Ajan denilince dünyada iki isim akla gelir. Biri hayali karakter
James Bond diğeri de geçen yüzyılın başında kuruşuna dizilen gerçek karakter Mata Hari’dir.
Sosyetemizin çok sevdiği Chanel markasını yaratan Coco Chanel’in de 2. Dünya Savaşı sırasında Naziler için casusluk yaptığını gösteren belgelerle dolu kitaplar vardır ama bir şekilde korunmuştur. Bunlar bildiklerimiz daha doğrusu hemen herkesin bildikleridir.
***
Bir de hiç bilinmeyen ya da ayrıntıları yıllar sonra ortaya çıksa bile çok az kişinin bildikleri vardır. Mesela 1985’te kaçırılan TWA uçağı ve alınan rehineler. Diplomatik olarak birbirlerini yok ya da düşman sayan ABD, İsrail, İran ve Suriye gizli servisleri pazarlıkları yürütmüş, 39 Amerikalı rehineyle 300 Lübnanlı Şii takas edilmiştir.
İşin ilginç yanı pazarlıktaki rolünden dolayı 516 Tow anti-tank İsrail üzerinden Amerika tarafından İran’a verilmiştir. Hikayeler sadece bunlarla sınırlı değil... Mesela Aralık 2012’de İran Yönetimi’ne karşı savaşan Halkın Mücahitleri ve Cundullah örgütlerinin ortak eylem yapmaları için İngiliz Dış İstihbarat Servisi MI6 tarafından Londra’da buluşturulduğu çok konuşuldu. İddia o ki, daha önce, Amerikan Gizli Servisi CIA gözetiminde eylemler için militan yetiştirme anlaşması imzalayan iki örgüt, Londra’da bu anlaşmayı gözden geçirdiler...
***
Amerika ve müttefikleri 1999’da Afganistan’a girdi, hem Taliban hem de El Kaide’yle savaştı. Önce 2001’e götüreyim sizi. CIA ajanları Taliban’ın Dışişleri Bakan Vekili Ahmet Mütevekkil ile Pakistan’da buluştular, Bin Ladin’in iade edilmesini konuştular.
Afganistan’da savaş hala bitmedi, Amerika’nın en sıkı müttefiki İngiltere de savaşa girdi hatta Prensler, halkla ilişkiler çalışması kapsamında savaşa da gönderildi. Ama Daily Telegraph 2007’de, İngiliz Dış İstihbarat Servisi MI6 ajanlarını Taliban yetkilileriyle görüştüğünü yazdı. Bazen hayat sandığımızdan çok daha farklı şekilde gelişir...
***
Daha bir sürü hikaye saymak mümkün. 2. Dünya Savaşı sırasında cephe gerisindeki ajanlara BBC Dünya Servisi üzerinden şifreli mesajlar veren İngiliz MI6’ten birbirlerine karşı mücadeleyi hiç bırakmayan Pakistan Gizli Servisi ISI ve Hindistan Gizli Servisi RAW ya da operasyonlarıyla ünlü İsrail Gizli Servisi Mossad’tan da söz edebiliriz...
İstihbarat servisleri bazen savaştıkları düşmanla bazen de düşmanın düşmanı gruplarla görüşür operasyonlar yaparlar.
Bizim hala James Bond ile Mata Hari isimleri üzerinde duruyor olmamızın sebebiyse işin doğası gereği süreçlerin gizli kapaklı yürütülmesidir... Şeffaf bir gizli servis olmaz, güncel tartışmalara ışık tutsun diye yazayım dedim...