Masum, temiz ama gökgürültülü

Hem kar yağışı hem şimşek ve gökgürültüsü... Kulağa ne kadar tuhaf geliyor değil mi? Alıştığımız kar manzaralarının dışında. Bu nedenle algılamak bizim için biraz zor oldu. Kar, en az beyaz rengi kadar sessizliği de çağrıştırıyor. Kar sessizliktir bir anlamıyla da. Soğuktan kendisini kapalı alanlara, evlerine zor atan insanlar ve azalan trafik, pek çok iş yeri ve okulların tatil edilmesinin ardından sessizleşir karlı günler... O yüzden kar sükuneti de getirir beraberinde.

Kar yağışının başlamasıyla zorlaşan hayat şartları gürültü kaynaklarının durmasına, sessizliğin artmasına yardımcı olurken, kar tanelerinin yapısı da atmosferdeki sesleri engelleyici özellik taşıyor. Kar, buz kristallerinin yoğuşma çekirdekleri etrafında toplanmasıyla oluştuğundan tanelerinin gözenekli, düzensiz yapısı ses dalgalarını soğurmasına yardımcı oluyor.

Dolayısıyla kar yağışıyla birlikte, doğa masumiyetin simgesi beyaz renge boyandığından daha masum; kar taneleri ses dalgalarını gözenekli yapısı sayesinde soğurduğundan daha sessiz; soğukta mikrop, virüs ve havadaki partiküller kalmadığından daha temiz hale gelir. Kötü görüntü, mikrop, pislik ve kulakları tırmalayan gürültülerden kurtarır bizi.

Geçen haftaki gökgürültülü kar yağışının ardından karıştı kafalar. “Nasıl olur, bu da mı iklim değişimi, neler oluyor?” soruları, “Bu yaşa geldim böyle kar yağışı görmedim!”şaşkınlığı...

Gökgürültülü kar yağışı normal hava olaylarından biri aslında. Sadece yaşanma sıklığı düşük. Sağanak yağıştan hiçbir farkı yok aslında. Sadece çok basit haliyle birisinde yer yüzeyinde hava ılık olduğundan buluttan kar olarak ayrılan yağış eriyerek yağmur damlası olarak yere iniyor. Diğerinde yer seviyesinde hava serinlediğinden bulutta oluştuğu haliyle kar taneleri olarak yere iniyor. Yağış oluşumu farklı termodinamik süreçlerle oluşabiliyor. Gökgürültülü sağanak yağış atmosferdeki konvektif hareketler sonucu oluşur. Kışın ise bu konvektif sistemlerin nadiren kar yağışı getirmesi, olayı sıradışı kılıyor. Ilık ve nemli havanın yükselme hareketiyle kuru ve soğuk havanın troposferin alt seviyelerinde bir araya gelmesi, daha kuru ve daha soğuk olan havanın yukarı yükselme eğilimine bir stabilite göstermesi gökgürültülü kar yağışına neden oluyor.

KARADENİZ KIYISINDA SIK GÖRÜLÜR

Geçen haftaki gökgürültülü kar yağışını getiren sistem, Karadeniz üzerinde gelişti. Ilık ve nemli hava kütlesi, Karadeniz’in kuzeyindeki Ukrayna çevresinden gelen aşırı soğuk havayla karşılaşınca, yukarı yönlü çok kuvvetli bir hareket oluştu. Normalde tepesi troposfere kadar uzanan kümülonimbüs bulutunun bu kez tepe yüksekliği düşük kaldığından ve soğuk hava yukarı yönlü harekete direnç gösterdiğinden, gökgürültülü kar yağışını yaşadık. Nadiren de olsa yaşanması çok normal bir hava olayı... Zaten Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki illerde gök gürültülü kar yağışı daha sık görülür.

Kısacası paniğe gerek yok, atmosferle ilgili her şey olağan akışında devam ediyor.