Geçen hafta çarşamba günü tek bir sahra topu Erbil’i düşürebilirdi... Çevredeki 3 köy düşünce, Peşmerge etkisiz kalınca ve -IŞİD geliyor- lafı duyulunca Erbil boşalmaya başladı... Havaalanına yüklenen Batılılar umutsuzca bilet ve uçak aramaya başladılar. Aralarında Türkler de vardı... Sivil halk, araçlarıyla uzaklaşıyordu. Herkesin aklında IŞİD’in Musul işgali vardı.
IŞİD’in Erbil’e yaklaştığı son nokta, 45 km idi... Gelişmeleri eş zamanlı izleyen ABD işte burada karar noktasına geldi... 45 km, IŞİD’in elindeki 155 MM’lik sahra toplarının menziliydi... Toplar ABD yapımıydı, GPS uydu yardımıyla zahmetsiz hedef buluyordu, dakikada 2 mermi atıyordu ve tanesi 500 bin dolardı. Toplar aslında Irak ordusuna verilmişti. Ancak Ordu mermi atmadan dağılınca, IŞİD 52 adet topa sahip oldu... Bu toplardan en az biri çarşamba günü Erbil’i menzile almıştı... IŞİD’in GPS’i kullanarak koordinatla Erbil’i hemen bulması zordu, ancak görerek ve deneyerek atışla kısa sürece Erbil’in bir mahallesini vurabilirdi. Kentin bir mahallesini vurmak ve ardından gelecek bombardıman Erbil’i boşaltırdı... Boş Erbil’e de IŞİD rahat girerdi... Bunlar hep Beyaz Saray’ın açıklamaları.
Beyaz Saray, Erbil’de doğrudan ABD’ye tehdit de gördü. Çünkü Erbil’deki ABD Konsolosluğu, -Bağdat güvenli değil- diye elçilikten buraya kaydırılan personel, Irak ordusuna yardım diye yollanan birkaç yüz Amerikalı asker, ve petrol şirketlerinin çok sayıda temsilcisi, IŞİD için hedefti... Başkan Obama -Kürdistan başkenti düştü- Katliam, Amerikalılar IŞİD’in elinde- manşetlerine siyaseten dayanamazdı...
Sincar dağlarına kaçan Ezidiler ise insani dramdı ve aç susuz birkaç günden fazla dayanamazlardı... ABD Başkanlarının kuvvet kullanmak, bombardıman yapmak için bir gerekçeye ihtiyaçları vardır. Stratejik planlama yapılırken operasyonun eksisi artısı maddeler halinde yazılıp başkanın değerlendirmesine sunulur da, kamuoyuna söylenecek bir gerekçe lazımdır... Ezidiler’in trajedisi işte bu gerekçe idi... Yasal çerçeveden bakınca, ABD halen Irak’ta insani yardım operasyonu yapıyor ve Erbil’de tehlikede olan Amerikalılar’ı koruyor.
Perşembe gecesi ABD savaş uçakları IŞİD mevzilerini vurmak için nakliye uçakları da dağdaki sivillere erzak atmak için havalandı. Savaş uçaklarının önceliği, Erbil’i hedef alan, ancak daha ateşlenmemiş tek top idi... O top vuruldu... 155’lik o top ateşlense, son birkaç günün tarihi değişirdi.
ABD bombardımanı halen sürüyor, ancak şimdiye dek vurulanlara bakınca: Birkaç havan, makineli tüfek takılmış pikap ya da kamyonlar var. Bu hızla IŞİD’in elindeki silahların imhası çok zaman alacak.
Zaten Başkan Obama, Irak meselesinin haftalar değil aylar alacağını, kolay çözüm olmadığını söyledi... Yorumculara göre de Obama, Ocak 2017’de görevi bırakana dek Irak ile uğraşmak zorunda kalacak... Çözüm için Bağdat’ta beklenen siyasi formül, tam evlere şenlik, anlatmaya yer yok.
Sürekli bize soruluyor: Peki Irak’taki müdahale neden Suriye’deki sivillerden esirgendi? Suriye’de insani trajedi az değil... Üstelik Suriye’yi vuracağını söyleyip, dolambaçlı yola giren sonra da Kongre’den onay alamayacağını anlayıp vazgeçen Obama, Kongre onaysız Irak bombardımanına nasıl karar verdi?
Obama Suriye’de direnişçilerin güçlü olmadığını, bu insanlara silah verilse de başarı kazanılmayacağını savunuyor. ABD müdahil olunca da, Suriye’de kara harekatı gerekeceğini hatırlatıyor... Irak ise hâlâ ABD’nin kendisini sorumlu saydığı bir bataklık... Irak’ta Kürt müttefikler var... Haaa evet bir petrol var!
Muhalif senatör McCain, Suriye dışlanarak Irak’ın düzelmeyeceğini söylüyor... Suriye konusunda beklenmedik bir eleştiri, Obama’nın eski dışişleri bakanı Hillary Clinton’dan geldi: Suriyeli muhaliflerden güçlü bir direniş gücü oluşturmamak hata oldu. Boşluğu IŞİD doldurdu- dedi... Son üç yıla dönüp bakınca, -evet Suriye bu hale gelmeseydi, Irak böyle olmazdı- demek mümkün.
Peki nasıl düzelecek, nasıl çözülecek? Irak Obama’nın deyişiyle uzun sürecekse, yorumculara göre 2016 sonunu bulacaksa, Irak sorunu beşinci ABD Başkanına devredilecek demektir... Adaylar arasında Bayan Clinton var, hatırlatalım. Hem Irak çözülecek de Suriye çözülmeyecek mi? Başkan Obama’ya göre asıl çözülen ve dikişleri atan, 1. Dünya Savaşı sonrası Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da kurulan sistem... Ve durumun teşhisi tamam da, henüz tedaviyi duyamadık.
twitter.com/selimatalayny
