Bal tüketimi ile kanser gelişimi riski arasındaki bağlantıyı inceleyen gözlemsel saha çalışmaları gösterdi ki bal tüketilmesiyle kanser gelişimi arasında ters bir ilişki var.
Son yıllarda şekerlerin kanser hücrelerini besleyerek gelişimini sağladığı yönünde ortaya konulan deneysel bulgular insanları oldukça tedirgin etti. Öyle ya hepimizin olmasa bile, büyük bir çoğunluğumuzun hayatında şeker önemli bir yer tutuyor. Bu bağlamda yüzde 80 gibi büyük bir kısmının şekerlerden ibaret olduğu göz önüne alındığında acaba balın da kanser gelişimini artırma riski var mı?
Yürütülen deneysel araştırmaların sonuçları ve bal tüketimi ile kanser gelişimi riski arasındaki bağlantıyı inceleyen gözlemsel saha çalışmalarının bulguları bal tüketilmesi ile kanser gelişimi arasında tamamen ters bir ilişki bulunduğunu gösteriyor. Nitekim balın kanser gelişimini önleyebileceği yönünde bilimsel araştırma bulguların sayısı giderek artıyor. Aslında balın iltihap-giderici, serbest radikal hasarını önleyici (antioksidan) ve mikroorganizmaların gelişimini engelleyici (antimikrobiyal), yara ve ülser iyileştirici özellikleri dikkate alındığında kanserler üzerinde de olumlu etkiler göstermesi hiç de şaşırtıcı değil. Çünkü bal bu etkileri ile kanser oluşumunda rol oynayan başlıca etkenler üzerinde baskılayıcı rol oynayabilmektedir: Antioksidan etkisi ile; sigara, alkol, stres, obezite sonucu ortaya çıkan toksik serbest radikalleri yok ederken,
Antimikrobiyal etkisi ile; bakteri, virüs, parazit, mantarlar gibi mikroorganizmaların yol açtığı kronik enfeksiyonlarda, İltihap-giderici etkisi ile; kronik iltihaplı hastalıklar ve bağışıklık sistemi üzerinde etkisini gösterebilmektedir.
Sağlıklı olana zarar vermiyor
Deneysel çalışmalarda balın çeşitli kanser hücrelerinin gelişimini durdurarak onları ölüme sürüklediği (kaspaz-3 aktivasyonu ve PARP parçalanması ile) gözlemleniyor. Kanser hücrelerinin gelişimini ne şekillerde önlediği son yıllarda yapılan araştırmalar ile de ortaya konuluyor (Anjiojenezi baskılayarak, oksidatif stresi hafifleterek, iltihap mediyatörlerini ve insülin sinyalini düzenleyerek vs). Tabii diğer önemli husus ise bal kanser hücrelerini öldürürken sağlıklı hücrelere zarar vermiyor.
İlaç etkisini de destekliyor
Araştırmalarda dikkatimi çeken bir diğer önemli husus ise kanser kemoterapisinde kullanılan bazı ilaçların etkilerini desteklediği, bu suretle daha etkili olmalarını sağlayabildiği, radyoterapi tedavisi gören hastalarda ağız-içi yaraların dörtte üç azaltılabildiği bildiriliyor.
Tabii balın yararlı olabilmesi için en önemli koşul, gerçek ve kaliteli bal olması. Glikoz şurubu ile renk maddelerini karıştırarak hazırlanan ya da arıların önüne şekerli su veya geçen yılın ballarından koyup hazırlanan sahte balların herhangi bir olumlu etkisinin beklemek mümkün değil. Aksine yüksek şeker içeriği ile kanser hücrelerinin gelişmesini sağlayacağını unutmamak gerekiyor.