Okurumuz Ela D. “Ben 5 yıldır Halk Eğitim merkezinde ücretli usta öğretici olarak çalışıyorum. Haftalık 40 saat ders veriyorum yılın 9 ayı kesintisiz bu şekilde çalışıyorum. Sigortam 22 gün üzerinden yatırılıyor çalıştığım merkezde. Diğer ilçelerde 30 gün üzerinden yatırıldığını öğrendim. Ne yapmam gerekiyor?” diye soruyor.
5510 sayılı Kanunun 4. Maddesi’ne göre “Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar” hakkında 4/a (SSK) hükümleri uygulanmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunur. Buna göre, aylık brüt kazancınız Temmuz 2015 ayı için 1.273,50 TL ve üzerinde (Haziran 2015 dönemi için de 1.201,50 TL) olması halinde 30 gün üzerinden bildirilmeniz gerekmektedir.
Ayrıca bu çalışanlar, bu durumlarını milli eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, 25.02.2011 tarihinden önceki bu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini 41 inci madde esaslarına göre kendileri veya hak sahipleri borçlanabilirler. Borçlanılan bu süreler 4/a (SSK) kapsamında sigortalılık süresi sayılır.
Borçlanılan süreler 21.5.1977-25.02.2011 tarihlerini kapsadığından 1.10.1987 tarihine kadar her ayın 1 ile 30 u arasında geçen süre, 1.10.1987 tarihinden itibaren örgün ve yaygın eğitim kurumları kamu kurumu olduğundan her ayın 15’inden bir sonraki ayın 14’üne kadar geçen süre olarak dikkate alınarak hesaplama yapılacak, 1987 yılı Ekim ayı 1.10.1987 ile 14.11.1987 tarihleri arası 45 gün olarak dikkate alınacaktır.
Uzman ve usta öğreticilerin borçlandırılmasında bunların görevlendirilmelerinin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılması gerektiğinden özel kurum ve kuruluşlarda çalışanların bu süreleri borçlandırma kapsamında bulunmamaktadır.
15 yıl 3.600 günle kıdem ödenir mi?
Okurumuz Fatih A. “Yaklaşık 9 senedir çalışmakta olduğum şirketimden 1475 sayılı İş Kanunu’nun kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesi ile tazminatımı alarak ayrılmak istiyorum. Bu koşullarla ayrıldığımda bir daha ya da yakın bir sure içerisinde başka bir işte çalışıp çalışamayacağım konusunda bilgi rica ediyorum.” diye soruyor.
8.9.1999 tarihi öncesinde ilk defa sigortalı olmuş olup, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim gününü tamamlayan sigortalılar, mevcut işyerlerinden ihbar bildirmeksizin ve kıdem tazminatına hak kazanarak emeklilik nedeniyle ayrılabilmektedir. Bu hak 1475 sayılı Kanunun 14. Maddesinde de belirtilmektedir.
Yaş şartının tamamlanması ve yaşlılık aylığı bağlanması SGK mevzuatıyla ilgili olup zaten 14. maddenin (4) numaralı bendinde bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla ayrılanların kıdem tazminatına hak kazanacakları da ayrıca düzenlenmiştir. Yani ister 15 yıl 3600 prim gününü tamamlanmış olsun ve isterse yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla ayrılmış olsun her iki halde de işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
4447 sayılı Yasanın 45 inci maddesi ile 1475 sayılı Yasanın 14 üncü maddesinin birinci fıkrasına (5) numaralı bendinde 15 yıl 3600 prim gününü tamamlamak dışında emeklilik nedeniyle fesih için başkaca bir şart öngörülmemiştir. İşçi daha sonraki bir tarihte başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilecektir.
