7 Ekim 2016 Cuma günü Fas’ta genel seçim vardı. Sonuçlarına geçmeden önce kısa bilgi verelim.
Fas krallıkta yönetilen bir ülke. “Fas’taki krallık sistemi anayasal, demokratik ve sosyal bir sistemdir.”(Anayasa 1. md)
Fas’ta parlamento, Temsilciler Meclisi (meclisü nnüvvab) ve Senato (meclisulmüsteşarin) olmak üzere iki kuruldan oluşuyor.
***
395 üyeli Temsilciler Meclisi 5 yıllığına halk tarafından seçiliyor.
305 üye halk tarafından, 90 üye ise ulusal kontenjan listesinden seçiliyor. Anayasa gereği kontenjan listesinin üçte ikisi yani 60 üyesi kadınlardan, geriye kalan 30 üye de 40 yaşın altındaki erkeklerden oluşuyor.
Senato ise yerel cemaat ve oda temsilcileri tarafından 9 yıllığına seçiliyor, üçte biri her üç senede bir yenileniyor.
Fas anayasasına göre, parlamenterlerin kürsü dokunulmazlığı var. Ancak üç alan hariç. Krallık sistemi aleyhine konuşmak, krala saygısızlık etmek ve İslam dini aleyhinde konuşmak dokunulmazlık kapsamının dışında!
***
Fas’ta 30 siyasi parti var. Ancak sandıkta dokuz parti yarışıyor.
Dindarların desteklediği İslami çizgideki Adalet ve Kalkınma Partisi(AKP), kralın desteklediği liberal eğilimli Asalet ve Çağdaşlık Partisi(AÇP), muhafazakar eğilimli, sol ile ittifaklar kuran ülkenin en eski partisi İstiklal Partisi ve diğerleri.
2011 Arap baharı ekseninde ilk etkilenen ülkelerden biri Fas oldu. Yürüyüşler, mitingler ve gösteriler başladı. Kral bu krizi yönetmeyi bildi ve kaosun önüne geçecek reformlar yaparak halkın gazını aldı.
Yapılan anayasa tadilatıyla ifade özgürlüğüne anayasa teminatı, kadınların sosyal hakları, azınlıkların ana dilleri ve yargı bağımsızlığı alanında iyileştirmeler yaparak referanduma sundu..
Halkın gazını almak için verilen kararların ilki ise 2012’de yapılması gereken seçimleri erkene alarak 2011 Kasım ayında yapmak oldu.
***
Mecliste 46 üyesi bulunan AKP, 2011 seçimlerinde 107 milletvekili kazanarak birinci parti oldu. İstiklal Partisi 60, Asalet ve Çağdaşlık Partisi 47 milletvekili kazandı.
Tabiatıyla anayasanın âmir hükmü gereğince en çok milletvekili kazanan AKP önderliğinde koalisyon hükümetleri kuruldu.
Cuma günü yapılan seçimde de AKP kralın desteklediği AÇP’ye karşı yarıştı.
AÇP liberal ve modernist bir parti. 2008 yılında İslami çizgideki AKP’ye karşı devlet (kral) tarafından kuruldu. Kurucusu Fuad Ali el-Himme kralın halen danışmanı olan okul arkadaşı!
AKP 305 üyeden 99’unu kazanarak yine birinci oldu. 90 kişilik ulusal kontenjandan gelecek olan üye ile milletvekili sayısı daha da artacak.
Kralın desteğine rağmen AÇP 80 milletvekilinde kaldı!
İstiklal Partisi 31, Milli Bağımsızlar Birliği 30, milletvekili çıkardı. Diğer altı parti ise kalan üyeleri paylaştılar.
***
Fas’ta seçimlere katılım oldukça düşük.
2007 seçimlerinde katılım sadece %37 idi. Bu oran 2011 seçimlerinde Arap baharının etkisiyle %45’e yükseldi.
Cuma günü yapılan seçimlerde katılım oranı %43’e geriledi.
Seçim propagandaları eğitim, sağlık, işsizlik, yatırım ve yolsuzlukla mücadele odaklı yürüdü.
Anayasaya göre kral hükümeti kurma görevini en çok vekil kazanan partiye vermek zorunda.
AKP, yani İslami çizgi Fas’ta iktidarda kalmaya devam edecek!
Arap baharı ülkelerine batı müdahale etmeseydi hepsinde İslami çizgideki siyasi partiler iktidarda olacaktı!
Batının unutmaması gereken bir şey var o da, bu müdahaleler ve çıkarılan kaoslar ümmeti İslami çizgiden uzaklaştırmıyor aksine batı politikalarına tepkiyi körüklüyor!
