Resveratrol sigara tiryakilerine yararlı olabilir mi?

Son yıllarda yürütülen sayısız bilimsel çalışmalarla ortaya konulan kuvvetli antioksidan ve yangı giderici etkileriyle öne çıkar resveratrolün yararı bu kez sigara içenler üzerinde araştırılmış. Sonuç ilginç...

Sigara tiryakiliği, ölüm nedenleri arasında ikinci olmasına, engellemelere ve yoğun kampanyalara rağmen yeryüzündeki en yaygın alışkanlık, tutku, ‘ölümcül aşk’. Uzun süreli tiryakiliğin yol açtığı sorunlar saymakla bitmiyor; oksidan hasara bağlı olarak bozulan antioksidan denge sonucu artan lipit peroksidasyonu ürünleri ve yangı tepkimesi sonucu (C-reaktif protein, fibrinojen, interlökin-6, T-lenfositler, hücreiçi adhezyon molekülü-1, selektin, vs. artışı) kalp-damar hastalıklarından başlayarak kansere kadar geniş yelpazede hastalıklara zemin hazırlıyor.

Bu zararların hiç olmazsa azaltılabilmesi için yapılan öneriler arasında meyve ve sebzelerdeki antioksidan etkili polifenoller dikkati çekiyor. Bitki polifenolleri içerisinde sanırım en popüleri, resveratrol. Son yıllarda yürütülen sayısız bilimsel çalışmalarla ortaya konulan kuvvetli antioksidan ve yangı giderici etkileriyle bağlantılı olarak geniş yelpazede hastalıklara karşı koruyucu ve tedavisinde yardımcı olarak kullanımı ön plana çıkarıldı: Kalp-damar hastalıkları, kanser, sinir-koruyucu (nöroprotektif), yaşlanma karşıtı (anti-aging), eklemlerde kıkırdak aşınmasını önleyici (kondro-protektif) ve diğerleri. Günümüzde ‘Çin madımağı’ olarak adlandırılan bir bitkinin köklerinden bol miktarda elde edilerek reçetesiz ilaç olarak kapsül halinde pazarlanıyor.

HASARI NE KADAR AZALTIYOR?

Resveratrolün, sigaranın yol açtığı temel sorunlar olan oksidatif hasar ve yangı üzerindeki etkisi yeni bir klinik çalışmanın konusu olmuş. Çalışmanın başlıca amacı, resveratrolün sağlıklı sigara tiryakilerinin sağlığına, oksidatif hasarı ve yangı tepkimelerini azaltarak ne derecede olumlu katkı sağlayabileceği. 

Klinik çalışma, yaşları 20-50 arasında 50 sigara tiryakisi (yapılan sağlık kontrolünde herhangi bir akut veya kronik hastalık belirlenmeyen; günde en az 5 en fazla 20 sigara ve en fazla 30 gram alkol tüketenler; obez olmayan- vücut kitle indeksi >30 kg/m2) üzerinde bilimsel tasarıma (randomize, plasebo kontrollü, çapraz döngülü, çift körlü) uygun olarak yürütülmüş. 30’ar günlük dönüşümlerle çarpaz-kurgulu tasarımdaki bu çalışmada deney grubuna sabahları aç karnına 500 miligram resveratrol verilmiş. Başlangıçta, her 30 günlük süreçte ve son olarak doksan gün sonunda alınan kan örneklerinde biyokimyasal analiz yapılarak değerlendirme yapılmış.

KAPASİTEYİ YÜKSELTİYOR

Sonuçta, resveratrol uygulamasının C-reaktif protein (muhtemelen yangı tepkimesinin azalmasına işaret ediyor) ve trigliserit derişimlerini belirgin bir şekilde azalttığı; bireylerin toplam antioksidan kapasitesini yükselttiği tespit edilmiş. Araştırmacılar resveratrol uygulamasının sigara tiryakilerinde sorunların kaynağı olarak kabul edilen yangı ve oksidatif hasar gibi temel etkenler üzerinde etkili olduğu için yararlı olabileceği yorumunu yapmış. Hiç şüphesiz, bu bulguların daha çok sayıda gönüllü üzerinde yürütülen çalışmalarla desteklenmesine ihtiyaç duyuluyor. Resveratrolün geniş bir güvenilirlik aralığı mevcut. Yapılan çalışmalarda yarım gram ile beş gram aralığında uygulamalarda belirgin olumsuz bir yan etki bildirimi bulunmuyor.