Norman Jewison’ın Soğuk Savaş döneminde yaratılan Sovyetler Birliği’nin dünyayı istila edeceği fobisini ironik biçimde ele aldığı “Ruslar Geliyor / Russians are Coming” filmini anımsarsınız. Dünyayı bize hep tersten okuturlar malumunuz. Kimin nereyi istila edeceğini bilmek için korkutulana değil korkutana bakmak gerekir!
O yüzden “Rus sineması atakta!” cümlesini “Amerikan sineması gibi dünyayı istila edecek değil ama” şerhini koyarak devam ettireyim: Dünya piyasasında etkin biçimde yer almak için yeni bir girişim başlattı: Kızıl Meydan Gösterimleri / Red Square Screenings - RSS.
***
Kızıl Meydan’da Kremlin Sarayı’nın Başkanlık ofislerine bakan görkemli bir binanın içinde yer alan Gum sinemalarında yeni Rus yapımları görücüye çıkıyor. Dün başlayan ve 19 Ekim’e dek sürecek olan Kızıl Meydan Gösterimleri kapsamında dünya film endüstrisinin ve medyasının önde gelen isimleri, önemli bir kısmı henüz yapım aşamasındaki filmlerden oluşan gösterimleri izliyor. Amaç bu filmlerin dağıtım ağında, festivallerde ve medyada daha fazla yer bulması. Film endüstrisinin yayın organlarının Moskova’da birer temsilcisi bulunur zaten. Screen International, Variety, The Hollywood Reporter ve FNE geniş yer verdi RSS’ye. Screen Daily bir de özel ek çıkardı.
RSS girişiminin ardında yer alan kurum, Ruslar Geliyor! Ajansı / Russians Are Coming! Kısa adıyla RAC! Rus Sinema Fonu’nun himayesinde gerçekleştiriyor bu etkinliği. RAC!’ın yaratıcı yönetmeni Anton Mazurov, Rusya’nın deneyimli festivalcilerinden biri. Rusya’nın önde gelen film eleştirmeni FIPRESCI Onursal Başkanı Andrey Plahov’un küratörlüğünde, Yevgeniy Gindilis’in yürütücü yönetmenliğinde ve Rus Sinema Fonu adına Uluslararası Bölüm Başkanı Elena Romanova’nın liderliğindeki ekip çok zor bir işin altından kalkıyor. Kızıl Meydan’ın hemen yanı başındaki tarihi Metropol Oteli’nde dünyadan yüz konuğu ağırlayarak, proje sahipleriyle yüz yüze görüşme olanağı sunarak cömert bir bütçeyi değerlendiriyorlar.
***
RSS model olarak Unifrance’ın Paris Randevuları’nı alıyor. Henüz onun kadar büyük değilse de büyüme potansiyeli var. Bu yılki programa içlerinde üç klasiğin ve 2010 yılından birkaç yapımın da bulunduğu 2011 - 2012 yılı yapımlarının ağırlıkta olduğu, kurmaca ve belgesel türlerinde 96 uzun metrajlı film alabildiler. Rusya Canlandırma Film Derneği - RAFA da 14’er filmlik iki program paketiyle katıldı RSS’ye.
Uzun metrajlı filmlerin birkaçı uluslararası festivallere seçildiği ve ödüller kazandığı için satış acentalarının listesine girdi çoktan. Rusya’nın Oscar aday adayı Karen Şahnazarov’un Biley Tiger / Beyaz Kaplan, Kiril Serebrennikov’un Venedik’te yarışan Izmena / İhanet, Sergey Loznitsa’nın Cannes Film Festivali’nden ödüllerle dönen V Tumane / Siste dahi RSS kapsamında izlenebilecek. Tarihi dramalardan peri masalı tadında fantastik filmlere, siyasi içerikli belgesellerden ailelere hitap eden canlandırmalara kadar her türde film alıcıların beğenisine sunulacak. Kadın yönetmenlerin imzalarını taşıyan filmlerin çokluğu da dikkatlerden kaçmıyor.
Festivalciler başta olmak üzere konukların ilgisini en çok çekenler ise yapım aşamasındaki 24 film. Aktivist sanat yapan Pussy Riot topluluğunun başına gelenleri irdeleyen Prestupleniye i Nakazaniye / Suç ve Ceza belgeselinden tanınmış Kazak yönetmen Bahtiyar Khudoynazarov’un V Ojidiyani Morya / Denizi Beklerken’ine dek birçok ilginç iş var aralarında. Bunlara Varşova’daki 8. CentEast Pazarı’na seçilen Doğu Avrupa ülkelerinden 10 proje de eklendi. 16’sında Moskova’da, 19’unda Varşova’da gösterilecek filmlerden üçü Rus yapımı. Biri başarılı yönetmen Aleksey Uçitel’in merakla beklenen “Vosmerka / Breaking Loose”u. Romanya, Moldova, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Ukrayna yapımları da bu seçkiye girebildi.
Kızıl Meydan’ın gündemindeki Rus sinemasına dair gelişmeleri ve RSS izlenimlerimi aktarmaya devam edeceğim.
