Eşe yönelik şiddetin altı türünden en tehlikeli olanlarından biri psikopat eşin şiddetidir. Çünkü psikopat kişilik özellikleri olan eş, şiddeti eşi kontrol etmek ve yönetmek için bilinçli olarak kullanır. Psikopat eş eşini çaresiz bırakacak şekilde korkutur, sistematik döver, plan yaparak döver. Kadına yönelik ölümcül veya ağır şiddetin önemli bir kısmı bu kişilerden gelmektedir. Psikopat kişiliğin toplumda %1-3 arasında olduğu kabul edilir.
***
Psikopatı tanıma kriterleri: Bu konuda Robert D. Hare’nin Takım Elbiseli Psikopatlar İş Hayatında adlı kitabını öneririm. Robert D. Hare “Hare Psikopati Ölçeğinde” psikopatları tanımak için 28 kriter kullanıyor. Bu kriterler şu şekilde: Tatlı dil ve yüzeysel albeni, kendini olduğundan büyük görme, aşırı uyarılma ihtiyacı, patolojik yalan söyleme, aldatma ve hile yapma, pişmanlık ve suçluluk duygusundan yoksun olma, sığ duygulanım, duyarsızlık ve empati eksikliği, parazit yaşam tarzı, davranış kontrolünde zayıflık, rastgele cinsel ilişkide bulunma, çocuklukta davranım bozukluğunun olması, gerçekçi ve uzun süreli gayelerin eksikliği, dürtüsellik, sorumsuzluk, kendi davranışlarının sorumluluğunu üstlenmeme, çok sayıda kısa süreli evlilik özgeçmişi, çocuk iken suç işlemiş olma, şartlı tahliyenin iptali, suçlu olmaya yatkınlık.
Ağır psikopat erkeğin öyküsü: Ağır şiddetteki bir psikopatisi olan kişiler için en tipik öykü şöyledir: İlkokuldan itibaren sınıfta arkadaşlarıyla kavga eder. Okuldan kaçmaya başlar. Okul içinde veya çevresinde çete kurar veya çete üyesi olur. Lise yıllarında uyuşturucu maddelerle tanışmıştır. Madde bulmak için zorbalık yapar. Bıçaklı kavgalara karışır. Döverek sevdiği bir kızı kendisiyle kalmaya zorlar. Bir kaç kez karakola düşer. Askere gönderildiğinde, askerde tekrarlayan kavgalara karışır. Kendini jiletler. Askerlik genellikle kavga ve hapisler nedeniyle uzar. Askerlik dönüşü adam olsun diye evlendirilir. Evlendirildiği kişiyi sudan gerekçelerle döver. Kadın evden kaçmaya çalışır. Yine döver ve aileyi tehdit eder. Suç işler cezaevine düşer. Cezaevinde kavga eder…
***
Beyaz yakalı psikopatlar: Yukarıda alt sosyoekonomik düzeyden, sokaktaki jiletçi psikopat tiplemesinin örneğini verdim. Bir de psikopatın kravatlı ve eğitimli olanı var. Eğitimli psikopatlar şiddeti daha incelikli kullanıyorlar. Kadın avcısı tarzları olduğu için, avlarını elde edene kadar her türlü romantizmi gösteriyorlar. Kız arkadaşlarını güle boğuyorlar, onları hareketli aktivitelere katıp ayaklarını yerden kesebiliyorlar. Vaadleri sonsuz ve bol keseden olabiliyor. Kadınları kendine bağlayıp isterlerse tutup isterlerse atma hakları olduklarına inanıyorlar. Adalet ve vicdan duyguları neredeyse yok. Kendi yapıp ettiklerini kendi gözlerinde hızla meşrulaştırıyorlar ve başkalarının da ona uymasını istiyorlar. Döverken bile strateji uygulayabiliyorlar.
Psikopatların etkin bir psikolojik tedavisi yok: Psikopatlar ancak etkin bir hukuk sistemi ve güvenlik sistemi ile durdurulabilirler. Bu kişiler eğer eşlerine şiddetli ve riskli düzeyde şiddet uyguluyorlarsa, kadın için en etkin strateji “kaç-kurtul stratejisi”dir. Özellikle kadın konuk evleri bu kişilerin eşleri için gereklidir. Kanada ve Amerika’da bu kişilere eşe şiddet uyguladıklarında katılmalarının yasal olarak zorunlu olduğu “şiddeti önleme programı” geliştirilmiştir. Bu program öfke kontrolü programlarından daha kapsamlı ve daha uzundur. Türkiye’de depsikopatların eşlerine uyguladıkları şiddeti durudrmak istiyorsak bu kişiler için katılımları yasal olarak zorunlu “şiddeti önleme programı” geliştirilmelidir.
