Soya ürünleri ve özellikle soya fasulyesinden elde edilen izoflavonlar östrojen benzeri etkiler göstermesi nedeniyle bazı menopoz şikayetlerinin hafifletilmesinde dikkati çekiyor.
İnsan yaşam süresinin uzamasıyla kadınlar yaşamlarının yaklaşık üçte birlik bölümünde kadınlık hormonu olan östrojenin yokluğunun yol açtığı uzun süreli ve belirgin değişikliklere maruz kalıyor. Şüphesiz menopoz dönemindeki her üç kadından ikisi farklı şikayetlerle karşı karşıya kalıyor; kemik erimesi ve kalp-damar hastalıkları gelişiminde artan risk, sıcak basması ya da gece terlemesi gibi vazomotor şikayetler, uyku düzensizlikleri gibi sorunların giderilmesi temel tedavi yaklaşımlar... Ancak idrar problemleri, cinsel isteksizlik, saç, tırnak, deri ve mukoza gibi kısımlarda gözlenen değişikliklere bağlı sorunlar çoğu zaman göz ardı ediliyor.
Tedavi amacıyla hormon uygulaması gerek göğüs kanseri ve kalp-damar hastalıkları gelişimi riskindeki artış ve gerekse bazı kişilerde (yüzde 10) görülebilen yan etkiler nedeniyle farklı tedavi seçenekleri aranıyor. Bu seçenekler arasında soya ürünleri ve özellikle soya fasulyesinden elde edilen izoflavonlar östrojen benzeri etkiler göstermesi nedeniyle bazı menopoz şikayetlerinin hafifletilmesinde dikkati çekiyor. Bu konuda gerek saha çalışmaları (epidemiyolojik) ve gerekse klinik çalışmalar izoflavonların kemik erimesi ve bazı kadın kanserleri riskinin azaltılmasında yararlı olabileceğini ortaya koyuyor.
Bilimsel çalışmalar umut verici
Soya ürünleri haricinde izoflavon bakımından zengin bir başka kaynak ise kırmızı yonca. Ancak kırmızı yonca özütünün menopoz dönemi kadınlarda idrar problemleri, cinsel isteksizlik, saç, tırnak, deri ve mukoza gibi kısımlarda görülen şikayetler üzerinde etkinliğini gösteren yeterli insan çalışması bulunmuyor. Avusturya’da hastanelere menopoz şikayetleriyle başvuran 40 yaş üzeri kadınlar üzerinde yürütülen ve bilimsel kriterlere uygun bir klinik çalışmanın sonuçları bu konuda bazı bulgular ortaya koyuyor.
Araştırmaya katılmayı kabul eden ve herhangi bir ilaç tedavisi (hormon ve diğer) görmeyen 109 hasta iki gruba ayrılmış. Üç ay süresince bir gruba günde iki defa 80 miligram kırmızı yonca izoflavon kapsülü, diğer gruba ise benzer görüntüde boş ilaç verilmiş. Üç aylık süre sonunda hastalarda sağlanan sonuçlar bilimsel tekniklerle değerlendirilmiş. Ardından kişisel etkenleri en aza indirebilmek amacıyla bu defa tam tersi bir uygulama yapılarak daha önce kırmızı yonca özütü verilen gruba boş ilaç, boş ilaç verilen gruba ise kırmızı yonca özütü yine üç ay süresince uygulanmış ve sonuçlar tekrar değerlendirilmiş.
Uykuda düzelme, ciltte iyileşme
Sonuçlar gerçekten dikkat çekici! Hastaların tedavi sonuçlarından memnuniyeti üst seviyede bulunmuş:
-Daha iyi bir saç yapısı ve saç kırılganlığında azalma,
-Vücutta tüylenmede belirgin azalma,
-Cilt kuruluğunda belirgin azalma,
-Göz kuruluğu ve yanma hissinde azalma,
-Ağız mukozasında kuruluk ve yanma hissinde azalma,
-Burun mukozasında kuruluk ve çatlak oluşumunda azalma,
-Tırnak kırılganlığında azalma,
-İshal ve kabızlık şikayetlerinde azalma,
-Cinsel isteksizlikte düzelme,
-Duygu durumunda çok belirgin bir düzelme,
-Uyku sorunlarında düzelme,
-Yorgunluk hissinde azalma.
Sonuçları değerlendirirken dikkatimi çeken önemli husus, çapraz uygulama sonrası ilk üç aylık dönemde boş ilaç verilen hastalarda şikayetler düzelirken, çalışmanın ikinci bölümünde ilk deneyde kırmızı yonca özütü verilip daha sonra boş ilaç verilen grupta düzelen durumun tekrar bozulması. Bu da kırmızı yonca özütünün sürekli olarak alınması gerektiğini gösteriyor.
Yukarıda listelenen şikayetler aslında ilaç tedavilerinde öncelikli olarak pek dikkate alınmayan ama menopoz döneminde kadınlarda yaşam kalitesini olumsuz etkileyen sorunlar ve kırmızı yonca özütü bu konuda gayet yararlı görülüyor.
