NEW YORK- Her yıl bu zamanlar New York caddeleri daha bir hareketlenir. Kolay değil, 120’nin üzerinde ülkenin en üst düzey yöneticileri (83 devlet başkanı ve 38 başbakan) Birleşmiş Milletler’in (BM) yeni çalışma yılının açılışı için buradalar; tabii onlarla beraber çok sayıda bakan, bürokrat, diplomat ve gazeteci de...
İkili ve çoklu görüşmelere sahne olur New York; genel kurul toplantısı dışında yan etkinlikler de düzenler BM ve gelen devlet ricali burada bulunuşlarını ülkeleri adına en etkili biçimde kullanma gayretine girer...
Galiba en hazırlıklı ülke, bu anlamda, İran... Kısa süre önce, İskoçya’dan doktoralı, İngiltere, Fransa ve Almanya ile ülkesi adına nükleer pazarlıkları yürütmüş, ılımlı görüşleriyle tanınan birini cumhurbaşkanı seçti İran: Hasan Ruhani’yi...
Cüppeli-sarıklı bir dinadamı; ama çok yönlü ve çok dilli biri İran’ın yeni cumhurbaşkanı; ilk yaptığı iş de Batı’ya hoş gelecek mesajlar vermek oldu. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, BM toplantısı için yola çıkmadan önce de, Washington Post gazetesinde, ABD’ye dostluk eli uzatan bir makale yayımladı.
Barack Obama o eli sıkmaya hazırlanıyor... ABD başkanları, diğerlerini kıskandırmamak için, geleneksel olarak BM toplantısı sırasında konuk devlet başkanlarıyla ikili görüşme yapmıyor; Obama geleneği bu yıl Ruhani için bozabilir...
Ruhani’yle birlikte New York’a gelen yeni dışişleri bakanı Cevad Zarif’in de hemen bütün önemli ülkelerin dışişleri bakanlarıyla ve bu arada AB’nin dışişleri komiseri Catherine Ashton ile de ikili görüşme randevuları var...
Herkesin umudu, seçildikten sonra ülkesinin nükleer programının atom bombası yapma amaçlı olmayacağı mesajını veren Cumhurbaşkanı Ruhani’nin bu sözünü tutması... Cumhurbaşkanı Ruhani ve kendisini teşvik eden İran yönetiminin umudu ise, ülkelerinin dünya sistemiyle kesilmiş olan ilişkisinin yeniden kurulup yaptırımlar yüzünden çekilen sıkıntıların ortadan kalması...
Doğal olarak, İran, Suriye gibi uluslararası ihtilâflarda ‘oyun kurucu’ kabul edilmeyi de bekliyor...
Türkiye?
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül yarınki açılış oturumunun ilk konuşmacısı... Dönem başkanı Brezilya ile evsahibi ABD başkanlarının konuşmalarından sonra kürsüye Gül çıkacak. Türkiye ve Cumhurbaşkanı Gül için büyük bir jest bu... Gül de, bu jesti, neredeyse bütün katılımcı ülkelerin hislerine tercüman olmayı amaçlayan kapsayıcı bir konuşmayla değerlendirmek niyetinde.
Ayrıca en fazla ikili temas yapacak liderlerin ilk sıralarında da Cumhurbaşkanı Gül yer alıyor. Görüşeceği liderler arasında Ruhani de var...
New York’ta geçireceği günlerde bir üniversitede (Princeton), birkaç düşünce üreten kuruluşta konuşmalar yapacak, Washington Post, New York Times, CNN gibi medya kuruluşları mülâkatları aracılığıyla Amerikan toplumuna mesajlar da verecek Cumhurbaşkanı Gül...
Obama’yla görüşmesi olacak mı?
Programlanmış bir görüşme yok; ancak BM’de ikili görüşmeden sakınma geleneği Ruhani’yle bozulursa, Obama, Cumhurbaşkanı Gül ile de görüşmek isteyebilir. Benim beklentim bu...
New York bu günlerde trafik yoğunluğu yüzünden yaşanmaz halde; ama New Yorklular’ın kentlerini önemli kılan bu derde fazla üzüldüklerini sanmıyorum.
