Obezitenin kaderi anne karnında belirleniyor. Amerika Beslenme ve Diyabetik Akademisi'ne göre bebeklikten itibaren çocuğun gelişiminde 5 unsura dikkat ederek obeziteye karşı önlem alınabilir.
BUGÜN çocuklarda şişmanlığa neden olan etmenleri; ev dışında sık yemek yedirme, annelerin fazla yemek yedirme eğilimi, yüksek kalorili yiyeceklere alıştırılma, aktivite yerine televizyona bağımlı hale getirme gibi onlarca nedeni sıralayabiliriz. Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi tüm bu yanlışlar listesini daraltarak çocuklarda gizli kilo almaya neden olacak 5 etmeni belirledi.
1. Anne karnındaki ortam: Annenin gebeliği süresinde uzun süre açlık yaşaması ve hipoglisemiye girmesi çocukta doğumdan sonra ilk 5 yıl içerisinde şişmanlığın ortaya çıkmasına neden oluyor. Akademi, annenin hamileliğinin son 3 ayında kilo almamak için kendini kısıtlı beslenmeye yöneltmesi sonrasında doğan çocuklarda 18 yaşında şişman olma riski 2 kat daha fazla olduğunu bildirdi. Bunun tam tersi olan anne diyabetli ya da hamileliğinde geçici diyabeti çıkmış ise bu şekilde doğan çocukların 8 yaşında şişman olma riskleri de yüksek.
2. Ek besinlere hatalı geçiş: Çocuklara ileriki yaşlarında şişmanlığı ortaya çıkarabilecek en belirgin etmen anne sütü veya formül süt ardından çocuğa verilen ek besinlerin geçiş süreci ve veriliş miktarı. Bol şekerli muhallebiler, süt, şeker, bisküvi, tereyağı ile hazırlanmış bulamaçlar, şekerli yoğurtlar ve çok sık ara öğün yapmak ileride çocukta tanışılan bu kalori yüküne vücudun şişmanlıkla tepki verme olasılığını artırıyor.
3. Ailenin eğitim ve gelir düzeyi: Farklı ülkelerdeki obezite çalışmaları ortak bir noktayı işaret ediyor: Obezite gözlenen çocukların aileleri ya düşük sosyoekonomik ve kalabalık ailelerin üyesi. Bunun iki temel nedeni var: Bilgi eksikliği ve şişmanlığın sağlık riski olarak algılanmayışı. Farklı bir açıdan da bakıldığında aileler çoğunlukla ucuz ancak kalorisi yüksek olan besinlere yöneliyor. Tek yönlü beslenme kilo almaya zemin hazırladığı gibi hazır yiyeceğe kolay ulaşma ve aktivitesiz bir yaşamı benimseme eğilimini artırıyor.
4. Sosyal sorunlar: Çocuklar için yemek yeme sosyal bir durum olmakla beraber aile fertleri, komşular ve arkadaşları gözlemleyerek kendi yeme davranışının da değişmesine olanak sağlar. Sağlıklı beslenmeden uzak anne ve babanın davranışları, kendi evi dışında davet edildiği akranının evinde gördüğü ‘evde hiç yemez ama burada tabak tabak yedi’ dediğiniz yiyecekleri tercih etmesi ve sık yemesi birden bire çocuğun aşırı kilo almasına neden olabilir. Kent yaşamındaki çevre koşulları ve kantinlerdeki sağlıksız yiyecekler çocuğun yeme davranışını derinden etkileyebilir.
5. Psikososyal etmenler: Bazı çocuklar psikolojik olarak oluşan sorunlara tepki olarak iştahsızlığı tercih ederken bazıları da bunu fazla yeme ile gösterebilir. Yaşlı anne ve babaya sahip olma, anne ve baba ayrılıkları, gergin ilişkiler, arkadaş grupları tarafından kabul edilmeme, derslerdeki başarısızlıklar yemek davranışını bozabilir.
