ABD gibi devasa küresel bir güç, uluslararası ilişkiler ve bağlamlar üstüne ‘’düşünmekten’’ çok, esasen o ilişki ve bağlamları ‘’yönetmekle’’ meşguldur. Bu geleneksel alışkanlığın pratikte izdüşümü şudur; ABD ne düşündüğünüzle ilgilenmez, onlar için ilgiye değer olan öncelikli şey, yönetilebilir konumunuz ve işbirliğine yatkın, yararlı ve elverişli pozisyonunuzdur. Eğer beyaz ve batılıysanız merkezdesiniz. Ama eğer beyaz ve batılı değilseniz, ‘’ötekiyseniz’’ kenarda ve çeperde olmak sizin kaderinizdir.
Hiç kuşkusuz bu bir tespittir ve uluslararası ilişkilerin sert ve soğuk yüzünü ifade eder. Ama durum bu kadar berbattır diye kendi aidiyetimiz, geleneğimiz ve geleceğimiz üstüne düşünmekten ve bu makus talihi değiştirecek çabaları yoğunlaştırmaktan bir an bile vazgeçmemeliyiz. İnsanların özgürlüğe ve harekete ihtiyaçları varsa bir tür geleneğe ve aidiyetlere de ihtiyaçları vardır.
15 Temmuz, Türkiye için artık hem bir gelenek hem de bir aidiyettir. 2013 yılında hem Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hem de AK Parti egemenliğine son vermek üzere kurgulanan siyasi konjonktür, 15 Temmuz’da yenilgiye uğratıldı. Darbe ve darbecilerin karakterine dikkatle bakıldığında hedefin sadece Erdoğan’sız bir Türkiye değil, hem Erdoğan’sız hem de AK Parti’siz bir Türkiye olduğu açıktır. Gülenist darbe ‘’Humeyni modeli’’ ile Erdoğan yerine Fettullah Güleni, AK Parti yerine cemaati ikame etmeyi hedefliyordu.
Darbe ve darbeciler yenildiler. Bu büyük zafer Türkiye’ye büyük bir meşruiyet alanı yarattı. Uluslararası meşruiyet açısından Barak Obama ve partisi Demokrat Parti ile Erdoğan ve partisi AK Parti arasında şimdi artık fark kalmadı. Almanya’da Merkel ve partisi uluslararası ilişkiler nezdinde ne kadar meşru ise AK Parti ve cumhurbaşkanı Erdoğan uluslararası arenada o kadar meşru ve saygındır.
Nitekim 2013 yılından bu yana bir türlü sağlanamayan uluslararası destek ve işbirliklerinin 45 güne sığdırılmasının sırrı bu büyük aidiyet duygusunda saklı. 15 Temmuz aidiyeti, bir büyük demokrasi haresi olarak kendi büyük cazibesini harekete geçirmiş durumda. Bir çağdaş filozofun dediği gibi ‘’.. günümüz dünyasında merkez bir günde değişebilir; hiçbir şey ve hiç kimse vazgeçilmez değildir, partiler ve devletler bile. Küresel sistem için önemli olan şey neyin ya da kimin anahtar rolü oynama beceresi gösterip gösteremeyeceğidir’’..
Küresel sistemin kendi amaçları uğruna sıklıkla bölünmeler yaşadığı ya da aynı oranda dışlanmalar yarattığı bilinen bir gerçektir. Bu durum bazen bir vakum hissi yaratsa bile bazen de aslında bir fırsat da yaratır. Gözümüzün önünde çözülüp eriyen eski dünyayı geri getirmek pek mümkün değil. Kendi gelenek ve aidiyetimize sıkı sıkıya bağlı kalarak yeni durum ve imkanlara odaklanmak sadece yararlı değil aynı zamanda akla en uygun olandır.
Türkiye’yi yeniden, üstelik askeri varlığıyla, Suriye politikasına önemli bir aktör olarak dahil eden güç, 15 Temmuz gelenek ve aidiyetidir. Bu noktanın çok doğru şekilde idrak edilmesi çok önemlidir. Yeni Suriye politikasının perspektifi mutlaka 15 Temmuzun ruhuna uygun olmak zorunda. Burada hamasete, sıcakkanlı ve aceleci tavırlara ya da hiç ihtiyacımız olmayan yeni düşmanlıklara yol açacak, irrasyonalist motivasyonlara gerek yoktur.
ABD, AB, Rusya ve İran’ın onay ve olumlamasıyla Cerablus’a giren Türkiye, varlığı ve ÖSO hamlesiyle Suriye’deki bütün dengeleri şimdiden değiştirmeyi başarmıştır. Öncelikli tehdit ve tehlike olarak algılanan PYD ve YPG’nin yekpare bir toprak parçasına sahip olma stratejisinin önü kesilmiştir. Bir yanıyla asıl amaç daha şimdiden hasıl olmuştur. Bu hamle herşeyi yeniden hem yorumlamaya ve hem de pazarlıklara tabi hale getirmiştir.
(Pazartesi günü bu konuya kaldığım yerden devam ederek nelerin değiştiğini ve Rakka’nın neden çok önemli hale geldiğini anlatmaya çalışacağım.)
