Faiz Balyozu

İstikrarlı ekonomilerde faiz artırımı yüzde birin yüzde biri ile (points)yapılır.

Ekonomilerde mevduata genelde sıfır reel faiz verilirken, yatırım maksatlı bono-tahvil gibi araçlarda bir yıldan uzun dönemler için belirli bir artı faiz verilir. Bu faiz kıymetli kağıdın üzerinde yazılıdır veya nominal değer ıskontoya tabi olur.

Kağıdın değeri zaman içinde değişir. Bu değişim faiz oranı ile ters orantılıdır. Yani faiz artarken kağıdın kıymeti düşer, faizler indirildiğinde varlığın (kağıdın) kıymeti artar.

Bir örnek olarak bin liralık bir tahvilin getirisi %8 olsun ve bu kağıdın vadesi 5 yıl ise faizlerin %12 ye çıkması durumunda kağıdın üzerinde değer 800TL ye gerilemiştir. Bir anda insan fakirleşmiş olur. Paranın devalüasyonu da ayni sonucu doğuruyor.

Merkez bankamız maalesef ileriyi iyi okuyamamış ve faizleri bugüne kadar görülmemiş biçimde arttırmıştır. Faizlerin artırımının, Tasarruf erbabının cebinden para çekmek olduğunu bilen batılı ekonomiler darda kaldıklarında dahi artırımı binde beşlere kadar yapar. Hastalık dönemi uzuyorsa bunu ceste ceste yapar.

Merkez Bankaları faizleri düşürürken kolay karar alırlar ama yükseltmede çok dikkatli davranırlar.

Cari açığımız bu büyük mertebede seyrederken, faiz silahı olsa olsa Tanka karşı tüfek kullanma benzetmesi ile betimlenir. Cari açığın en kısa zamanda yıllık bir iki milyar seviyelerine çekilecek tedbirler alınmalıdır. İthalatı özendirmemek, ihracatı da kamçılama tedbirlerine ihtiyacımız var.

Sayın Başbakan bu gerçeği bilerek görelim bakalım faizleri bu denli artırma tesirli olacak mı? Bu durumu seyrederiz olmaz ise gereğini yaparız demiştir. Faiz silahı geçici bir süre için bir miktar tesir gösterir,ama kronikleşen cari açığın kur üzerindeki baskıyı azaltamaz.Tüketimi biraz kısabilir, iç tasarruf oranını arttırır ama,cari açık üzerindeki etkisi çok azdır.

Bizim ana sıkıntımız, cari açığın Gayri Safi Milli Hâsılanın yüzde yedisinin üzerine çıkmış olmasıdır. İthalatın sürekli cazip kılınması ile ürettiğimiz mallardaki yerli oran gittikçe artmıştır. İhracat artışı zorunlu ithalatı getirmiş, ve ithalat artışı ihracat artışının önüne geçmiştir. Alınacak tedbirler ile ithalat artış hızını ihracat artış hızının altında tutmamız gerekiyor. İnşallah Merkez Bankası tedbirleri tutar, daha büyük zecri tedbirlere başvurmayız.