Geçen yıl ağustos ayında spekülatif kur atakları ve ekonomik saldırının sonucu olarak yaşanan ekonomik zorluklar sonrası döviz ataklarını kontrol altına almak için 13.09.2018 tarihli 32 Sayılı Karar’da Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar ile Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında imzalayacağı tüm sözleşmelerde (iş, hizmet, satım, devir, kira, leasing) sözleşme bedeli ve sözleşmeler kaynaklı yan yükümlülüklerin döviz ile kararlaştırılması yasaklanmıştır.
Bilahare 6 Ekim 2018 tarihli tebliğ ile istisnalar belirlenmiş, 16 Kasım 2018 tarihinde yapılan değişiklikle yabancı şirketler ve yabancı çalışanlar yönünden bir esneme getirilmiştir.
Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında akdedecekleri, konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
Türkiye’de yerleşik kişiler; ev, konut, arazi, arsa, tarla, işyeri de dahil tüm taşınmaz satışlarında satış bedelini ve sözleşmeden kaynaklanan diğer yükümlülükleri (cezai şart, yan ödemeler, temerrüt faizi vb.) TL olarak belirlemelidir. Döviz cinsinden veya dövize endeksli (ödeme tarihindeki kur üzerinden TL) olarak kararlaştırma yapılamaz.
Türkiye’de yerleşik kişiler; yurt dışında ifa edilecekler dışında kalan, kendi aralarında akdedecekleri, iş sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
Türkiye’de yerleşik kişilerin iş sözleşmelerindeki ücret ve diğer yükümlülükler; TL olarak belirlenmelidir. Döviz cinsinden veya dövize endeksli (ödeme tarihindeki kur üzerinden TL) olarak kararlaştırma yapılamaz. Ancak yurt dışında yapılacak işler (işçinin işveren için yurtdışında çalışma borcunu ifa etmesi) istisna kapsamındadır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye’de yerleşik kişilerin taraf olduğu iş sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile doğrudan ya da dolaylı olarak sahipliklerinde bulunan şirketler Türkiye’de yerleşik olarak değerlendirilir. Türk şirket ve şahıslarına ait yurtdışındaki şirketler ve temsilcilikler de Türkiye’de yerleşik kişi kavramına girmektedir.
Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında akdedecekleri, aşağıda belirtilenler dışında kalan danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
- Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin taraf oldukları hizmet sözleşmeleri.
- İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri.
- Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri.
- Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, Türkiye’de başlayıp yurt dışında sonlanan ve yurt dışında başlayıp Türkiye’de sonlanan elektronik haberleşme ile ilgili hizmet sözleşmeleri.
Yabancı şirketlerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak kontrol ve/veya kontrolüne sahip bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin işveren veya hizmet alan olarak taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
