Eşler evliliklerini değerlendirirken ilişkilerinin sorun olan taraflarına bakma eğiliminde. Aslında aynı şeyi eş terapisi ile uğraşan terapistler de yapmak eğiliminde. Danışanlarının sorun yaşadıkları alanları tarama, listeleme ve onları çalışma eğilimindeler. Halbuki evliliklerin halinin resmini çekerken aksayan taraflar kadar işleyen taraflara da, zayıf taraflar kadar güçlü taraflara da bakmak gerekiyor. İki tarafa eş zamanlı bakmak resmi daha gerçekçi ve bütüncül görmeyi sağlar.
Zayıf ve güçlü yönleri olan çiftin hikayesi: Bir çift düşünün fena halde kavga ediyorlar. İkisi de kolay öfkeleniyor. İkisi de kıskanç. Bu sebeplerle de sık sık kriz yaşıyorlar. Öte taraftan aralarında güçlü bir şekilde tutku ve beğeni var. Üstelik uzun süre küsmeme gibi bir alışkanlıkları var. Kavga ettikten bir müddet sonra birbirlerine yöneliyorlar. En önemlisi de birlikte güzel vakit geçiriyorlar. Arkadaşlıkları iyi. Daha da önemlisi birbirlerinden vazgeçmek gibi bir niyetleri yok.
***
Çok alanda pozitif bir alanda negatif çiftin hikayesi: Bir çift düşünün ki pek kavga etmiyorlar. Birbirlerine güveniyorlar. İkisi de “Eşim iyi insandır” diyor. Çocukları ile ilişkileri oldukça iyi. Ev işlerini paylaşıyorlar. Birbirlerinin aileleri ile ilişkileri iyi. Eve giren parayı adil kullanıyorlar. Ailece keyifli etkinlikler yapıyorlar. Fakat bu pozitif tablonun yanında cinsellikleri iyi gitmiyor. Cinsellik ilişkilerinin ana sorunu. Bu sorun büyüyerek diğer iyi alanları gölgeler hale gelmiş oluyor.
Bu çifti betimlerken cinsel sorunu görmemek ve önemsememek ne kadar yanlış ve eksikse, ilişkinin pozitif alanları görmemek ve önemsememek de o kadar yanlış ve eksik.
Terapistlerin negatiflere odaklanma alışkanlığı: Klasik bir çift terapisi eşlerin kavgasına, öfkesine, kıskançlığına odaklanır. Bunları yapmakta bir sorun yok. Ama çiftin ilişkisi anlamlandırılırken aralarındaki tutku, beğeni, birbirine yönelme de çerçevelenmeli ve dile getirilmelidir. Çünkü bu özellikler negatif olan etkileşimler için panzehir görevi görüyor. Çifte bu güçlü yönleri konusunda da farkındalık kazanmaları sağlanmalı ki, ilişkilerinin resmini doğru görebilsinler.
***
Eş ilişkilerindeki pozitif tarafları görmenin faydaları: Kendi eş terapisi pratiğimde giderek daha fazla bir şekilde eşlerin ilişkilerinin pozitif taraflarını da aramaya, belgelendirmeye, formülasyonda dikkate almaya başladım. Danışan eşlere aralarındaki negatif sorunları gösterirken eş zamanlı pozitif taraflarını da göstermeye çalışıyorum.
Hatta çiftlerin ilişkilerinin geleceğini tahmin etmeye çalışırken her unsuru zayıf ve güçlü olarak değerlendiriyorum. Örneğin evliliğe ve birbirlerine bakışları, evlilikte kalma istekleri, aralarındaki beğeni ve tutku düzeyi, küsme düzeyleri, kavga etme şekilleri, cinsellikten memnuniyet düzeyleri, uzlaşabilme becerileri, arkadaşlık düzeyleri açısından hallerini iki taraflı değerlendiriyorum. Hangi alanda sorunları var hangi alanda iyiler diye bakıyorum.
Eğer eşlerin ilişkilerinde önemli miktarda iyi/güçlü tarafları varsa, evliliklerinin seyrinden daha umutlu olmak mümkün. Örneğin sorun alanları var ama diğer alanlar nötr ise işimiz biraz daha zor demek. Pozitif alanlar gerçekten de evlilik için cankurtaran niteliğinde.
