Kış mevsiminin ayak seslerini duyuyor musunuz? Erzurum’da sulu sepken çoktan başladı bile. Yüksekler bembeyaz. Geceler buz gibi. Hava ayaza çekiyor, toprak donuyor artık geceleri. Kış yaklaşıyor adım adım yanımıza. Her gece bir öncekinden daha soğuk, her gün güneş daha zayıf o yüzden. Bir adaptasyon süreci daha başlıyor işte. Bu süreç en rahat insanlar için işliyor. Biz artık daha kalın kıyafetleri tercih ediyor, ev ve iş yerlerimizi ısıtıyor; soğuktan, rüzgardan korunuyoruz bir şekilde. Hayvanlar da çok şanssız sayılmaz. Ağaç kovukları, mağaralar, toprak altı ve doğadaki tüm korunaklı alanlar onların kaçış yeri haline geliveriyor kış şartlarında. Sokak hayvanları bile bir apartmanın duvarını, çöp bidonunu, rüzgar seti olarak kullanabiliyor. Peki ya bitkiler? Buz gibi soğumuş hatta donmuş toprak tek dayanakları... Soğuğun ve rüzgarın altında çaresizler. Birçoğunun yaprakları teker teker kuruyup dökülürken, bir bölümü direniyor kış şartlarına. Bu dünyanın doğal döngüsü kuşkusuz... Her şey doğal akışında ilerliyor, bunu engellemek nafile. Fakat soğuktan korumamız gereken bazı bitkiler de var.
EN BÜYÜK TARIM ZARARLISI: DON
Zor günlerin başladığı sektörlerin başında geliyor ziraat. Kış, onlar için don, hasadın verimsizleşmesi, ürün kaybı ve zarar etmek demek. Üreticinin cebine daha az para girince, bu bizim cebimize de zam olarak yansıyacaktır haliyle. Bir sarmal döngü halinde sorunlar, ardı ardına sıralanacaktır. O yüzden çiftçi için hava şartları çok önemli. Soğuk gecelerde çiftçi yorganını üzerine çekip rahatça uyuyamaz, donma riski altındaki alanları koruması gerekli çünkü. Fakat nasıl koruması gerektiğini bilen çiftçi sayısı nedir, yöntemlerden haberdarlar mı, bilmiyorum.
Biz hava durumu yayınlarımızda, don ihtimalinin olduğundan, hatta oluşabilecek don olayının kuvvetinden biraz bahsedebiliyoruz, sınırlı yayın süremiz içinde. Oysa donla mücadelenin ayrıntılarını anlatmak gerekiyor uzun uzun, tüm ayrıntılarıyla.
TEDBİR ALMANIN TAM ZAMANI
Öncelikle donla mücadele için arazinin ve ürünün seçimi belirleyici. Kuvvetli don olayının sıklıkla yaşandığı alanlarda zirai faaliyetin yapılmaması ya da böyle alanlara geç çiçeklenen bitkilerin seçilmesi gerekiyor. Fakat eğer artık arazi ve ekilen ürünü seçmek için çok geç kalınmışsa o zaman işiniz biraz daha zorlaşır, masrafınız artar. Suni sis oluşturmak, ürünleri toksik olmayan köpüklerle kaplamak, üstten sulama yapmak, toprağı ve bitkiyi direkt ısıtmak, kaliteli toprak kullanmak, toprağı kumla kaplamak, çiçeklenmeyi geciktirmek ya da olgunlaşan ürünleri erken toplamak gibi bazı prosesler arasından ürüne ve toprağa göre maliyeti uygun olan seçilir ve uygulanır. Çünkü don oluşumunun engellenmesi için yapılacak her türlü ekstra müdahale, ekstra masraf anlamına geliyor. Tabii ki uygulanacak prosedürden, optimum faydanın elde edilmesi önemli olduğu gibi ekstra maliyetin ödenebilir şartlarda olması da çok önemli. O yüzden ürün, kar ve prosesler bir arada düşünülerek doğru karara varılır ve bu karar her türlü arazi ve çiftçi için kuşkusuz değişir. Değişmeyen tek şey, sağlıklı ve bol hasat elde etmenin tek yolu, doğru hava tahminlerini takip etmek, bilinçli çiftçiliği yaygınlaştırıp doğru yöntemleri uygulatmak ve öylelikle kar elde etmek. Yoksa çiftçinin emekleri heba olur gider.
Çantada bulunsun
Kışın çantanızın olmazsa olmazları arasına rüzgar soğuğunu egelleyen şapka, atkı ve eldiven ekleyin.
