Şirketimizde LPG taşıyan tanker şoförlerinin araç kullanırken cep telefonu kullanmaları iş güvenliğini tehlikeye düşüreceği gerekçesi ile yasaklanmış ve bu yasağa uymayan şoförlerin tazminatsız çıkarılacakları hususu yazıyla tebliğ edilmiştir. Bu yasağa aykırı davrandığını tespit ettiğimiz şoföre yıllık iznini kullandırıp, izin dönüşünde iş sözleşmesini tazminatsız feshettiğimizi bildirebilir miyiz?
Bu sorunun cevabına geçmeden konuyla ilgili 4857 sayılı İş Kanunu’nun 26.Maddesini hatırlayalım.
Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz.
Şimdi söz konusu 6 iş günlük hak düşürücü sürenin işveren ve işçi açısından nasıl uygulanacağına geçebiliriz.
1-İşveren
İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışınıöğrenen işverenin haklı feshe neden olayı öğrendiği gün sayılmayarak ve takip eden iş günleri sayılarak altıncı günün bitiminde haklı fesih yetkisi sona erer. İş yerinde cumartesi çalışılıyorsa bu günde iş gününden sayılır. Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri sayılmaz. Eğer disiplin soruşturması yapılıyor ve işten çıkarma kararı disiplin kurulunca verilecekse, olayın disiplin kuruluna intikal ettirildiği gün esas alınarak söz konusu altı iş günü hesaplanır.
Haklı fesih nedenin devamlı olması durumunda altı iş günlük hak düşürücü süre işlemez. Örneğin, işçinin iş yerinde işi yavaşlatma eyleminin sürekli olması halinde, altı iş günlük hak düşürücü süre eylemin bittiği tarihten başlar.
2-İşçi
İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışını öğrenen işçinin haklı feshe neden olayı öğrendiği gün sayılmayarak ve takip eden iş günleri sayılarak altıncı günün bitiminde haklı fesih yetkisi sona erer. İş yerinde cumartesi çalışılıyorsa bu günde iş gününden sayılır. Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri sayılmaz.
Haklı nedenin devamlı olması durumunda altı iş günlük hak düşürücü süre işlemez.
Örneğin, ücreti ödenmeyen işçi ödeme yapılmadığı sürece her zaman haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir.
Ancak, işçinin daimi olarak başka bir göreve atanması veya iş şartlarının ağırlaştırılması halinde, bu değişikliğin sonuçları sürekli gibi görünse de işlem anlıktır. Buna göre sözleşmesini feshetmeyi düşünen işçinin bunu altı iş günü içerisinde işverene bildirmesi gerekir.
Bu açıklamaları yaptıktan sonra, yukardaki sorunun cevabını verebiliriz.
LPG taşıyan tanker şoförünü araç kullandığı sırada cep telefonuyla konuşmuş olması sebebiyle iş güvenliğini tehlikeye düşürdüğü için 4857 sayılı İş Kanunu 25/2 Maddesi uyarınca iş sözleşmesini tazminatsız feshedebilirsiniz. Ancak bu fesih bildirim işlemini şoförün cep telefonuyla konuştuğunu öğrendiğiniz günü takip eden 6 iş günü içinde yazılı olarak yapmalısınız. Yazılı fesih bildirimini yıllık izin süresinin sonuna ertelerseniz haklı nedenle fesih hakkını yitirirsiniz.
Altı günlük süre zaman aşımı değil hak düşürücü süredir. Bu nedenle işçinin raporlu olması veya işçiyi izne gönderme hak düşürücü altı iş günlük süreyi kesmez.
