda da çok daha duygusal kararlar veriyoruz.  

Uykusuzluk sadece ertesi günü yorgun ve huzursuz geçirmemize neden olmuyor, aynı zamanda tüm duygu durumumuzu da etkiliyor. Her konuya daha duygusal yaklaşmaya başlayıp, kararlarımızı da daha duygusal veriyoruz. Eğer uykunuzu iyi almamışsanız, ertesi gün önemli kararlar almamanızda fayda var yani. Gelelim bu durumun bilimsel açıklamasına. Geçtiğimiz senenin sonlarına doğru San Diego’da düzenlenen nörobilim toplantısında California Üniversitesi araştırmacıları, yaptıkları bir çalışmadan bahsettiler. Düşük kalitede bir uykunun (az uyumak yaa gece boyu sık sık uyanmak gibi) Anksiyete Bozukluğu’na sebep olabileceği, Anksiyete gelişen kişilerin karar verirken daha duygusal olabileceğini gösterdiler. Anksiyete’yi kısaca açıklarsak sürekli bir kaygı hali, huzursuzluk, iç sıkıntısının beraber görülebildiği bir durumdur. Yetersiz uyku, aynı Anksiyete’de olduğu gibi beyinde duygularımızla ilgili alanları duyarlı hale getiriyor. Uyku kalitesi düştükçe Anksiyete seviyesi de artıyor. Bu çalışmada 18 sağlıklı birey uyku laboratuvarında iki gece incelemeye alınıyor. Tüm gece uykusuzluk sonrası ertesi gün rahat bir uyku uyumaları sağlanıyor. Uykusuzluk yaşanan gecenin ertesi gününde katılımcıların yüzde 30’unun Anksiyete seviyesinin yükseldiği gözleniyor. Hatta yarısındaki Anksiyete’nin hastalık düzeyine ulaştığı tespit ediliyor. Araştırmacılar bir gece uykusuzluk sonrası beyindeki değişimleri tespit etmek için ertesi sabah özel bir görüntüleme yöntemi olan fonksiyonel MR uygulaması yapmışlar. Anksiyete’nin artıp artmadığını tespit etmek için katılımcılara önce stres düzeyini artıran kısa bir video izletilmiş. Hiç uyunmayan gecenin sabahında, beynimizde duygularımızın merkezi olan amigdala ve anterior singulat alanda yüksek aktivite gözlenmiş. Bu duyguları yöneten, gerektiğinde baskılayıp mantığımızı devreye sokan bölge olan medial prefrontal alanda ise aktivite azlığı gözlenmiş. Bu bölge panik yaptığımız zamanlarda bize “sakin ol” komutları da veren alandır. İyi uyunan gecenin sabahında ise aynı kısa video izlendiğinde bu değişiklikler gözlenmemiş. Anskiyete düzeyimiz yüksek olduğunda çok daha duygusal kararlar veririz. Yani mantık süzgecinden geçirmeyiz. Bu da yanlış kararlar vermemize neden olur. Uykusuzluk Anksiyete düzeyini artırır. Dolayısıyla karar verme mekanizmalarımızı bozabilir. Daha önce yapılan çalışmalarda da uykusuzluğun Anksiyete’yi tetiklediği ama tersinin de mümkün olduğu söyleniyor. Anksiyeteli olmak da uykusuzluğu tetikliyor. Uykunun kabaca iki dönemi var. Birisi rüya gördüğümüz ve daha yüzeysel uyuduğumuz REM fazı, diğeri de bedenimizin dinlendiği ve derin uyuduğumuz nonREM fazı. NonREM döneminde bir azalma olursa gündüzleri çok yorgun oluruz. O yüzden uzun da uyusak uykunun dönemlerinin gerekli oranda olması çok önemli. Uyku bozuklukları bambaşka bir konu. İlerleyen dönemde uyku bozukluklarına da değineceğimiz bir yazı hazırlayacağım.