Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC) 2020 olimpiyatları için Tokyo’yu seçmesi aslında şaşırtıcı olmadı. Seçimin yapılacağı Arjantin’in başkenti Buenos Aires’e uçarken, spor camiasının temsilcileri ve spor gazetecileri ‘asıl yarışın Türkiye ile İspanya arasında olacağı’ konusunda hemfikirdi. İspanya geçilirse finalde Japonya’ya karşı şans aranabilirdi.
Gerekçeler şöyleydi:
- Japonya, en yakın komşuları Çin ve Güney Kore’yi geçen yüzyılda işgal etmişti. Nüfus ve ekonomide dev olan bu iki ülkenin antipatisi sponsorluk ve seyirci açısından olumsuz bir etkendi. Fukuşima nükleer santralindeki radyoaktif sızıntı sürüyordu ve tekrar olmayacağının garantisi yoktu. Nüfusu yaşlıydı ve daha önce olimpiyat doygunluğu yaşamıştı. Ancak Japonya, dünya devi şirketleriyle IOC’ye üye veren başta Afrika olmak üzere gelişmemiş ülkelere ‘sponsorluk ve yatırım atağı’ başlatmıştı. Bu oylara garanti gözüyle bakıyordu.
- İspanya da daha önce iki olimpiyat yapmıştı ve bugün krizdeki ekonomisi gelecek için umut vaat etmiyordu. Ancak, kraliyet aileleriyle akraba olduğu Avrupa’dan ve İspanyolca konuşan Amerika’daki 13 ülkeden yüksek oy alabilirdi.
- Türkiye ise ekonomik büyümesi, genç nüfusu, sportif heyecanı, projeleri, İstanbul’un hikayesi ve ‘İslam dünyasına mesaj olsun’ kulisiyle Avrupa oylarının bir kısmını, Ortadoğu ve Afrika’nın oylarının çoğunu bekliyordu.
Buenos Aires’te oylama saati yaklaşırken, kulislerde iki yorum öne çıktı:
- Japonya, beklendiği gibi, Afrika ülkelerine yaptığı sponsorlukların meyvelerini toplamıştı.
- İspanya, akrabalık ve dil bağıyla beklenenden fazla oy alabilir, Türkiye ilk turda elenebilirdi.
İlk oylamada Japonya tahmini doğrulandı ve Tokyo açık ara finale kaldı; İstanbul ise tahmincileri yanıltarak İspanya ile eşit oy aldı.
Analizi, Komite’nin üye yapısına ve sonuçlara bakarak yapalım:
- Avrupa: 23 ülke, 40 üye.
- Asya: 22 ülke, 27 üye.
- Amerika: 14 ülke, 18 üye.
- Afrika: 12 ülke, 12 üye.
- Okyanusya: 3 ülke, 6 üye.
Seçimde 103 üyenin 96’sı oy kullandı.
- Birinci tur: Tokyo 42; İstanbul 26; Madrid 26.
- Ara oylama: İstanbul 49; Madrid 45.
- Final: Tokyo 60; İstanbul 36.
Ve analiz:
- İlk turda Japonya 42 IOC üyesinin oyunu ‘garantilediğini’ gösterdi. Afrika oyları ağırlıkla Japonya’ya gitti. Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya’nın diğer oyları Türkiye ile İspanya arasında bölündü.
- İstanbul ve Madrid arasında yapılan ara oylamada; ilk turda Japonya’ya verilen 42 oyun 23’ü İstanbul’a, 19’u Madrid’e gitti. Japonya’yı ‘sponsorluk’ karşılığı destekleyen ülkeler Türkiye’yi finale taşıyarak ‘vicdan rahatlattı’.
- Final oylamasında ise ‘misafir’ oylar Japonya’ya geri döndü; ilk turda İspanya’ya oy veren çoğu Avrupa ve Amerikalı 26 üyenin 12’si Tokyo’yu, 10’u da İstanbul’u destekledi.
Özetle, sonucu İspanya oylarının dağılımı değil, Japonya’dan ara oylamada Türkiye’ye gelen, sonra geri dönen oylar belirledi.
Tek belirleyici bu değil elbette. IOC üyeleri ülkelerinden bağımsız değil ve tıpkı Eurovision şarkı yarışmasındaki gibi ülkelerden birbirine giden garanti oylar var; birbirine asla oy vermeyecek ülkeler var; ‘lobi’lerin etkisindeki üyeler var...
Buna rağmen, İstanbul’un, daha önce iki kez olimpiyat düzenlemiş İspanya’ya karşı 49 oy alması çok önemli. İstanbul, olimpiyat yapabilir bir kent, Türkiye de olimpiyat yapabilecek bir ülke olduğunu kabul ettirdi.
Hem Başbakan Tayyip Erdoğan, hem de Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç, sonucu serinkanlılıkla karşıladı. Olimpiyatları alamamanın rövanşı, Tokyo’da madalyaları almak olacak. Çünkü Türkiye, yarın başarılı sporcular çıkarabileceği 10-19 yaş aralığında yaklaşık 13 milyon gence sahip. Arkadan, bugün başlasa sıfırdan sporcu yetiştirebileceği 0-9 yaş aralığında bir o kadar çocuk geliyor. Ve bu gençlik her 5 yılda yenileniyor. Bu kaynağı değerlendirmek de hükümetin, hükümetlerin sorumluluğu.
Türkiye, Buenos Aires’ten bu hedefle döndü.
***
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)
74 ülke, 103 üyeAvrupa: 23 ülke 40 üyeİsviçre: 5
İngiltere: 4
Fransa: 3
İtalya: 3
İspanya: 3
Almanya: 2
Finlandiya: 2
Ukrayna: 2
İrlanda: 2
İsviçre: 1
Belçika: 1
Türkiye: 1
Yunanistan: 1
Macaristan: 1
Liechtenstein: 1
Monako: 1
Norveç: 1
Polonya: 1
Danimarka: 1
Slovakya: 1
Avusturya: 1
Lüksemburg: 1
İsveç: 1
Asya: 22 ülke 27 üyeRusya: 3
Çin: 3
Güney Kore: 2
Hong Kong (Çin): 1
Tayvan: 1
Tayland: 1
Japonya: 1
Malezya: 1
Endonezya: 1
Kuzey Kore: 1
Singapur: 1
Hindistan: 1
Pakistan: 1
Suudi Arabistan: 1
Birleşik Arap Emirlikleri: 1
Katar: 1
Ürdün: 1
Umman: 1
Lübnan: 1
Suriye: 1
Kuveyt: 1
İsrail: 1
Amerika: 14 ülke 18 üyeABD: 3
Kanada: 2
Küba: 2
Meksika: 1
Porto Riko: 1
Panama: 1
Barbados: 1
Guatemala: 1
Aruba: 1
Saint Lucia: 1
Kolombiya: 1
Uruguay: 1
Arjantin: 1
Peru: 1
Afrika: 12 ülke 12 üyeMısır: 1
Fas: 1
Güney Afrika: 1
Senegal: 1
Gambiya: 1
Zambiya: 1
Nijerya: 1
Burundi: 1
Namibya: 1
Cibuti: 1
Zimbabwe: 1
Kamerun: 1
Okyanusya: 3 ülke 6 üyeAvustralya: 3
Yeni Zellanda: 2
Fiji: 1
http://www.olympic.org/content/the-ioc/the-ioc-institution/ioc-members-list/
