Hindistan karmaşık bir ülke. Bu ülkede Komünist-Marksist partiler de var. Eyaletlerden Tripura’da Komünist Parti iktidarda. Bu eyalette partinin orta boy yöneticilerinden biri, kendi parasıyla keyif yapmış: 24 bin dolar eşiti Rupi destelerinden yatak yapmış. Ancak şaka olarak arkadaşının çektiği görüntü yayılınca ortalık karışmış. Adamcağızı partiden atmışlar.
43 yaşındaki Samar Açarji -Kötü bir niyetim yoktu, hayalimi geçekleştirdim- diyor. Özel bir anıymış, videonun yayılacağını hesaplamamış. Hatta videoda 24 bin doların üzerine yatarken, -beş altı kat daha büyük parayla bir yatak yapsam da onun üzerinde yatsam- diyor.
Komünist Parti, Açarji’yi -Partinin imajını lekelemek- ve anti-komünist ideolojiye esir olmaktan suçlu bulmuş. Açarji ise üst yönetimin proleter görünüp iş çevirdiğini söylüyor.
Hindistanlı Komünistler’in paraya iyi gözle bakmadıkları anlaşılıyor. İçlerinden birinin fantazi yapıp kendi parasının üzerinde yatmasını da hoş karşılamamışlar. Komünistlik dediğin günün 24 saati kesintisiz ciddiyet demektir.
Hindistan ekonomisi 10 yıl önce BRIC grubunda dört önemli yükselen ekonomi arasına girmiş ve merkezi hükümetin piyasa dostu adımlarıyla çokca mesafe almıştı. Ancak en az 10 vitesli dev bir arazi aracı olan Hindistan beşinci vitesi geçemedi, kapasitesinin altında kaldı. Hindistan’ın tam kapasiteye ulaşamamasının ardında sonsuz sayıda yapısal sorun var. Hindistan 1990’a dek Sovyet devletçiliğini taklit eden, kârı ayıp, verimliliği yasak sayan, sağ elle biraz toplayıp sol elle hesapsız dağıtan berbat bir ekonomik modelle gidiyordu... Ülkede yabancı marka, yabancı sermaye, Coca-Cola, Pepsi yasaktı. Türkiye’nin bir dönem kahve ithalatını yasaklaması gibi bir durum: Şimdi çoğu kimse hatırlamaz...
Hindistan devletçilik adı verilen batak modelden 1990’da çıkınca ekonomi 15 kat büyüdü. Hâlâ tam kapasiteye geçmemesi, geçmişin hastalıklarına neşter atamamasından. Onun için net siyasi irade lazım... Öte yanda ekonomide siyasi irade hükümet, işadamı, girişimci, yatırımcı önemlidir, ama birey daha da önemlidir. Hindistan para desteleri üzerinde keyif yapan bireylerine saygı duyup, benzer cinsliklere hoşgörü gösterse, daha hızlı kalkınırdı.
Burada mesele Komünist Parti de değil. Bir Komünist partinin 21. yüzyılda hâlâ ortalıkta ne aradığı bir kenara, partinin Hindistan’da ya da başka yerde ekonomiyi büyütmek için ne çaresi olduğunu sorgulamak gerekir. Partinin mutlaka çok çekici, kulağa güzel sloganları vardır. Ancak sol ekonomik modeller, dünyada pastayı büyütmekten çok, yoksulluğu eşitlemekte başarılı olmuşlardır. 2013 yılında dünyada sol partilerin ekonomik modeli, sağ-kapitalizmin ve mevcut ekonomik sistemin krizle çökmesine dua etmekten ibarettir. Çareleri, Hazine’den para dağıtmaktır. İşler iyiyken, Hazine doluyken bu dağıtm herkesi sevindirir. Ama her hazine sandığının bir dibi vardır.
Avrupa’da sosyal devlet adı altındaki dağıtma sistemi ağır krizle felç oldu. Kaldı ki, en cömert, en şefkatli sosyal devlet bile almadan veremez. Çok imrenilen Alman-İskandinav sosyal dağıtım sistemleri, önce refaha, sonra da ağır vergilere dayanır. ABD’de sosyal güvenlik sitemi almadan verdiği için iflas halindedir. Sistem aşamalarla tıkanacak ve 20 yılda para dağıtamaz hale gelecektir. Başkan Obama’nın sağlık sigorta reformu dahil popülist dağıtma icraatlarını ABD ekonomisi kaldıramamaktadır.
Sağ-Liberal ya da taklit politikaların sorunları, bunalımları, krizleri de malumdur, ama bu yol en azından açıktır, düzeltmeye, iyileştirmeye hazırdır. Sol politikalar ise ideolojik kalıplara zincirlenerek kendilerini en başta çıkmaz sokağa hapsetmişlerdir.
Olay yine bireyde düğümleniyor. Komünist de olsa Açarji’ye fantazi yapma, hayal kurma hakkı tanınmalıdır. Yatırım, girişim önce hayal kurmaktan başlar. Üstelik Açarji kendi parasının üzerinde yatıyor... Ve bu arada Açarji parayı, Komünist hükümetin açtığı altyapı ihaleleriyle bulmuş. O ihalelerin yüklenicisi olmuş... İş, proje ne, dersek... Açarji Komünist eyalete binlerce umumi tuvalet kazandırmış. Eyalette Komünist Parti’nin tuvalet yatırımına özel önem verdiği anlaşılıyor... Hem tuvalet, Komünistler dahil herkese lazım bir yatırımdır. Getirisi, götürüsü vardır.
twitter.com/selimatalayny
