İstediği her şeyi yaparsanız tehlikeli yola girer

Bazen ‘Aman bir şeyi eksik kalmasın! Her istediğini alayım’ derken farkında olmadan çocuklarımıza en büyük kötülüğü yapıyoruz.

Bazen, çok iyi bir şey yapmaya çalışırken aslında tam tersine yol açıyoruz. İlişkilerde, arkadaşlıklarda da böyle ama kalıcı hasar en çok ebeveyn ve çocuk arasında görülüyor. Çünkü “Aman bir şeyi eksik kalmasın! İstediğini alayım” derken farkında olmadan çocuklarımıza en büyük kötülüğü yapıyoruz. Bunu uzmanlar söylüyor...

Ebeveylerin kendi çocukluklarına ait yaraları onarmak için çocuklarını kullanabildiklerine dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatr Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Ebeveynler, aklın gereğinden ziyade duyguların gereğini yapıyor” diyor. Hal böyle olunca çocukların zamanla evin küçük hükümdarları haline gelebildiğini vurgulayan Tarhan, her ihtiyacı karşılanan çocuğun bir süre sonra benmerkezci olabileceği uyarısında bulunuyor: “Böylece hep almak isterler, vermeyi öğrenemezler. Biraz daha büyüdüklerinde istekleri de büyür, zevk eşikleri giderek yükselir. Artık sıradan şeylerden zevk alamaz olur ve sıradışı şeylere yönelmeye başlarlar. Zevk tuzağına kapılabilirler; iş uyuşturucu madde kullanımına kadar varabilir. Anne-babalar da ‘Biz ondan hiçbir şeyi esirgemedik, ona iki kişilik sevgi verdik. Neden böyle oldu?’ diye sormaya başlar.”

“Bu tehlikeden uzak durmak için çocuklara arzularını durdurmayı, kontrol etmeyi, ‘dur-düşün-yap’ mantığını öğretmek gerekir” diyen Tarhan, çocuğun ihtiyacı olmayan şeyi istediğinde çocuğa hayatta her arzulananın karşılanmasının mümkün olmadığını uygun bir dille anlatabilmesi gerektiğini ifade ediyor. Bunun için izlenecek yol hakkında da şöyle bir örnek veriyor: “Çocuk ihtiyacı olmayan bir şey almak istediğinde ona sevgiyle yaklaşıp ‘İhtiyaçlarını gidermeyi biz de çok isteriz. Senin mutluluğun bizim mutluluğumuzdur. Ama insanın hayatta tüm arzularının karşılanması mümkün değil. Sadece senin ihtiyaçların yok; kardeşinin de, evin de ihtiyaçları var’ gibi bir açıklama yapılmalı ve çocuğun arzularını kontrol etmeyi öğrenmesi sağlanmalıdır.”

BAZI ACILARA KATLANMASI GEREKİR

Bu tarz bir açıklamanın çocukta sorumluluk duygusunu geliştireceğinin altını çizen Prof. Dr. Tarhan, çocuğa arzularını erteleme anlayışını aşılayabilmek için ebeveynlerin rol model olabilmesinin önemli olduğunu belirtiyor. Tarhan’ın “Unutulmamalıdır ki anne babaların görevi, çocuklarını mutlu etmek değil. Gerektiği yerde ‘Hayır’ diyebilmeliler. Çocuk üzülebilir, ağlayabilir ama iyi yönde değişmesi için bazı acılara katlanması gerekir” sözleri de kulağa küpe cinsinden...