Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.
Örneğin; kömür madenlerinde çalışan sigortalıların tutuldukları 'Pnömokonyoz' ve 'Antrekozis', mermer ocakları veya kot taşlama işyerlerinde çalışanların tutuldukları 'Silikozis', tütün işletmelerinde çalışan sigortalıların yakalandıkları 'Tabakozis' gibi hastalıklar, işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple meydana gelen tipik meslek hastalıklarındandır.
Meslek hastalığına tutulan sigortalıya, SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği verilmekte veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmaktadır. (5510 sayılı Kanun Madde 16)
Diyelim ki, bir sigortalı işten ayrıldıktan bir süre sonra hastalanmış olup, hastalığının çalışmış olduğu iş şartlarından kaynaklandığından, şüphe etmektedir.
Bu sigortalı, meslek hastalığına tutulup tutulmadığını nasıl tespit ettirecek? İş göremezlik ödeneği alması için ne yapması gerekir?
İşte işlemlerin süreci:
1.Başvuru ikametgahınızda
Sigortalı meslek hastalığı tespiti için en son çalıştığı işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvuracak ve işlemler söz konusu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezince takip edilecektir.
Ancak, sigortalının işten ayrılmış olması durumunda, ikametgâhının bulunduğu yerdeki en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine de başvurma kolaylığı sağlanmıştır. (SGK 2016/21 sayılı Genelge)
2-Başvuruda rapor gerekli değil
Sigortalıların meslek hastalığı tespitine yönelik sevk talepleri, görevli sosyal güvenlik merkezlerince, sağlık hizmet sunucularından (hastane vb.) alınmış meslek hastalığı şüphesi bulunduğuna dair mevcut bir rapor olup olmadığına bakılmaksızın kabul edilecektir.
Bu şekilde başvuruda bulunan sigortalının meslek hastalığının tespiti için muayene, tetkik ve tahlil işlemlerinin sigortalının ikametgâhının bulunduğu ildeki yetkili sağlık hizmet sunucuları tarafından yapılma imkânının bulunması halinde sevk sigortalının ikametgahının bulunduğu yetkili sağlık sunucularına (hastane vb.) yapılacaktır.
3-Başvurudan en fazla altı ay önce alınmış rapor varsa
Şayet, sigortalıların, yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucuları tarafından (sigortalının sosyal güvenlik merkezine başvuru tarihinden en fazla 6 ay öncesine kadar) düzenlenmiş, sağlık kurulu raporlarının bulunması halinde, meslekte kazanma gücü kaybı tespitine yönelik talepleri sosyal güvenlik merkezlerince kabul edilecektir. Bu durumda, tekrar ikinci bir sağlık kurulu raporu alınması için sağlık hizmet sunucusuna sevk işlemine gerek görülmeyecektir.
4-Süre geçse bile imkan var
Meslek hastalığı sigortalının işten ayrıldığı tarihten sonra meydana çıkmış ve sigortalının çalıştığı işten kaynaklanmış ise, eski işinden fiilen ayrılmasıyla hastalığın meydana çıkması arasında bu hastalık için Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde belirtilen süreden daha uzun bir sürenin geçmemiş olması şartı aranacaktır.
Peki yönetmelikte belirtilen söz konusu sürenin aşılmış olması halinde ne yapmalı?
Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar bulguları ile belirlendiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin işyerindeki inceleme sonunda tespit edildiği hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık sigortalının başvurusu üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı sayılabilecektir.