Kadın istihdamının ve kadınların iş gücüne katılım oranının artması ile birlikte çalışan kadınlara yönelik pozitif ayrımcılıklar önem kazanmaktadır.
Gece çalışması günümüz çalışma hayatında öne çıkan vardiya sistemi ile uygulanmakla birlikte, işin niteliği gereği de ortaya çıkabilmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 69. maddesinde çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönem olarak tanımlanmıştır. Gece çalışma süresinin sınırlandırılmış olması iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önemli bir düzenlemedir.
Gece postalarında kadın işçi çalıştırmak isteyen işverenler, gece çalıştırılacak kadın işçilerin isim listelerini, iş müfettişlerince yapılan denetimlerde göstermek üzere işyerinde saklamalıdır.
Kadın işçilerin diğer işçilerden farklı olarak gece çalıştırılma koşulları yasal mevzuatla detaylı şekilde düzenlenmiştir.
Gece çalışma süresi
Kadın işçiler gece postalarında yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz. Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü işyerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde kadın işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.
Servis imkânı sağlanması
Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın işçileri, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden, işyerine götürüp getirmekle yükümlüdür.
Sağlık gözetimi
Kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce, gece postalarında çalıştırılmalarında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu işyerinde görevli işyeri hekiminden alınmalıdır.
Ayrıca işveren, işin devamı süresince, kadın işçinin özel durumunu, işyerinde maruz kalınan sağlık ve güvenlik risklerini de dikkate alarak işyeri hekimince belirlenen düzenli aralıklarla çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamalıdır.
Kadın işçinin eşinin de gece postasında çalışması
Kadın işçinin kocası da işin postalar halinde yürütüldüğü aynı veya ayrı bir işyerinde çalışıyor ise kadın işçinin isteği üzerine, gece çalıştırılması, kocasının çalıştığı gece postasına rastlamayacak şekilde düzenlenmelidir.
Aynı işyerinde çalışan eşlerin aynı gece postasında çalışma istekleri, işverence, imkan dahilinde karşılanmalıdır.
Gebelik ve analık durumunda gece çalıştırılma yasağı
Gebe olan kadın işçiler, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar gece vardiyasında çalıştırılamazlar.
Yeni doğum yapmış emziren kadın işçinin doğumu izleyen bir yıl süreyle gece çalıştırılması yasaktır. Ayrıca emziren kadın işçilerde bu süre, anne veya çocuğun sağlığı açısından gerekli olduğunun işyerinde görevli işyeri hekiminden alınan raporla belgelenmesi halinde altı ay daha uzatılır.
