Haftalar önce Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği toplantısında, Putin’le Trump’ın görüşmesi beklentisi, yine gerçekleşemedi.
Putin’in bu durumu “ilişkilerin düzelmediği istikametinde gösterge olarak” yorumlaması da, dikkat çekici oldu. Neden mi? Bu durumda “Suriye konusunda hangi konularda anlaşıldı” sorusu, kendi başına muallaklığı gösteren unsur oldu. Kendi aralarında başkanların görüşmesini belirleyemeyen iki tarafın, Suriye konusunda nasıl anlaşacağını da düşündürmedi değil. Açık söylemek gerekirse Putin; bu görüşmeye hazırlıklı bir görüntü verdi. Lakin Beyaz Saray’ın, bir kaç defa görüşme yeri konusunda tereddütleri veya değişim yapması, bir kanaati akla getirmektedir. Bunlar bahanedir ve Trump istemesine rağmen bunu gerçekleştirmekte sıkıntı ile karşı karşıya kalma görüntüsü de, bu bahanenin parçasıdır. Amerika’da; ciddi bir akıl, Rusya-Amerika ilişkilerini gerilim içerisine sürüklemede istekli! Ukrayna faktörünü her fırsatta yazmamın nedeni, tam da bu sürüklemedir. Ukrayna’da; “devlette etkili halkanın, kimin elinde olduğu” sorusu, anahtar sorudur.
ABD Başkanı ile Rusya Başkanının teke tek bir araya gelememelerinin görünürdeki nedeni ile gerçeği arasındaki çelişkiye bakıldığında ise, Suriye konusundaki anlaşma görüntüsünün bir kaç nedeni söz konusudur.
İsrail’in bölgedeki geleceği meselesine, İsrail’in kurgusuna Trump’ın ve başkanlık seçimlerindeki destek mekanizmasının profiline baktığımızda, İsrail faktörünün ne kadar ciddi bir faktör olduğunu giderek net anlıyoruz. Hatta şunu da anlıyoruz ki; İngiltere ile Amerika arasındaki eylem ve strateji farkları, giderek agresif eylemlerle süslenecektir. Suudi Arabistan’da görünürdeki taht kavgasının arkasındaki meselenin, İngiltere ile Amerika yandaşı olan Suud aile bireyleri arasındaki çatışmayı da görebiliyoruz. ABD; İngiltere’nin desteklediği veliaht prenslerin ortadan kaldırmakla, bölgenin şekillenmesindeki gelecek hedeflerini de ortaya çıkarmış oldu.
Rusya önemli faktör ve ileride ABD’nin dengeye sokmak isteyeceği konumdadır. Tam da bu nedenle Suriye’nin geleceğinde, Rusya’yı yeniden kullanıp, yeniden devre dışı bırakma hamlesini de gözardı edemeyiz. Rusya’nın; yeni stratejilerdeki profile göre önemli noktaya evirileceği görülmektedir. O nedenle Rusya’nın Ukrayna ile savaşmaya itilmesi, yani sıcak savaş ısıtılması ve çemberine NATO gemilerinin yerleştirilmesi, Rusya’nın lokal kavgaya itilmesi anlamına gelmektedir. Türkiye’yi; PYD-PKK terör örgütleri ile alanda sınırlı konuyla meşgul edilmesi de, bölgenin tamamındaki kurgudan dışarda tutma gayretidir. Filistin meselesi ile uğraşmayan bir Orta Doğu portresi, İsrail’in mono devlet kurma planlamasının terkibidir. Mısır’da Sisi’ye verilen önemin rengi, ileride daha net ortaya çıkacaktır. Mursi’nin iktidardan gönderilmesine bakıldığında, rastgele olmadığı ve bugün ki İsrail şekillenme planlamalarının bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Filistinlilere Filistin topraklarından kenarda hayat tasarlanması, bu rotada Mısır’ın ve Sisi’nin rolü ve İsrail’i bu coğrafyanın kalıcı patron unsuruna dönüştürülmesinin Trump döneminde gerçekleşmesi için, İsrail’in yoğun bir şekilde devrede olması, ilerideki yeni ticaret hattında İsrail’i kalıcı bir patron haline getirme planının da bir parçasıdır.
Suriye’nin ve Suudi Arabistan’ın bölünmesi, hem kontrol edilir kozun, hem de İsrail’in genişleyerek Orta Doğu’nun esas devleti haline getirilmesi hedefi olarak, biraz sonra daha net karşımıza çıkacaktır.
İngiltere ile Amerika arasında kavga derinleşmese de, “çıkar çekişmesinin giderek artacağına da şahitlik edeceğiz” gibi bir durumun da devrede olduğunu görmemiz lazım.
Evet, burada “ama hangi Amerika” sorusunu da veremeden geçemeyiz. FETÖ’yü, PKK’yı, DEAŞ’ı destekleyen Amerika’nın; İsrail’in kontrolünde yeni İpek Yolu hattını kontrol etmek, Çin’e kadar uzanan hattı sınırlı biçimde fazla uzağa gitmeden Amerikan hinterlandında tutma gayretini destekleyenler ile Anglo Sakson menfaati destekleyenlerin kavgası, ileride farklı ittifakları da beraberinde devreye sokacak gibidir. İngiltere’nin; Türkiye’ye yakınlaşma gereği duymasını da, bu dönemde Türkiye’deki iç siyasette yeni seslerin çıkmasına zemin oluşturulma gayretini de, bu konseptte değerlendirmemiz lazım. Rusya’yı çöktürme, Türkiye’yi küçültme, İran’ı parçalama gibi hedeflerin devreye girdiği bu dönemde, Rusya ile ilişkileri daha iyi tutma ise, alternatif oyun kurgusu için eldeki argümanları pekiştirecek. İran’la her ne kadar da sözüne amel edip edemeyeceği meçhul olsa da, iyi bir frekans ayarlama, bu dönemde hem İran, hem Türkiye açısından anlam kazanmaktadır. Rusya’yı ekonomik olarak dar çembere sokarak, bazı taktik emellerde razı olmakla, rüzgârın Rusya’dan teğet geçeceği doğrultusundaki kanaate Rusya devlet aklını inandırma gayreti, üst akıl planlamasının ve Yahudi lobisinin, Rusya’daki önemli çalışmasıdır. Türkiye ile ilişkileri soğuk rüzgârda tutma planı da, bu planın parçasıdır. Şimdi oyunu görüp bozabilenler, yeni aşamaya adım atacak ve beka sorununu kökten çözebilecektir.
