Acaba bundan on yıl sonra ülkemizde kaç ulusal gazete yayınlanıyor olacak?
Bu soruyu sormama sebep, internet üzerinden her gün izlediğim yabancı gazetelerden ‘Moscow News’un kepenk indirme haberi oldu. ‘Kâğıda basılı nüshamızı kapatıyoruz’ haberi...
Okuyalım: “Değerli okurlar, Moscow News’un kâğıt nüshası, yönetimin aldığı kararla, sona eriyor. Moskoviskiye Novosti’nin bir parçası olarak çıkan bugünkü (23 Ocak) sayımız bir sonraki bilgilendirmemize kadar bizim son kâğıt nüshamız oluyor. İnternet sitemiz açık, sizlere Moskova ve Rusya’dan haberler ve yazılar sunmaya devam edeceğiz. (..) Lütfen dijital nüshamızla bizde kalın.”
Moscow News1930 yılından bu yana İngilizce olarak yayımlanan gazetesiydi Rusya’nın... Stalin döneminde bir süreliğine yayınına ara verilmiş olsa da varlığını sürdürdü. Çıkaran kadro bugün de aynı heyecanla gazeteyi hazırlıyor, ama giderek dibe vuran satışlar yüzünden baskı masraflarını karşılamak mümkün olamıyor...
Çare? Basmaya son verip gazeteyi internet üzerinden çıkarmaya devam etmek...
Rus gazetesi bu yola başvuran ilk yayın organı değil. 1908 yılından beri Boston’da yayınlamakta olan Christian Science Monitor (CSM) gazetesi 2008 yılında okurlarıyla bayi raflarında vedalaştı; o gün bugündür, internet üzerinden yayınına devam ediyor.
ABD’nin en itibarlı gazetelerindendi ‘CSM’; özellikle dünya haberlerinde pek çok ABD gazetesine fark atacak bir canlılığı vardı. Orada yaşadığım yıllarda, Boston’daki kiliseye yapışık devasa yönetimevinin önünden geçerken binasına gıptayla baktığımı hatırlıyorum.
Şimdi de önemli haberlere ve kapsamlı araştırmalara imza atıyor CSM mensupları; dünyanın dört bir tarafında okurları da var. Ancak ABD’nin her büyük kentinde açılmış CSM’a özel ‘okuma odaları’nda artık dijital nüshası okurlarla paylaşılıyor.
Galiba bir devir yavaş yavaş kapanıyor gazetecilikte...
İngiltere’nin en önemli gazetelerinden biri ‘Guardian’dır. Onun da basılı nüshasının fişinin çekilmesine az bir süre kaldı. Bir yıl önce “Kapandı, kapanıyor” haberleri çıktığında, Guardian yönetimi, “Hayır, nihai karardan önce bir deneme daha yapacağız” demişti. İngiliz gazetesi olmasına rağmen, oraya özel haberlerle ABD pazarını hareketlendirecek bir denemeydi planlanan...
Sebep ne? Sebep mâlî... Guardian’ın yıllık zararı 44 milyon Sterlini geçti (yaklaşık 160 milyon TL). İsrail’de hayatını sürdüren isim sahibi Arcadi Gaydamak ile resmi RIA Novosti Ajansı bile yükünü kaldıramaz oldu Moscow News’un... CSM’u çıkaran kilise örgütü de, tamamen mâlî düşüncelerle, basılı nüshadan vazgeçmişti.
Dükkânın bütünüyle kapatılmamasını sebebi reklâmların gelmeye devam etmesi... Gazetecilerin maaşlarını ödeyip sahibine bir miktar kâr bırakacak kadar reklâm geliyor, fakat kâğıt ve baskı masraflarına yetmiyor para girdisi... Yönetimler de, basmaktan vazgeçtikleri gazeteleri internette canlı tutuyorlar...
Pek çok gazetenin âkıbeti CSM ve Moscow Times gibi olacak...
Kötü mü? Hayır, değil. İnternet gazetelerinin daha iyi gazetecilik örnekleri vereceklerine inanıyorum. Sonuçta masrafları azaltılmış bir operasyona dönüşünce gazete çıkarma işi, bir de haberleri kesme saati baskısından kurtulunca, 24 saat boyu kendini yenileyen, habercilikte televizyonun önüne geçen, gerektiğinde uzun ve ayrıntılı incelemelere yer verebilen bir mecra haline gelinecek...
Sonuçta reklâm pastası büyümüyor, dijital medyaya kayıyor...
Dünya nüfusunun yüzde 40’ına ulaştı internet kullanıcısı sayısı; geometrik bir hızla artıyor... Türkiye nüfusunun yarısı internetle haşır neşir görünüyor; on yılda yüzde 1750 artış söz konusu... Twitter, Facebook gibi yaygın ilgi gören programları kullananlarımız dudak uçurtacak yoğunlukta. 2013’te 11 milyon 337 bin 505 Twitter kullanıcısı vardı Türkiye’de...
Çalışan sayısını azaltarak kapanmayı başından savuşturma gayretinde bizde bazı az satan gazeteler; öyle yapacaklarına, Moscow Times’ın yolunu izleseler daha akıllıca olmaz mı?
