Görgü kuralları, yeni zamanlara göre yeni haller alıyor. En yenilerinden biri, ‘Sofrada cep telefonu adabı’. Sizin için 10 soruda yemek, beş soruda sofra adabını hazırladık.
Her yediğimizi çekiyoruz, sosyal medyadan yayınlıyoruz. Onu ölümsüzleştirecek kadar aşkla bağlıyız tabağımıza. Peki Instagram’ın efektlerini kullanmak kadar, sofra kurallarını da iyi biliyor muyuz? Ya kolalı örtüler, kumaş peçeteler, yoksa onları da unuttuk mu?
Dün verdiğiniz yirmi kişilik davetten sonra, bugün sizi geriye kaç kişi aradı? Ne için mi? Tabii ki teşekkür için... Bir, iki? “Yirmi” derseniz düşüp bayılırım. Şimdi efendim sofrada adabı muaşeret kuralları ne için vardır?
Elbette özünde son derece vahşi olan yemek eylemini incelikli hale getirmek, hayatımızda daha anlamlı bir yer tutmasını sağlamak için. İtirazı olan? Yoksa, bundan böyle öncelikle sofrayla ilgili her şey için teşekkürü unutmayın ve yazımın devamını sakın kaçırmayın.
Bu ay Media Cat Dergisi’ndeki Haluk Kasarcı’nın haberinde, TGI Türkiye Araştırması verilerine göre kentlinin sofrası tenhalaşıyor. Kasarcı yazısında “Öğünlerimizi neden sosyal medyada paylaştığımızın yanıtını aramayı bırakalı bir hayli oluyor” diyor. Benim içinse bu sorunun cevabı hala önemli. Sofralarını aile fertleriyle bile paylaşmayı azaltan kentliler, neden yedi cihanla tabağını paylaşıyor sorusunun cevabının sosyolojik olarak bir önemi olmalı.
RİTÜELLERİ YEMEĞİ İNCELİKLİ HALE GETİRİR
Tam da bayram üstü “Sofralar tenhalaşa dursun” diyerek yazıma devam etmek içimden gelmiyor. Çünkü sofralar paylaştıkça çoğalır, ritüeller de yaşanası hale getirir bu meseleyi. Bu sebeple sofranız her daim kalabalık olsun diyerek, sofrayı sofra yapan, yemeğin tadı kadar, kalitesini artıran sofra adabı kurallarına biraz göz atalım.
10 SORUDA YEMEK ADABI
1 - DAVET VERME VE KABUL ETMENİN KURALI VAR MIDIR?
Öncelikle daveti veren kişinin misafirlerine bu daveti en az bir hafta önce, daveti alan kişinin ise gidip gitmeyeceğini önceden bildirmesi gerekir. Yemek sırasında ve bir gün sonra ev sahibine teşekkür etmek önemli bir görgü kuralıdır.
2 - HEDİYE GEREKLİ MİDİR?
Protokol davet değilse yemek davetine yakınlık derecesine ve ekonomik duruma göre küçük bir hediye mutlaka götürülür. En olmadı içeceğiniz içkiyi götürebilirsiniz.
3 - DAVETİ VEREN NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
Sofrasına ve kendisine özen gösteren bir ev sahibi misafirlerine saygı göstermiş olur. Ancak makyaj ve giyimde daveti veren kişi aşırıya kaçmamalıdır.
4 - İLTİFAT GEREKLİ Mİ?
Elbette gerçeklik en önemli şey. İçinizden iltifat etmek gelmiyorsa yapmayın. Ancak yemekle ilgili kişisel olarak hoşlanmadığınız bir şeyi veya kimse sormadıysa “ben enginara portakal koymam” gibi informasyonları kendinize saklamalısınız. Kendi davetinizde bildiğiniz gibi yapın. Yemek sırasında bunlardan bahsetmek görgüsüzlüktür.
5 - MASADA YAPILMAMASI GEREKEN DAVRANIŞLAR NELERDİR?
Kasmayın, rahat olun. Hiç bir davranış kasıntılıktan kötü olamaz. Bunun dışında servis tabaklarından kendi yemek çatalınızla yiyecek almak, kürdanla dişleri karıştırmak, ağzınız doluyken konuşmak, konuşurken protez dişlerin arasından tükürük sıçratmak, gaz çıratmak, yanınızda oturanı rahatsız edecek derecede el kol hareketleri yapmak, yanınızdakinin yemek tabağının tam üzerinden meze tabaklarına uzanmak oldukça rahatsız edicidir.
6 - CEP TELEFONU VE SOSYAL MEDYA İÇİN BİR KAÇ SÖZ
Elbette eskiden cep telefonu yoktu, görgü kurallarına bu şıkkı eklemek kimsenin aklına gelmedi. Şöyle toparlayalım; cep telefonunu ne kadar samimi yemek olursa olsun masa üzerine bırakmak masadakilere saygısızlıktır. Yemek süresince masadakilerle sohbet etmelisiniz. Telefona cevap vermeniz gerektiğinde özür dileyip ayrı bir yerde, alçak sesle konuşmanıza devam edin. Sosyal medya fotoğraflarını çekmeden önce, misafirlerden ve ev sahibinden izin isteyin.
7 - YEMEK NASIL SONLANIR?
Ana yemek bittikten beş on dakika sonra, davet sahibi kahve ve çay tercihlerini sorar. Arzu edilirse masada arzu edilirse evin başka bir bölümünde yapılacak tatlı/kahve servisi yemeği sonlandırır.
8 - SOFRADA EKMEK NASIL SERVİS EDİLİR?
Ekmek, ekmeklikle servis edilir. Protokol yemeği de samimi bir yemek de hatta eşinize bile olsa fark etmez, ekmek asla elle verilmez. Ekmek sepeti arzu edene uzatılır.
9 - YEMEK MASASINDA PEÇETE NASIL KULLANILIR?
Masada ister resmi ister samimi yemek olsun hem kumaş hem de kağıt peçete bulundurulmalıdır. Kumaş peçete yemek başlamadan dize yerleştirilir, ana yemek bittiğinde buruşturularak masaya bırakılır.
10 - YEMEK NASIL BAŞLAR?
Tüm davetillerin sofraya oturması beklenir. Tüm yemekler herkese servis edilince ve davet sahibinden onay gelince yemek başlar. Restourantda bile olsanız başkasının servisi devam ederken yemeğe başlamak tüm masadakilere saygısızlıktır.
BEŞ SORUDA MASA VE YEMEK DÜZENİ
1 - YEMEK MASASINDA OTURMA DÜZENİ NASIL OLMALIDIR?
Daveti veren kişi, davetli sayısı ne olursa olsun, herkese nereye oturacağını göstermelidir. Ev sahibi masanın başına oturur. Karşısında ev sahibesi veya ona eşlik eden kişi yer alır. Hemen sağında onur konuğu veya yaşça en kıdemli kişi yer almalıdır. Diğer oturumu sohbet akışı için kadın-erkek karışık doğru şekilde belirlemek gerekir.
2 - ÖZEL DAVETLERDE SOFRADA OLMAZSA OLMAZLAR?
Ekmek ve salata tabağı, yapılan yemeğe uygun küçük sosluk ve baharatlıklar, kumaş peçeteler ve servis kaşıkları olmazsa olmaz.
3 - MENÜ HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLECEK EN ÖNEMLİ ŞEY NE?
Kalabalık davetlerde kolay servis edilebilen (fırın yemekleri) ve en iyi yaptığınız yemekleri tercih edin. Bu basit kural riske girmemenizi ve sofrada misafirlerinizi yalnız bırakmamanızı sağlar. Kendinize bir tema seçin yemek tercihlerini bu temaya göre belirleyin. İşiniz çok kolaylaşacak.
4 - KİŞİ SAYISI YEMEK DÜZENİNİ BELİRLER Mİ?
Kişi sayısı 12 ve üzeri olan yemeklerde açık büfe tercih edin. Masa düzenli bir yemek için 8-10 sayısı uygundur. Açık büfede yapılan en büyük hata yemek masasını yemek sergilemek için kullanmaktır. Yemek masası mümkün olduğunca boş bırakılmalı yemekler başka bir dresuar veya küçük bir masada, sehpada yer almalı, böylelikle arzu edenler yemeklerini masada da oturarak yiyebilmelidir.
5 - KAÇ ÇEŞİT YEMEK DÜZENİ VARDIR?
Protokol yemekleri, kutlama yemekleri, aile yemekleri, açık büfe kalabalık davetler.
