Tadı damağımda kaldı

Gastronomi turizminin Anadolu’dan dünyaya uzun ve meşakkatli yolculuğunda Türkiye’nin ekonomik ve jeopolitik öneminin en üst seviyede olduğunun bilinciyle milli ve yerli değerlerimizin ışığında Anadolu toprağının, suyunun ve güneşinin ürünlerinin ülke ekonomimize katkısı yadsınmaz. Bu ürün çeşitliliğini gerek rakamlarla gerek ayrıcalıklı lezzetleriyle köylüsünden çiftçisine toprağını eken, el emeği göz nuru ürünlerini alın terinin ülkemiz ekonomisine hak ettiği değerlerle kazandırılması hususunda bu işin hakkını veren ve Türk mutfağına gönül veren herkes çok önemli...

Ülkemizde e-ticaret sitelerine yapılan yatırımlar ve cirolar milyar dolarlara ulaştı. Her geçen gün hayatımızın farklı alanlarına dokunan ihtiyacımız olan hemen her şeyde, modadan elektronik eşyaya, kozmetik ürünlerinden kitaba, çiçeğe ve özellikle turizm sektörüne varana dek e-ticaret günümüzün gerçeği...

'Üreten güçlü Türkiye' için durmaksızın doğru planlamalarla çalışarak değerlerimize sahip çıkarak emin adımlarla yarınlara yürürken gençlerimize büyük görevler düşüyor. Bu hafta sizlerle kuru yemiş ve kuru meyve ile ilgili önemli ayrıntıları paylaşmak istiyorum.  E- çerez'in genç yöneticisi Emre Çaprak ile A'dan Z'ye bu ayrıntıları konuştuk:

- Türkiye’de üretimden paketlemeye yerli olan kuruyemiş ve kuru meyveler nelerdir ve hangi bölgelerde üretilmektedir?

Yerli üretimi olan kuruyemişler; kabak çekirdeği, ay çekirdeği, fındık, leblebi, yer fıstığı, Antep fıstığı, ceviz, badem ve Siirt fıstığı; yerli üretilen kuru meyveler ise; kayısı, incir ve üzüm olarak sıralanabilir. Türkiye’nin kuruyemiş ve kuru meyve üretim haritasına baktığımızda ise fındık; Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bartın, Ordu, Trabzon, Rize ve Artvin gibi Doğu ve Batı Karadeniz bölgelerinde, ay çekirdeği; Bursa, Bilecik, Eskişehir, Denizli, Afyon, Eskişehir, Ankara, Konya, Aksaray, Kırıkkale, Kayseri gibi iç Anadolu bölgesi illerinde,

badem; Balıkesir, Muğla, Uşak, Antalya, Isparta, Mersin, Karaman, Şanlıurfa, Batman, Elazığ, Diyarbakır gibi Marmara-Ege hattını takiben Akdeniz ve Doğu bölgelerine kadar geniş bölgelerde üretilmekte. Antep fıstığı; Gaziantep, Adıyaman, Şanlıurfa gibi Güney Doğu Anadolu illerinde, ceviz; Yalova, Aydın, Karaman, Çorum, Tokat, Kahramanmaraş, Van ve Hakkari gibi Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki illerde, kabak çekirdeği; Eskişehir, Konya, Aksaray, Nevşehir, Kayseri gibi çoğunlukla iç Anadolu bölgesine ait illerde, leblebi; Denizli ve Çorum’da, yer fıstığı; Aydın, Antalya, Mersin, Adana, Osmaniye olmak üzere Güney şeridinde, kuru incir; İzmir ve Aydın’da, kuru Kayısı; Sivas ve Malatya’da, kuru üzüm; İzmir, Manisa, Denizli, Konya, Nevşehir, Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman ve Mardin’de üretiliyor.

- Peki kuruyemiş sektörünün Türkiye ekonomisine katkısı nedir ve en çok ihracat yapılan ülkeler nereler?

Ülkemiz, fındık, incir, kayısı ve üzüm gibi birçok ürünün dünyadaki ana üretim merkezi olup, kuruyemiş ihracatında dünyada ABD ve Hindistan’ın ardından 3. sırada yer alırken, kuru meyvelerde ise lider konumundadır. Aynı zamanda bu ürünlerin iç pazarda da geleneksel olarak tüketimi yoğundur. Türkiye’de yaklaşık 249 milyon dolar kuruyemiş ve 41 milyon dolar kuru meyve olmak üzere toplam 290 milyon dolar ithalat hacmi gerçekleşmiştir. Ayrıca Türkiye’de yaklaşık olarak 1.9 milyar dolar kuruyemiş ve 1 milyar dolar kuru meyve olmak üzere toplam 2.9 milyar dolar ihracat gerçekleşmiş. Bu rakamları ürünler bazında incelediğimizde hem miktar hem de hacim olarak en çok ihraç ettiğimiz ve dünya liderliğini elinde tuttuğumuz ürün fındık olmuştur. İhracatta badem 2'nci Antep fıstığı ise 3'üncü sırada. İhracatta öne çıkan ürünler ülkelere göre farklılık göstermekle beraber Almanya başta olmak üzere, Avrupa Birliği Ülkeleri (AB), Irak ve Rusya ihracat yapılan başlıca ülkelerdir.

- Türkiye’de kuruyemiş tüketimi ne durumda?

Türkiye’de kişi başı kuruyemiş tüketimi yıllık yaklaşık 6.5 kg. En fazla tüketilen kuruyemiş ayçekirdeği iken, en az tüketilen kuruyemiş ise leblebi. Dünyada ise kişi başı kuruyemiş tüketiminin en yüksek olduğu ülke 11-12 kg ile Lübnan. Bu ülkeyi ise sırası ile İran ve Yunanistan izliyor. Bu verilere baktığımızda ise Türkiye 5. sırada yer alıyor. En fazla tüketim ise kış aylarında.

- Yerli markalar kuruyemiş sektöründe ülke ekonomisine ve kendilerine katkı sağlamak için neler yapmalı?

Son yıllarda özellikle sektöre giren güçlü markalarla beraber hem iç hem de dış pazarda daha kaliteli ve sağlıklı ürünlerin üretilmesi talebi doğmuştur. Firmaların bu konuda kendilerini geliştirmeleri, kapasitelerini artırmak amaçlı yatırım yapmaları ve özellikle modern ve kaliteli ürünler geliştirmek amaçlı çalışmalar yapmaları gerekmektedir. Diğer yandan yüksek miktarda üretilen hammaddelerde bozulmaların ve atıkların asgari düzeye indirilebilmesi için saklama koşullarına dikkat edilerek, ürünlerin optimal şartlar altında muhafaza edilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede firma hem kendi bütçesi için hem de devlet bütçesi için önemli bir adım atmış olacaktır.