Başkan Obama’nın 16 Mayıs gecesi Beyaz Saray’daki yemek masasında Başbakan Erdoğan oturuyordu. Ayrıca ikişer konuk daha vardı: Dışişleri bakanları, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Başkanın Ulusal Güvenlik Danışmanı Tom Donilon.
Başkanın Ulusal Güvenlik Danışmanı, yalnızca istihbarat değil, ‘ulusal güvenlik’ ne gerektiriyorsa, başkana doğrudan tavsiyede bulunuyor. Üyesi olduğu Ulusal Güvenlik Konseyi var. Bir anlamda Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları’yla bütün istihbarat servislerinin bilgileri bu Konsey’e ve Danışman’a ulaşıyor. Kendisinin bu birimler üzerinde amirlik yetkisi yok. Tavsiye ediyor, Başkan isterse uygulama emri veriyor. En ünlü ulusal güvenlik danışmanı, Henry Kissinger idi. Bazılarına göre Ulusal Güvenlik Danışmanlığı, Başkan’a yakınlığı nedeniyle Dışişleri Bakanı’ndan da önemlidir.
Şimdi Obama, Ulusal Güvenlik Danışmanı Donilon’un görevden ayrılacağını duyurdu. Yerine de Birleşmiş Milletler’deki ABD Büyükelçisi Bayan Suzan Rice gelecek.
Rice’ın zaten BM Büyükelçisi olarak Ulusal Güvenlik Konseyi’nde sandalyesi vardı. Şimdi Başkana yan odada olacak, hergün kendisini görecek... Obama seçimden sonra Rice’ı dışişleri bakanı yapmak istemişti. Ancak Bingazi’deki ABD elçilik baskını sonrasında Rice, Başkanı korumak için kendini ortaya atınca, Cumhuriyetçi Parti muhalefeti Rice’ı mimledi. Rice’ın bakanlığının Kongre’den geçemeyeceğini anlayan Obama, Kerry’yi buldu. Şimdi de Rice’ı teselli ikramiyesi olarak yanına alıyor... Obama BM’ye de, daha önce danışmanlığını yapmış bir başka kadını, Samantha Power’ı atıyor. Power gazeteci kökenli. Akademisyen olarak -Soykırım- uzmanı. Ermeni Soykırımı diye taranınca Bayan Power’dan çokca referans görülebilir.
ABD’de bu atamalar heyecan yarattı. Siyasi görüş olarak Obama’nın kendi stiline uygun iki atama yaptığı konuşuluyor. Çokca Hagel ve kısmen Kerry’nin atamaları Obama’nın ikinci başkanlık döneminde yaptığı -cesur atamalar- sayılmıştı. Şimdi siyasi ve sosyal görüşleri muhalefeti hayli kızdıracak iki kadının gelişi, daha da cesur sayılıyor. Peki Rice Beyaz Saray’da, Power BM’de ne yapacaklar? Suriye ya da İran konusunda ne olacak? Afganistan’da, Ortadoğu bütününde, acil ve biriken sorunlar var.
Suriye konusunda ABD geride duruyor. Libya konusunda ise BM Güvenlik Konseyi’nden kararı neredeyse tek başına Rice geçirmişti. O kararla Libya’ya uluslararası harekat başladı. Ve o kararın anılarıyla Rusya ve Çin şimdi BM’yi Suriye konusunda tıkıyor... Libya’da olan Suriye’de şimdi niye olmuyor- sorusuna şimdilik birkaç tane cevap var. Öte yanda Bayan Power’ın uzmanlığı kapsamında Suriye’de ölen 70-80 bin kişinin müdahale için -yeterli sayı- olup olmadığı da sorulabilir... Temel gerçek ise her kararın başlangıç ve bitiş noktası Başkan Obama.
Peki Taksim olayları Beyaz Saray’da izleniyor mu? Evet izleniyor. Başkana dünya gelişmeleri kapsamında her sabah ulusal güvenlik brifingi verilir. Sonra dışarıya söylenecekler Beyaz Saray sözcüsüne iletilir. Sözcünün açıklamalarını duyduk... Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın salı günü Washington’daki Türk-Amerikan işadamları toplantısında yaptığı konuşma da ilginçti. Olaylar konusunda -demokrasi- vurgusu yaptı... Türkiye ile ABD’nin bölgesel konularda bazen taktikte anlaşamadığını, ancak temelde aynı hedefi güttüklerini söyledi... Ve toplantıya katılan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a dönerek: ‘Müttefikimiz olarak, stratejik, ekonomik ve demokratik ortağımız olarak başarınız, tamamıyla ABD’nin düz çıkarınadır’ dedi.
twitter.com/selimatalayny
