Nasıl kişilerin profili çıkarılabilirse, evliliklerinde profili çıkarılabilir. Özellikle iş dünyasında kişinin özelliklerini ve işin uyumunu sağlamak için bir dizi testler yapılır. Bu testler bazen kişilik ve tutum profilini çıkarırken bazen de kişinin güçlü ve zayıf taraflarını ortaya çıkarmaya çalışır. Amaç kişinin iş performansı ve işle uyumu açısından ön değerlendirme yapmaktır.
Veya bir terapiste başvurduğunuzda terapist sizi anlamak için kişilik özelliklerinizi, zekanızı, hayata karşı tutumlarınızı anlamaya çalışır. Amaç size yardım edebilmek için sizin ruhsal sağlık açısından zayıf ve güçlü taraflarınızı anlamaktır.
Evliliklerin, eşlerin birbiriyle etkileşim paterninin de benzer şekilde profili çıkarılabilir. Bu iş tek bir bireyi değerlendirmek kadar kolay olmasa da pekâlâ yapılabilir. Zor olması iki ayrı bireyin profil analizi ve bu iki kişinin yakın çevreyi de işin içine katarak nasıl etkileştiğini anlamanın gerekmesidir.
Evlilikler üzerine insanlığın tarihsel bir birikimi var. Üzerine de 70 yıllık evlilik terapileri ve araştırmalarının birikimi eklenmiş durumda. Mutlak olmasa da evliliklerin hallerini değerlendirebilecek bir analiz çerçevesine sahibiz.
Evlilikleri değerlendirme işini sadece bu işin profesyonelleri yapmıyor. Aslında gündelik hayatta kişiler de hem kendi evlilikleri hem de başkalarının evlilikleri için yapıyor. Evliliklerin iç dünyasını yakından bakmadan her zaman anlamak zor ise de bir şekilde dışarıya yansımaları da var. Hem iyi evlilikler hem kötü evlilikler dışarıya izlenim veriyor. Örneğin araştırmacılar çevrelerindeki kişilere “evliliklerinin iyi olduğunu düşündüğünüz bir çift ismi verebilir misiniz” diye sorduğunda, kişiler birkaç çiftin ismini verebiliyor.
Evlilikler üzerine düşünme egzersizi
Şimdi gelin aynı şeyi sizle birlikte yapalım. 10 dakikanızı ayırın, elinize kâğıt kalem alın, kâğıda “oldukça iyi, iyi, orta, kötü, oldukça kötü” şeklinde bir spektrum çizin, sonra çevrenizde bir düzeyde bildiğiniz evliliklerden 10 tanesini bu spektrumun bir yerine koyun ve neden böyle işaretlediğiniz üzerine düşünün. Özellikle de mutlu ve oldukça mutlu olanların üzerine düşünmeye daha fazla vakit ayırın. Eğer imkân varsa da bu kişilere hikayelerini sorun. Tüm bunları yaparken amaç o kişilerin evliliklerine burnumuzu sokmak veya onlara düşüncelerimizi yansıtmak olmamalı. Bu sadece kendi adımıza bir anlama çabası olmalı.
Benim evlilikleri analiz etmede kullandığım 7 ana kategori var. Aslında bu 7 kategori alt unsurları ile değerlendirildiğinde yüzlerce unsurun dikkate alınması anlamına geliyor. Bu kadar çok unsur pratikte analiz yapmayı zorlaştırıyor. Bir şeyleri içinden çıkılmaz hale getirmeden anlamayı başarmalıyız. Benim kullandığım analiz çerçevesini “Mutlu Evliliklerin 7 Özelliği” başlıklı kitabımda yazdım.
Evlilikleri analizde 7 kategori
Benim evlilikleri anlamaya çalışırken sorduğum ana sorular şöyle:
1- Eşler evliliklerini ve eşlerini nasıl algılıyor?
2- Birbirlerinden farklı oldukları özellikleri üzerinden kavga mı ediyorlar yoksa uyum mu sağlamışlar?
3- Aralarındaki sorunları nasıl ele alıyorlar?
4- Yaşadıkları sorunlardan sonra küsüp birbirlerinden uzaklaşıyorlar mı yoksa kısa sürede barışıp birbirlerine yöneliyorlar mı?
5- Cinsel olarak doyum içindeler mi yoksa cinsel açlık mı çekiyorlar?
6- Eş olmaktan kaynaklanan gündelik hayat sorunları üzerinden kavga mı ediyorlar yoksa bu alanlarda uzlaşma sağlıyorlar mı?
7- Birbirleri ile muhabbet etmek ve vakit geçirmekten hoşlanıyorlar mı yoksa arkadaşlık edemeyip iki ayrı hayat mı yaşıyorlar?
