İş hayatındaki yaşananlar ve oluşan psikolojimiz aile hayatımızı, aile hayatımızda yaşananlardan oluşan psikoloji ise iş hayatımızı yakından etkiler. Birbirinden tam bağımsız, iki hayat sürdürmek mümkün değildir. İnsan sosyal ilişkiler ağından oluşan psikolojiler birbirine bağlıdır ve birbirlerini etkiler.
Aile ve iş yeri dengesi için iş yeri politikası: İş ve aile hayatını dengelemek fikri aslında bilinen bir meseledir. Hatta Avusturalya hükümetinin iş ve aile/bireysel hayatının dengelenmesi ile ilgili politika metni bile var. Hatta bazı şirketlerin de bu mesele ile ilgili yazılı dokümanları ve uygulama kılavuzları mevcut.
İş ve aile hayatı arasında denge kurulabilmesi için hem çalışanların hem şirketlerin hem de hükümetlerin bu konuda fikirleri, değerleri ve politikaları olması gerekiyor. Özellikle şirketlerin bu alanda politika metni ve uygulama kılavuzlarının olması çalışanlarına ve çalışanlarının ailesine önem verdiğini gösterir. “Aile dostu işyeri olmak” bir şirketin prestijini arttırır.
***
Aile ve iş yeri dengesi kurulmadığında oluşan maliyetler: Aile ile iş hayatı arasında denge sağlanmadığında bir dizi sorun açığa çıkar. Tükenme sendromu daha sık oluşur, işten çıkma oranları artar, iş verimi düşer işe gelmeme artar, hata yapma oranlarında artış olur, psikolojik / bedensel sıkıntı belirtileri daha fazla oluşur. Aile ve iş dengesini sağlayanların ise; çalışma performansı artar, işe gelmeme azalır, stresleri düzer, iyi olma hali artar, şirketi daha olumlu algılar.
İş ve aile hayatı ile ilgili hatalı düşünceler: İş hayatı ile hayatını dengelemenin önünde çok sayıda engel var. Engellerden biri yanlış düşünmelerdir. Size bir dizi yanlış düşünme örneği vereyim: “Eşim ve çocuklarla ilgili yaşadığım problemlerin çoğu işimin aşırı yoğunluğundan kaynaklanıyor. Bu kadar yoğun olmasam onlarla vakit geçirmek isterdim.” Başka bir örnek: “İşimde başarılı olmamın tek yolu işte daha uzun saatler boyunca daha fazla çalışmam gerekir. İş yerim çok talepkar. Başka yol yok!” Diğer bir örnek: “İşte fazla çalışmam, eve az vakit harcamam uzun vadede ailemin lehine. Aileme ancak daha fazla para kazanarak gelecek oluşturabilirim.” Bir diğeri: “Eşim ve çocuklarım benim işte aşırı çalışmamı anlayışla karşılayacaklardır. Çünkü onlar için çalıştığımı biliyorlar. Sonuçta kendimi onlar için kurban ediyorum.” Son örnek: İş ve aile hayatı arasında denge kurmak imkânsız. Bu sebeple evlenmek iyi fikir değil.”
***
Aile işyeri dengesi için şirketlerin iyi uygulamaları: İyi uygulamalardan biri esnek çalışma düzenidir. Çalışma saatlerinde esneklik ve yarı zamanlı çalışma saatleri veya iş eksenli çalışma tarzı gibi çalışma düzenleri aile iş dengesini kurmaya katkı sağlar.
Diğer bir iyi uygulama anne olmuş bir çalışanın bebeğiyle daha sık ve daha uzun birlikte olma imkanlarının oluşturulmasıdır.
Diğer iyi bir uygulama ise esnek izin politikalarıdır. Ücretli / ücretsiz izin zamanları politikası olması işyerinin çalışan kaybının önüne geçebilir.
Aile iş dengesi için çalışanların iyi uygulamaları: Çalışanın iyi uygulamalarından biri işine “anlam” katmasıdır. Çalışan işine anlam katarsa, işine ve işyerine daha kolay bağlanabilir. Kişi yaptığı işe; yeryüzünde iyi bir şey yapmak, üretkenliğin parçası olmak, çalıştığını helal etmek, bir derde deva olmak için çalışmak gibi manevi boyutlar katarsa daha etkili çalışabilir. Diğer iyi bir uygulama ise çalışanın kendisini “verimli ve etkin çalışma” konusunda geliştirmesidir. Örneğin zaman yönetimi, stratejik düşünme, enerjik çalışma vb. alanlarda beceri geliştirmek daha etkili çalışmayı sağlayabilir.
