Kamuoyunda ‘Torba Kanun’ olarak bilinen 6552 sayılı Yasa ile ev hizmetlerinde önemli bir değişiklik yapıldı. Bu değişikliğin yürürlük tarihi ise 01.04.2015 tarihi olarak belirlendi. Değişiklik öncesi sürekli ve ücretle çalışanlar hariç sigortalı sayılmamaktaydı.
1 Nisan 2015 tarihinden itibaren uygulanacak olan bu yeni düzenlemeye göre, ev hizmetlerinde 10 günden az veya 10 günden fazla çalıştırılanların sigortalılık durumları farklı şekilde olacaktır.
Evde çalışana sigorta şart
Halen birçok kişinin evinde ayda bir gün bile olsa temizlik vs. hizmetinde çalışan ev hizmetlileri var.
Dolayısıyla bunlar gibi ayda bir veya birkaç gün çalışanlar eskiden sigortalı olmazlarken yeni dönemde sigortalı olmaları gerekecek. 1 Nisan’dan itibaren bu şekilde çalışacak olan ev hizmetlerini sigortalı yapmayanlara yüksek para cezaları uygulanacak.
10 günden fazla çalışma önemli
1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe girecek yeni düzenleme ile birlikte ev hizmetlerinde (yemek, temizlik, çocuk, hasta, yaşlı bakımı vb) bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalışma süresi ay içinde 10 gün ve daha fazla olanlar, zorunlu olarak 4/a kapsamında sigortalı sayılacak ve bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunun bu kapsamdaki sigortalılara ilişkin tüm hükümler uygulanacaktır. Bu nedenle ayda kaç gün çalıştığı büyük bir önem taşımaktadır.
Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalışma süresi ay içinde 10 günden az olanlar için, çalıştırıldıkları gün kadar çalıştıranlar (ev sahibi) tarafından asgari ücret üzerinden yüzde 2 oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenecektir. Bu şekilde işçi çalıştıranlar, 5510 sayılı Kanunun uygulamasında işveren sayılmayacak, çalışan da işçi sayılmayacaktır.
Yanında ay içerisinde 10 günden az ev hizmetlisi çalıştıranlar, çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi öder.
Çalışanların iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kollarından sağlanan yardımlardan yararlanabilmesi için iş kazasının olduğu tarihten en az 10 gün önce tescil edilmiş olması ve sigortalılığının sona ermemiş olması, iş kazası veya meslek hastalığından dolayı geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi veya sürekli iş göremezlik geliri ya da malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanabilmesi için prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şarttır.
10 günden az ev hizmetlisi çalıştıranlar ise işveren sayılmayacaktır. Ayrıca iş kazası ve meslek hastalığı durumlarında ev hizmetlisi çalıştıranlar da sorumlu tutulmayacaktır.
Ancak henüz SGK yönetimi ev çalışanlarının sigortalılık bildirimlerinin nasıl yapılacağına ilişkin bir açıklama yapmadı. Bunun usul ve esasları ile kullanılacak form ve belgelerin de en kısa zamanda 1 Nisan öncesi açıklanması gerekiyor.
10 günden az çalışanın emeklilik primi
Eğer çalışan kişiler talep ederlerse adlarına ödenen priminin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar aynı kazancın otuz katının yüzde 32.5 oranında prim ödeyebilir. Bu tutar da 1.201,50 TL x yüzde 32.5= 390,49 TL’ dir.
Sosyal Güvenlik Kurumu, henüz ev hizmetlerine ilişkin bir genelge yayınlamadığından iş ve işlemlerin nasıl yürütüleceği bilinememekte ve yanında ev hizmetlisi çalıştıran işverenler endişe ile beklemektedir.
Maliye’de beyanname süreleri uzatıldı
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 23.03.2015 tarihinde yayınladığı sirküler ile Şubat 2015 Dönemine Ait Muhtasar Beyannameler, Damga Vergisi Beyannameleri, Katma Değer Vergisi Beyannameleri, 2014 Takvim Yılı Yıllık Gelir Vergisi
Beyannamelerinin verilmesi süreleri uzatıldı. Buna göre;
- 23 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler ile Damga Vergisi Beyannameleri ve 24 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin verilme süreleri 26 Mart 2015 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
- 25 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2014 takvim yılına ait Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerinin verilme süreleri 31 Mart 2015 Salı günü mesai saati bitimine kadar uzatılmıştır. Elektronik ortamda beyanname veren mükelleflerin, beyannamelerini gün sonuna kadar gönderebilmeleri mümkündür.
- 31 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2015/Şubat dönemine ilişkin ‘Form Ba’ ve ‘Form Bs’ bildirimlerinin verilme süresi 03 Nisan 2015 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.
SORU CEVAP
Çeyiz parası ödenir mi?
Okurumuz Ayşe Sarı “Anne ve babamı uzun yıllar önce kaybettim. Annemden dolayı yetim aylığı alıyorum. Evlenmeyi düşünüyorum. Acaba bana çeyiz parası verilir mi?” diye soruyor.
SGK’dan yetim aylığı alan kız çocuklarına yasayla verilen haklardan biri de, evlenme yardımı verilmesidir. Gelir veya aylıklarının bu nedenle kesilmesi gereken kız çocuklarına resmi olarak evlenmeleri ve yazılı olarak talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir.
Evlenme ödeneği (çeyiz parası) alabilmek için ‘yetim aylığı almakta olan’ şartı bulunmaktadır. Yani, çalışması veya başka bir nedenle yetim aylığı almadığı bir dönemde evlenen kız çocukları (hak sahibi olmadıkları için) evlenme yardımı (çeyiz parası) alamazlar. Ancak, işten ayrılıp yetim aylığı almaya başlayan ve yetim aylığı alırken evlenen kız çocuğuna evlenme ödeneği (çeyiz parası) verilmektedir.
Evlenme ödeneği (çeyiz parası) alacak yetim kız çocukları 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında hak sahibi iseler bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine başvuru yapmaları gerekir.
Evlenme ödeneğinin ödenmesi için hak sahiplerinin bir dilekçe ile Kurumun ilgili ünitesine başvurması şarttır. Evlenme tarihi nüfus kütüğüne işlenmemişse, dilekçeyle birlikte, evlenme cüzdanının bir örneğinin de Kuruma verilmesi zorunludur.
