Geçen hafta İstanbul’da -Irak’ta Türk-Japon İşbirliği Forumu- yapıldı... Japonya’nın çok önem verdiği bir toplantıydı. Dünyanın 3. büyük ekonomisi sayılan Japonya, bir süre önce Türkiye’ye -Ortadoğu projelerinde işbirliği yapalım, ihalelere ortak girelim- demişti... Onu bildirmiştik. Şimdi de bu işbirliğinin ilk toplantısı Irak odaklı yapıldı...
Ve bu toplantı vesilesiyle Türkiye ile Japonya arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzalanması gündeme geldi. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın STA koleksiyonu var. Bakan bütün büyük ekonomilerle STA imzalanmasına öncelik veriyor, STA sayısını artırmaya çalışıyor. Bu doğru ve yararlı bir yaklaşım. Ve Çağlayan İstanbul toplantısı vesilesiyle Japon muhataplarına bir STA yapılmasının yararlı olacağını hatırlattı. Yani Türkiye ile Japonya arasında gümrük ve benzer kısıtlama, sınırlama olmadan ticaret ve yatırım yapılması.
Çağlayan bu yakınlarda Japonya’ya gidiyor. Japon Ekonomi-Ticaret Bakanı’yla ve Dışişleri Bakanı’yla görüşecek ve taraflar ziyaret sırasında STA konusunu bir sonraki aşamaya getirecekler. Bu aşama, Ortak Ön Çalışma. Yani iki ülke ticaretini serbestleştirirsek ne olur, hangi aşamalardan geçilir- diye ayrıntılı rapor. Bu rapor görüşmelerin başlamasından önceki adımı oluşturuyor. Sonra da teknik görüşmeler yapılıyor ve anlaşma imzalanıyor.
Kazan/Kazan
Bakan Çağlayan, Türkiye’nin Japonya ile ilişkilerde yeni Teşvik Yasası’na çok güveniyor. İstanbul toplantısında ana konu -Irak- olsa da Bakan -Türkiye’ye yatırım- konusunu da gündeme getirdi ve her durumda Türkiye’de Japon yatırımlarının artması gerektiğini vurguladı. Yeni Teşvik Yasası’nın Japon yatırımcılara önemli kolaylık sağladığını hatırlattı...
İlk aşamada Irak yatırımı ile taraflar birbirine yakınlaştıkça, Türkiye-Japonya işbirliğinin genişleyeceğini söyleyebiliriz. Japonya’nın Türkiye’ye ilgisi artıyor. Japonya çekingen yatırımcıdır, yavaş gelir, bürokrasisi vardır, ama geldikten sonra da kolay kolay gitmez. Türkiye ile işbirliğinin -Kazan/Kazan- formülü yaratacağını Japon işadamları da fark etmiş. Türkiye’nin uzandığı coğrafyanın Japonya farkında.
Halen Irak hem petrol geliri hem de altyapısını tümden kurma ihtiyacı nedeniyle öncelik taşıyor. Aslında bütün Ortadoğu’nun yeniden kurulması gerekecek. Süren Arap Uyanışı’nın ana nedenlerinden biri, insanca yaşama, yaşam standartlarının artması talebi. Türkiye-Japonya işbirliğinin Irak yanında, diğer Ortadoğu-Kuzey Afrika ülkelerine yansıması söz konusu. Ve taraflar gözlerini Orta Asya’ya da dikmiş durumdalar. Ortak hedef: Önce Irak, sonra bütün Ortadoğu ve Orta Asya. Bu arada hatırlatalım, -Türkiye ile Ortadoğu’da ortak yatırım- talebini Güney Kore de dile getirmişti. Kore de Türkiye’nin yardımıyla Ortadoğu inşasına katılmak istiyor. Pasta büyük, anahtar Türkiye.
Uyuyan daha fazla yatırım yapacak
Bakan Çağlayan, Türkiye’ye yatırımın ve Japonya’ya yapılacak ihracatın ısrarlı takipçisi olacak... Bu arada İstanbul’daki toplantıda uyuyakalan Japon işadamları da belirlenmiş, o şirketlere yarı şaka, yarı ceza olarak -Öncelikle Türkiye’ye yatırım şartı- konacak. Aslında uyumaları saygısızlıktan ya da ilgisizlikten değil, 10-12 saatlik uçuştan sonra normal. Uçak yorgunluğu... Bu toplantıların Japonya ayağında da Türk işadamlarının uyanık durması gerekiyor.
Japonya seçici
Japonya Serbest Ticaret Anlaşmaları konusunda hem arzulu, ancak seçici bir ülke. Halen Ortak Ön Çalışma aşamasında Çin-Kore ve Japonya üçlü çalışıyorlar. Japonya-Avrupa Birliği STA’sı aynı aşamada. Kanada ve Kolombiya ile de Ön Çalışma noktasındalar... Japonya halen 3 ülke ile STA anlaşması görüşüyor. Bunlardan Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle toplu anlaşma söz konusu... Ve Japonya’nın 13 adet imzalanmış, uygulanan STA’sı var. Anlaşmaların çoğu Asya ile... Yani Türkiye ile STA, Japonya’yı Ortadoğu ve Orta Asya’ya, Avrasya’ya açacak... Unutmayalım, Irak’ta işbirliğini onlar istedi. Türkiye oralara zaten tek başına gidiyor, gidebiliyor.
twitter.com/selimatalayny
