Alzheimer hastalığı ve alüminyum ilişkisi bilim dünyasının tartışmalı konularından biri. Bu konuda birçok araştırma yapılmış ama kesin kanıta dayalı bir sonuca ulaşılamadığından dolayı, bu ilişki henüz mutlak kabul görmüyor.

Son yapılan çalışmalardan birisinin sonuçları biz bilim insanlarının Alzheimer hastalığı-alüminyum ilişkisini tekrardan sorgulamasına sebep oldu. Şimdi kısaca biraz bu çalışmadan bahsetmek istiyorum. Journal of Trace Elements in Medicineand Biology dergisinde Ocak 2017’de yayımlanan çalışmada alüminyumun Alzheimer hastalığının ortaya çıkmasındaki tek değil ama önemli bir faktör olduğu ileri sürülüyor. Çalışmayı yürüten Prof. Dr. Chris Exley’in alüminyumun insan vücudu üzerine toksik etkileri ile ilgili birçok bilimsel makalesi var.

Alüminyum eser miktarda (oldukça az miktarda) vücudumuzda bulunur, bulunması da gerekir. Ama net olarak görevi bilinmiyor.

Bildiğimiz bir gerçek vardır ki, 65 yaş ve sonrası Alzheimer hastalığı olan bireylerin beyninde biriken alüminyum miktarı, hasta olmayan yaşıtlarına göre fazla. 

Dr. Exley’in yapmış olduğu çalışmada, genetik kökenli Alzheimer hastalığı bulunan bir ailenin ölen üyelerinin beyinlerinde, çok yüksek düzeyde alüminyum tespit edildi. Hatta öyle ki bu miktar diyalize bağlı alüminyumun tetiklediği ensefalopatiden (beyin iltihabı) ölen bir hastanınkine eşit miktardaydı.

Bu çalışma erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı için genetik yatkınlığın, beyin dokusundaki alüminyum birikimi ile ilişkili olabileceğini düşündürebilir.

Yaş, Alzheimer hastalığı için en önemli risk faktörlerinden birisi. Yaş ilerledikçe beyin dokusunda biriken alüminyum miktarı da artar. Çevresel ya da işi gereği fazla alüminyuma maruz kalan beyinlerde erken başlangıçlı sporadik (rastlantısal/genetik olmayan) Alzheimer hastalığı görülebilir. Erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı için genetik yatkınlığı olanların, aynı zamanda erken yaşlarda beyin dokusunda yüksek miktarda alüminyum birikimine de eğilimi var.

Alüminyumun bir nörotoksin (beyin hücrelerine zarar veren madde) olduğu biliniyor. Örneğin diyaliz hastalarında beyinde alüminyum birikimine bağlı olarak ensefalopati görülebiliyor. 

Şimdiye kadar alüminyumun Alzheimer hastalığı ile olan ilişkisi hakkında yapılan çalışmalar net bir ilişki ortaya koyabilmiş değil. Dr. Exley’in bu çalışması, Alzheimer hastalığı ve alüminyum ilişkisinin mümkün olabileceği konusunda önemli sonuçlar içeriyor. Bu konuda daha fazla çalışma yapılması gerektiği de aşikar.

HAFTANIN NÖROBİLGİSİ