Hayatımıza ‘sağanak’ ayarı şart

Türkiye’de yağmur rejimi değişti ve artık ehliyetler dört mevsime göre verilmeli. Hatta şehirlerin bazı mahalleleri, yollar, parklar toprak alanlarla yer değiştirmeli.

Ani bastıran kısa süreli sağanaklar, son günlerde hayatlarımızı ciddi anlamda olumsuz etkilemeye başladı. Kısa süre içinde önce gök gürültüsü ardından gelen sağanaklar şehri sel almasına yol açıyor. Kaldırımlardan sökülen taşlar yola savruluyor, caddeler mini dereler haline dönüşürken arabalar tekerleklerine kadar su altında kalıyor. Evden çıkarken tepenizde parlayan güneş, birden bire yerini sağanak yağmurlara bırakabiliyor.

Yazın yaşanan advektif yağışlar, atmosfer sıcaklık artışı nedeniyle nem yüklü olduğundan çok şiddetli sağanaklara sebep oluyor. Küresel iklim değişikliği ile birlikte extrem hava olaylarının sıklaşacağını hep söyleriz; sele yol açacak kadar şiddetli kısa süreli yağışlar da bu hava olaylarından biri aslında. Sadece bulut altında kalan lokal bir bölgede yoğun yağış bırakarak, o bölgede su baskınlarına yol açıyor. Maalesef bu yağışların ne şu anda büyük ölçüde kurumuş olan barajlara bir etkisi var ne de yeraltı sularına. Sadece kanalizasyona ve oradan da denize gidiyor ve bir şekilde kaybedilmiş oluyor. Seralara, tarım arazilerine verdiği zarar da cabası. Yağış form değiştiriyor. Eskiden seyrek yaşanan şiddetli sağanak geçişleri giderek sıklaşıyor ve yağış süresi azalırken yağış miktarı değişmiyor.  Sadece yağışlı gün sayısı azalıyor. Bir ayda düşmesi gereken su, bir günde yere iniyor. Giderek betonlaşan şehirlerde bu su yeraltı suyuna bile ulaşamıyor. Doğrudan kanalizasyonun yolunu tutuyor. O yüzden beton alanların giderek azalması gerekiyor. Ne kadar az beton o kadar çok su anlamına geliyor aslında.

Bir de derelerin yol haline gelmesi konusu var ki... Cendere, Kurbağalıdere, Büyükdere aslında hepsi birer dere. Fakat    şu an caddeye dönüşmüşler. Yağışla birlikte havza genelinden ani bastıran yağış direkt yüzeysel akışa karışınca yollar dereye dönüşüyor. Beton alanlar hızla toprak yüzeylere dönüşmeli. Şehirlerin, mahallelerin belli bölümleri, parklar, bahçeler, toprak alanlarla yer değiştirmeli.

DÖRT MEVSİME GÖRE EHLİYET

Sağanak yağış, İstanbul gibi büyükşehirlerin yolları için de büyük dert. O yüzden yağmur öncesinde, yağmur anı ve sonrasında yapılması gerekenleri bilmek ve bilinçli davranmak gerekiyor. Özellikle sürücülerin ehliyet alırken dört mevsimin şartlarında otomobil kullanabildiklerini ispatladıktan sonra ehliyet belgelerinin verilmesi hatta yaş ilerleyince bunu unutma ihtimali karşısında sınavın yenilenmesi gerekiyor. Şu sıralar herkes tatilde İstanbul büyük ölçüde boşalmış durumda fakat   tatilcilerin bir kısmı da dönüyor. Aralıklı sağanak geçişleri size her an bir sürpriz  yapabilir. Bu sistemlerin sürprizine izin vermemek için hava durumu tahminlerini düzenli takip etmeniz ve önlemlerinizi almanız gerekiyor, zira devir kısa süre içinde yoğun yağış bırakan sistemlerin devri, haberiniz olsun.