Irak’taki gelişmeler giderek hızlanıyor. Ülkenin en etkili siyasi gruplarından Sadr Hareketi’nin yaptığı son açıklamaya göre, Başbakan Nuri Maliki’yi düşürmek üzere şu anda 176 imza toplanmış durumda. Sadr hareketi, toplanan imzaları Cumhurbaşkanı Celal Talabani’ye ulaştırdı. Süreç, imzaların oradan Meclis’e gelmesiyle daha da hareketlenecek.
Başbakan Maliki cephesi ise, bir yandan el altından görüşmeler ve kulisler yaparak mevcut sayıyı kendi lehine çevirmeye çalışıyor. Diğer yandan toplanan imzaların sahte olup olmadığı yönünde yargıya başvurmaya hazırlanıyor.
Irak Parlamentosu’nda Maliki hükümetinin düşmesi için gereken sayı 163. Mevcut imzaların bu rakamı aştığı ortada. Ancak önümüzdeki tablo Maliki’nin mutlaka düşeceği anlamına gelmiyor elbette.
Aşağı yukarı son bir yıldır Türkiye ile Bağdat yönetimi arasında başlayan kriz, son aylarda ciddi boyutlara ulaştı. Ankara’nın, Bağdat yönetimi tarafından köşeye sıkıştırılan Tarık Haşimi’ye sahip çıkması, farklı Şii liderlerle görüşmeler yapması, diğer yandan kriz döneminde Ankara-Erbil ilişkilerinin çok daha iyi bir yere gelmesi, Maliki hükümetinin sert tepkisiyle karşılaştı.
***
İlk dönemde Maliki’nin özellikle Başbakan Tayyip Erdoğan’a yönelik eleştirilerine sessiz kalan Şii liderler, zaman içinde durumun içinden çıkılmaz bir noktaya doğru gittiğini öngörerek, bu politikayı yanlış bulduklarını ifade etmeye başladılar.
Sık sık Türkiye’nin Irak politikasını eleştiren kesimler, şimdi ne diyecekler bilmiyorum. Ancak Ankara’nın ısrarla devam ettirdiği ve Irak’taki tüm aktörlere hitap etme iddiasındaki politikası, uzun vadede sonuç vermeye başladı. Tek sorun bu süreci yönetecek makul aktörler bulmanın zorluğu.
Elbette bunun Irak tarafında önemli nedenleri de var. Öncelikle Türkiye’nin yeni dönemdeki gücü ve yükselişi kim- senin gözardı edemeyeceği bir gerçek. Irak’taki herhangi bir aktörün doğrudan Türkiye’yi hedef alması düşünülemez. Maliki bu hatayı yaptı ve kendisine des-tek olan çevrelerden bile çok ciddi tepkiler aldı.
İkincisi yine Irak siyasetinin önemli aktörleri, böyle bir çatışmanın kendilerini daha fazla İran’a yakınlaştıracağının farkında ve bunu çok da istedikleri söylenemez.
***
Elbette Maliki hükümetinin düşme noktasına gelmesinin yegane nedeni Türkiye değil. Ama neredeyse tüm nedenler bir şekilde Türkiye ile irtibatlı. Dahası İran yönetimi, gidişatın Türkiye’nin Irak’ta geniş bir nüfuz alanı elde etmesine doğru olduğunu gördü. Mesut Barzani, Maliki’nin yanlışlarını kendi hanesine doğru olarak yazdırmayı başardı.
Ankara, Neçirvan Barzani’yi en üst düzeyde ağırlayarak, üstelik enerji kartını da masaya sürerek cevap verdi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Neçirvan Barzani yemeğinde Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın da olduğunu hatırlayalım.
Bu fotoğraflar, Ankara’nın son dönemde zayıflayan hamlelerini yeniden güçlü kılan bir seyri gösteriyor bize. Maliki devrilir mi, ramak kaldı; ama henüz değil. Devrilmese bile artık güçlü bir hükümet olamayacağı ve sıkça tökez-leyeceği çok açık.
Bir de Maliki’yle ilgili oylamada kimler neler yapabilir? Kürtler ve Türkmenler başta olmak üzere bunu da yarın konuşalım.
Not: 8 Haziran Cuma günü STAR yazarları Erzurum’da Başkanlık tartışmalarını ele alacak. Erzurum Büyükşehir Belediyesi Kültür Merkezi’ndeki panelimiz saat 18:00’de. Erzurumlu dostları bekliyoruz.
