Sovyetler Birliği dağılırken Gorbaçov ve dönemin Amerikan Başkanı arasında anlaşma söz konusu oldu. Bu anlaşmaya göre, NATO doğuya doğru yayılmayacak.
Bu sadece şifahen anlaşma değil, yazılı her iki tarafın imzaları ile resmi belge oldu.
Rusya; bu anlaşmanın gereğinin yapılmadığı kanaatini artık açıktan dile getirmeye başladı! Her fırsatta Putin, bu belgeye atıfta bulunur ve Amerika tarafından aldatıldıklarına işaret ediyor.
Rusya, kendisini çevreleyen genişleme politikasının durdurulmasını talep ediyor. Ukrayna konusuna da bu açıdan bakmakta.
ABD Başkanı Biden ile son telefon görüşmesinin inisiyatifi Rusya oldu. Ve Putin yeniden resmi hukuki garanti belgesi hazırladıklarını ilan etti.
ABD Başkanı ile bu belgenin metnini de müzakere etmiş oldu.
Amerika uzun zamandır Sovyet dönemindeki anlaşma konusuna mesafeli durması, duymazdan gelmesi Moskova için telaş sebebi oldu.
Rusya, kendisini savaş ortamı oluşturmakla itham eden ABD'ye "eğer savaş istemiyorsanız, sunduğumuz garanti belgesi metnini inceleyin" diyor. "Ve imzalayın." Hukuki belge isteği, Moskova için ABD ve ittifak ortaklarının, Rusya aleyhinde hareket planlarını engellemek için olduğunu, Putin kamuoyu karşısında beyan etti.
Peki, ABD buna razı gelecek mi?
Amerikan analistlerinin kanaati "Rusya ile savaş ortamına girmek, faydamıza değil" yönündedir.
Doğu Avrupa hattı, ABD'nin yeni askeri güç göstermek istediği kanaldır. Baltık ülkeleri, Ukrayna, Polonya, Rusya'nın Avrupa'ya doğru yayılmacılık isteklerinden her daim bahsederler. Haksız da sayılmazlar!
Bu her iki tarafa yayılmacılık istediği, her iki tarafın jeopolitik hedefleri ile alakalı olduğu da açıktır.
Ukrayna üzerinden ABD, Rusya'yı köşeye sıkıştırmak istiyor. Rusya ise en fazla savaşabilecek durumun da bu olduğunu gösterebildi.
Durumu daha da sertleştirmek, her iki tarafın kullandığı yöntemdir. Çünkü bu durumda pazarlık masasında herkes istediğinin en üst limitini talep edebiliyor.
Rusya gerilimin yükselmesine sebep olan ortamı kullanmakta. ABD ise bu durumda anlaşabileceği konuları masaya getiriyor.
Ve sadece Ukrayna, doğu Avrupa olarak değil!
Son telefon görüşmesi şunu gösterdi. Gerilimi kontrollü artırarak, taraflar anlaşabileceği sınırları belirliyor.
Şimdilik yakın vadede, savaşsız ortama gayret var. Taraflar yeniden bu konuyu konuşmaya karar verdikleri için, maddeler üzerinde uzun pazarlıklar söz konusu olacak. Anlaşıp anlaşamayacaklarını ise zaman gösterecek.