Emeklilik için sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş şartlarının her üçünün de gerçekleşmesi gerekmektedir. Geçmiş yıllarda bazı çalışanların sigorta primleri ödenmeyerek kayıt dışı çalıştırılması nedeniyle SGK prim gün sayılarının eksik olduğu görülebilmektedir. Bu şekilde sigortasız çalışılan günler için hizmet tespit davası ve SGK tarafından fiili/kaydi tespit olmaksızın sigortasız çalışılan dönemler için geriye dönük borçlanma veya prim ödemesi yapılamayacağı gibi sigortalılık hesabında da dikkate alınmaz.
SGK’dan malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarına hak kazanmak için belirli bir prim ödeme gün sayısının olması gerekir. Prim gün sayısı dolmayan çalışanlar yaş şartını yerine getirseler dahi emekli olamazlar.
Sigortalıların prim ödeme gün sayılarını; zorunlu, isteğe bağlı sigorta, borçlanma, ihya edilen, birleştirilen, devir sandıklarına tabi geçen hizmetlere ait gün sayıları ile maden yeraltında geçen hizmetlerin 1/4 ‘ü, fiili hizmet süresi zammı ve malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların çalışmalarının 1/4 ‘ü oluşturmaktadır.
18 yaş öncesi sigorta başlangıcı
Emeklilik hesabında önemli konulardan birisi de 18 yaş öncesi sigortalılık süesidir.
01.04.1981 tarihine kadar 18 yaşından küçükken yapılan sigorta başlangıçları, sigortalılık süresi açısından başlangıç sayılırken, 01.04.1981 tarihinden itibaren başlangıç için 18 yaş şartı aranmaya başlanılmıştır.
18 yaşından küçükken yapılan sigortada, sigorta başlangıç tarihi olarak, 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alınmaktadır. Ancak, 18 yaşından küçükken ödenen primler, prim ödeme gün sayısına dahil edilmekte ve ayrıca işe giriş tarihi emeklilik yaşının tespitinde dikkate alınmaktadır. 01.04.1981 ile 08.09.1999 tarihleri arasında emeklilik açısından, sigorta başlangıcı için 18 yaşın doldurulduğu tarih aranılmaktadır. 18 yaştan küçük başlangıçlar sigortalılık başlangıcı açısından dikkate alınmamaktadır.
SGK sisteminde görünmeyen primleri ne yapmalı
Özellikle 15-20 yıldan önceki dönemlerde bilgisayar sistemlerinin yeterince kullanılmaması ve işlemlerin manuel kağıt ortamında yeterince kontrol olmadan yapılmış olmasından dolayı SGK günlerinde ciddi hatalar ve yanlışlar yapılmıştır.
Öyle ki, A'nın primi B'ye, B'nin ki C’ye yatabildiği gibi, bazen de işverenler aylık bildirge verip, dört aylık dönem bordrosu vermemekte ya da verdikleri dönem bordrolarında yer alan bilgiler çakıştığı için işleme alınmamış olabilecektir.
Bazen de, dönem bordrolarında SSK sigorta sicil numarası yanlış veya hatalı yazıldığı için yine prim günleri bir başka kişinin üzerinde görünebiliyor.
Bu tür eksik günler için SGK müdürlüğüne başvurulması gerekiyor.
Engelli annesine erken emeklilik
Yaşlılık aylığı talebinde bulunan kadın sigortalılardan, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ağır engelli çocuğu bulunanların, 1.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir. Bu süreler emeklilik yaşından da indirilir.
Söz konusu indirimler kadın sigortalının bu durumunu belgelendirmesi koşuluna bağlıdır. Bu durum sağlık kurulu raporu ile belgelenir. Çocuğun ölümü veya bakıma muhtaçlığının kalkması halinde, Kanunun yürürlük tarihinden ölüm tarihine veya bakıma muhtaçlığın kalktığına karar verilen sağlık kurulu rapor tarihine kadar geçen hizmetlerin dörtte biri prim ödeme gün sayısına eklenir ve emeklilik yaşından indirilir.
