Güçlendirilmiş parlamenter sistem ya da havanda su dövmek!
19 Ocak 2021 Salı
Millet İttifakı 4 benzemezlerin birlikteliği olarak ortaya çıktı.
İttifak ettikleri tek nokta var o da Erdoğan nefretiyle eski sisteme dönme arzusu.
Güçlendirilmiş veya iyileştirilmiş kelimeleriyle süsledikleri sistemin ne olduğunu da henüz vekilleri bile bilmiyor.
Geçenlerde bir CHP vekili aklımızla alay edercesine eski sistemi yeni diye anlatmaya çalıştı da Engin Ardıç onunla öyle bir dalga geçti ki kimse o vekilin yerinde olmak istemezdi.
Makul bir siyasetçi olan CHP’li İlhan Kesici de katıldığı bir tv programında kendilerine henüz bir çalışmanın iletilmediğini söyleyerek gerçeği kamuoyuyla paylaşmış oldu.
İYİ Partililer bu konuda çok iddialılar, çalışmalarını ay sonunda açıklayacaklarını söylüyorlar. Göreceğiz.
Birlik Vakfı 2012 yılında İsmail Kahraman beyin başkanlığında bir anayasa teklifi hazırlamıştı. Bu çalışmanın sekretaryasını yürütmüş ve 30 Nisan 2012 tarihinde TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonuna sunma görevini de üstlenmiş biri olarak başkanlık yarı başkanlık ve parlamenter sistemler arasındaki farklılıkları derinlemesine inceleme fırsatı bulmuştum.
Bugüne kadar tartıştığım muhataplarım henüz güçlendirilmiş veya iyileştirilmiş parlamenter sistem hakkında sadra şifa bir cevap veremediler. Genel geçer ifadelerle demokrasi, kuvvetler ayrılığı, yasama organının güçlendirilmesi gibi başkanlık sisteminde de yapılacak iyileştirmeleri söyleyerek geçiştirdiler.
Hakkını teslim edelim, GP Tam Demokrasi İçin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem başlığıyla 53 sayfalık bir çalışmayı internet sitesinde yayınladı.
Üşenmedim okudum.
53 sayfanın 37 sayfası Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin eleştirisine ayrılmış. Bence dikkate alınıp değerlendirilmesi gerekir.
37. sayfada Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Önerimiz diye başlayan bölümde eski sistemden farklı olarak sadece üç hususta güçlendirme teklif edildiği görülüyor.
Birincisi, yumuşak ve dengeli kuvvetler ayrılığı gerekçesiyle, meclisin gensoru yetkisine mukabil hükümete de meclisi feshetme yetkisi tanınmış.
İkincisi, cumhurbaşkanının kararlarına başbakan ve ilgili bakanın onayı getirilmiş.
Üçüncü olarak da, güvenoyunda basit çoğunluk gensoruda nitelikli çoğunluk ilkesi getirilmiş.
Evet, güçlendirilmiş parlamenter sistem olarak takdim edilen sistemin eski sistemden farkı sadece bu üç husus. Bunların faydası da tartışılır!
Diğer iddiaların tamamı, kuvvetler ayrılığı, meclisin denetim gücü, komisyonlar, seçim ve siyasi partiler yasası, parti içi demokrasi, seçim barajı gibi tekliflerin tamamı başkanlık sisteminde de gerçekleştirilmesi mümkün olan tekliflerdir.
GP’yi kutlamak lazım, güçlendirilmiş parlamenter sistem diye sunulan teklifin eskisinden çok da farklı olmadığını böylece açıklığa kavuşturmuş oldu.
Hülasa, mevcut sistem yani başkanlık sistemi de demokratiktir ve referandum ile kabul edilmiş bir sistemdir.
Sistemi mecliste değiştirmek için 400, referanduma götürebilmek için 360 milletvekilinin oyuna ihtiyaç vardır.
Millet İttifakı’nı oluşturan partilerin (CHP 138, İP 36, HDP 56, SP 1) toplam 231 milletvekili vardır. 2023 seçimlerinde bu sayının en az 360’a çıkması lazım ki referanduma götürecek bir güce kavuşsunlar.
Bütün anketler Millet İttifakı’nın 360 sandalye kazanmasına en ufak bir ihtimal vermiyor. Kaldı ki millet ittifakının geleceği de meçhul.
Mevcut sistem, 2 yıllık bir sistem. Çıkarılmamış uyum yasaları var. Oturması zaman alacak. Başkan Erdoğan, eksiliğin var olduğunu ve düzeltmeye çalıştıklarını, sistemi güçlendirecek tekliflere de açık olduğunu ikinci yıl konuşmasında gayet net bir şekilde söyledi.
Muhalefet partileri, parlamenter sistem retoriğiyle havanda su dövmek yerine mevcut sistemi güçlendirecek tekliflerde bulunsalar daha tutarlı olacaklar.
Yoksa güçlendirilmiş ya da iyileştirilmiş parlamenter sistem iddiası bir seraptır ve evet havanda su dövmekten farksızdır.
