YAZARLAR

Köşe Yazarları ve Köşe Yazıları

Aydan ÜSTKANAT

[email protected]

Tüm Yazıları

Mevsimlerden Domates

24 Ağustos 2014 Pazar

Bundan böyle ayda bir, bu köşede “Mevsiminde” diyeceğiz. Köşenin ilk misafiri, ağustos ayına damgasını vuran domates. Hangi çeşitleri var, yerli mi ithal mi, nerede yetiştirilen lezzetli, serada veya tarlada yetiştiğini nasıl anlarsınız? Soruların yanıtları bu yazıda.

TBMM’de 30 yıl önce bir karar alındı, sebze ve meyve ithalatı serbest bırakıldı. Bu tarih bir milattı. Çikita muz girdi hayatımıza. O dönem üzerinde kocaman ‘ithal’ yazılı çikita muzların tanınması için aslında o etikete hiç de ihtiyacı yoktu. Metrelerce öteden fark ediliyordu. Zaten yerli muz onun yanında torunu gibi kalıyordu. Pazarda, manavda, el arabalarında hep çikita vardı. Pek sevildi, o kadar sevildi ki o günden bugüne çok şey değiştirdi. İthal ürün birken, tarım cenneti Türkiye ithal ürün, ithal tohum özellikle de hibrit bombardımanına tutuldu.

Kalemi elime aldığım, tariflerimi paylaştığım ilk günden beri zaten mevsim malzemeleri kullanıyorum. Hatta son kitabım Mevsiminde Yemek de geçen hafta piyasaya çıktı. Ama bu yazı dizisi biraz farklı olacak.

SEPETE ATMADAN ÖNCE İSMİNİ ÖĞRENİN

Tarif yok, amaç ürünleri tanımak. Bundan böyle her ay bir yazımı mevsiminde olan bir ürünün çeşitlerine ayırmak niyetim. Ayıkla pirincin taşını tabii... Bir domates deyip geçmeyeceksin mesela. Bu yazı dizimin ilki için seçtiğim ağustos güzeli domatesin çeşidi çok. Hepsine bir günde ulaşmak ise hiç kolay değil. Metro toptancı markete bu vesileyle yardımları için teşekkür ederim.

Gelelim mevsim güzelimize... Domates var, domates var. Artık bundan böyle her gördüğünüz domatesi belki sepete atmaz önce bakışır, ismini öğrenir sonra karar verirsiniz. Afiyetle!

Yerli misin yabancı mı?

• Seyit domates (Yerli tohum)

• Aroma uzun salkım domates

(Yerli tohum)

• Suyunu bırakmayan domates (İthal)

• Karma domates (Siyah/Sarı domates)

(Yerli/İthal)

• Pembe domates (Yerli tohum)

• Köy domatesi (Yerli tohum)

• Beef domates (Yerli/İthal)

• Salkım domates (Yerli/İthal)

• Lux domates (Yerli/İthal)

• Atıştırmalık domates (İthal)

• Tarla domatesi (Yerli/İthal)

Bunları biliyor musunuz?

- Melezleme yapılarak çoğaltılan tohuma ‘hibrit’ deniliyor. Yerli veya yabancı tohumdan olabilir. Verimi ilk yıl çok yüksek, bir sonraki seneye tohumdan üretim mümkün değil.

- Türkiye hibrit tohumunun yüzde 10’unu kendisi üretiyor geri kalanı İsrail, ABD ve Hollanda’dan satın alıyor.

- Tarlada yetiştirilen tohumların yarısı yerli çeşitler.

- Serada yetiştirilen tohumların yüzde 90 civarı hibrit.

- En lezzetli, sulu ve ince kabuklu türler genellikle yetiştiği bölgede satılıyor çünkü uzun yola gelemiyor.

- Domates tohumlarının çoğunluğu güney sahillerinde çimlendiriliyor. Çanakkale domatesinin fideleri bile Antalya’dan geliyor, mesele yetiştiği toprağın ürüne verdiği lezzet.

- Türkiye’de ortalama 12 çeşidi olan domatesin büyük bölümü Antalya, İzmir, Amasya, Isparta, Çorlu civarlarında üretiliyor.

-Domatesin ekimi tohumdan veya fideyle olabilir. Evinizde yetiştirmek isterseniz hava sıcaklığına göre nisan sonu, mayıs başı gibi işe başlamalısınız. Hasat için tohumsa 80-100, fide ise 60-80 güne ihtiyacı var. Hasat zamanı temmuz, ağustos ve eylül. Yılın geri kalanında gördüğünüz domatesler sera üretimi.

Ajandaya not edin!

3-6 Eylül günleri arasında Hatay’da düzenlenecek 1. Uluslararası Akdeniz Ülkeleri Mutfak Günleri’ni unutmayın!

Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları gazete ve haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.