MNGIE hastalığına yakalanmış hastaların taleplerinin karşılanması konusunu ele alan yazıya Bakanlıktan gelen cevabi yazı, hem bu hastalıktan muzdarip olanlara hem de henüz tıbbi bir tedavisi olmayan başka hastalıklara yakalanmış olanlara yeni bir umut kapısı açıyor. Bakanlığın açıklamasını olduğu gibi alıyor ve Sayın Bakan Müezzinoğlu ve Bakanlık yetkililerine teşekkür ediyorum:
‘Sayın Miroğlu,
Star Gazetesi’ndeki köşenizde 27.01.2014 günü, 2 hasta vesilesi ile nadir görülen hastalıklara yakalanan ve ülkemiz tedavi koşullarının yetmezliği durumunda Bakanlığın yaklaşımının ne olduğunu gündeme getirmiş bulunmaktasınız. Kabul etmek gerekir ki, gerek nadir görülme nedeniyle yeterli tecrübenin oluşmadığı, gerekse bilinen seçeneklerin tüketilmesi nedeniyle standart kabul edilen tedavi seçeneklerinin kalmadığı durumlara dünyanın her yerinde rastlamak mümkündür. Bu gibi durumlarda Bakanlığımızın yıllardır uyguladığı, merkezinde insan unsurunun olduğu ve en uygun tedavi seçeneğini vatandaşına sunmayı amaç edinen yaklaşımını kamuoyumuzu da bilgilendirmek amacıyla sizinle paylaşmak istiyoruz.
***
Şüphesiz modern tıbbın hastalara sunduğu tedavi önerileri “klinik araştırma” adı verilen, büyük çabalarla oluşturulan bilimsel olarak ispatlanmış bilgileri içerirler. Yeni bir tedavi önerisi ancak bu aşamalardan geçtikten sonra tıp camiası tarafından kabul edilir ve standart bir tedavi haline gelir. Bu aşamalardan geçmemiş tedavi önerileri ise hastalar için zararları faydalarından daha fazla olabilme riski taşırlar. Sağlık Bakanlığı olarak standart tedavileri vatandaşlarımıza en uygun şekilde sunma yanında, standart seçeneklerin olmadığı ya da tüketildiği durumlarda hasta güvenliliğini esas alarak standart dışı seçenekleri de hasta için kullanmayı, temel ilke olarak benimsemiş bulunmaktayız. Bu amaç doğrultusunda dünyanın pek az ülkesinde uygulanan standart seçeneklerin tüketilmesi durumunda “endikasyon dışı ilaç uygulaması” ülkemizde başlatılmıştır. Tanımlanan prosedürler çerçevesinde hekimlerimizce hasta bilgi formları doldurulmakta, bu formlar Bakanlığımızın bilimsel komisyonlarında değerlendirilmektedir. Talep edilen ilacın risklerine kıyasla hastaya faydalı olabileceği kanaati geliştiğinde, bedeli geri ödeme kurumlarınca ödenmek üzere ilacın yurt dışından getirilmesine onay verilmektedir.
Bakanlığımızın bu konudaki bir diğer yaklaşımı, güncellenen Klinik Araştırma Yönetmeliği ve Etik Kurul yapılanması ile ülkemizde yeni tedavi seçeneklerinin araştırılmasına yönelik sağlam bir altyapı oluşturulmasıdır.
Yine ülkemizde olmayan ancak diğer ülkelerde bulunan, bilimsel olarak etkinliği ispatlanmış ilaç dışı tedavi seçeneklerine, gerekirse hastanın ve refakatçisinin sevk edilerek ulaşılması konusunda usuller açık olarak tanımlanmıştır.
Hiç şüphesiz tüm bu uygulamalarda bilimsel doğruluğu gözetmek, hastaların yanlış bilgilerle suiistimal edilmelerini önlemek Bakanlığımızın ve devletimizin diğer kurumlarının önemli görevleri arasında yer almaktadır.
Yazınızda yer verdiğiniz ve Bakanlığımız hakem hastanesinin de adının geçtiği yurt dışına tedavi amacıyla hasta sevkinde yaşanan sorunlar da ayrıca değerlendirilmiştir. İlgili hasta için yurt dışında tedavi öneren merkezin söz konusu tedaviyi “klinik araştırma” kapsamında ele aldığı anlaşılmıştır. Henüz “klinik araştırma” aşamasında olan tedavilere hasta katılımı ve masraflarının karşılanması konusu tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kesin kurallara bağlanmış bulunmaktadır. Bu aşamada olan tedavilerin fayda sağlayabilme yanında, hastaya zarar verebilme risklerinin de olması bu konuda hassasiyet gösterilmesinin temel nedenidir. Hastanın olası fayda ve riskler açısından bilgilendirilmesi, hastanın gönüllü olması ve olası riskleri kabul ettiğine dair yazılı bilgilendirilmiş onam vermesi, hasta ve geri ödeme kurumuna mali yük getirilmemesi ve her türlü masrafın çalışma bütçesinden karşılanması ve bir Etik Kurul değerlendirilmesi bu tür “klinik araştırma” aşamasındaki tedaviler için uluslararası kurallar niteliğindedir.
Bakanlığımız yetkilileri konunun tüm yönleri ile tekrar değerlendirilmesi için, hasta yakınları ve hastayı değerlendiren tedavi ekibi ile temasa geçmiş bulunmaktadır.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
