Çalışanların sordukları ve endişe duydukları konulardan biri de işyerinin devredilmesi halinde işçilik alacaklarında bir kayıp olup olmayacağıdır. İşyerini devreden ve devralan işverenler açısından ise hangi işçilik alacaklarından ne kadar süre ile sorumlu olacakları önem taşımaktadır. Bu konuda yararlı olacağını umduğumuz bazı hususlara değineceğiz.
1- Kıdem tazminatı
İşyeri devri kural olarak işçiye haklı fesih imkanı vermez. İşyeri devrinin çalışma koşullarını ağırlaştıran bir yönü yoksa, sırf işyeri devredildiği için istifa eden işçi kıdem tazminatı talebinde bulunamaz. Ancak, işyeri devredildikten sonraki dönemde kıdem tazminatına hak kazandıracak bir durum (askerlik, evlenme, emeklilik, işçinin haklı nedenle sözleşmeyi feshetmesi gibi) ortaya çıkarsa, işyeri devri öncesi ve sonrasında geçen sürenin tamamı ve son ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplanacaktır. Bu durumda ödenmeyen kıdem tazminatından dolayı işçinin, gerek devreden gerekse devralan işveren aleyhine dava açma süresi işten ayrıldığı/çıkarıldığı tarihten itibaren 10 yıldır. İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı 25/05/2017 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sevk edilmiştir. Tasarı kabul edilirse 10 yıllık dava açma zaman aşımı süresi 5 yıla inecektir.
Devralan işveren kıdem tazminatının tamamından, devreden işveren ise kendi dönemi ve devir tarihindeki ücret düzeyi üzerinden müşterek ve müteselsil sorumludur.
Bu nedenle, işçi kıdem tazminatının tamamı için devralan işverene başvurabilecektir.
Ancak işçi dilerse, kıdem tazminatı için devreden işverene de başvurabilir. Bu takdirde, devreden işveren kendi döneminde geçen süre ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı sorumlu tutulabilecektir
Yeri gelmişken devir ile ilgili bir işverenin sorusuna değinelim. İşveren çalıştırdığı işçilerin kıdem tazminatlarını ödemek suretiyle işyerini devretmek istemektedir. Bu mümkün mü? Mümkün. İşyeri devrinin gerçekleştiği bir dönemde devreden işverenin kendi dönemini tasfiye etmek için kıdem tazminatını ödeyebilir.
2- İhbar tazminatı ve kullanılmayan izin ücretleri
Feshe bağlı haklar olan ihbar tazminatı ve kullanılmayan izin ücretlerinden son işveren sorumlu olup, devreden işverenin bu işçilik alacaklarından herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
3- Ücret, Fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil ücreti
İşyerinin devredildiği tarihe kadar doğmuş bulunan ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil ücretlerinden devreden işveren ile devralan işveren müştereken müteselsilen sorumlu olup, devreden işveren açısından bu süre devir tarihinden itibaren iki yıl süreyle sınırlıdır.
Devirden sonraya ait ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması, bayram ve genel tatil ücreti gibi işçilik alacaklarından devralan işveren tek başına sorumlu olacaktır.
4- İşçinin devire itiraz hakkı
Ticari şirketin başka bir şirketle birleşmesinin veya bölünmesinin veya tür değiştirmesinin söz konusu olması durumunda, Türk Ticaret Kanunu’nun 178. maddesi uyarınca çalışanın işyerinin devredilmesine itiraz hakkı vardır.
İşçi itiraz ederse, hizmet sözleşmesi kanuni işten çıkarma süresinin sonunda sona erer. Hizmet sözleşmesinin sona ermesi halinde, işçinin bir yıl ve daha fazla hizmeti varsa kıdem tazminatı ödenmelidir. Ayrıca sözleşmenin bitiminde, hak edip kullanmadığı yıllık izin ücreti ve diğer işçilik alacaklarının da ödenmesi gerekmektedir.
Kaynak: 4857 sayılı Kanun 6. Madde, 1475 sayılı Kanun 14.Madde
Yargıtay 9.HD. 30.11.2015 gün, 2014/22504 E. , 2015/33824 K.
Yargıtay 9.HD. 24.09.2008 gün, 2007/27464 E. 2008/24648 K.
