Önceki iki yazımda aşırı kıskançlığın mizaç özelliğinden veya ruhsal rahatsızlıktan kaynaklanabileceğini belirtmiştim. Bu iki durumda ortada kıskanılacak bir durum yokken yersiz ve aşırı kıskançlık vardır.
Bir de kişide hem kıskançlığa eğilim hem de ruhsal rahatsızlık hali yokken, eşin flörtöz davranışlarından veya eşe başka kadınların / erkeklerin açık ilgisinden dolayı tetiklenen kıskançlık türleri vardır. Burada eşlerden biri diğer cinsle ilişkilerinde aşırı rahat ve flörtözdür. Diğer eş bu durumun farkındadır. Kişide tepki olarak öfke, kızgınlık gibi duygularla beraber kıskanma duygusu da açığa çıkmıştır. Kıskançlığın diğer bir türünde ise, kişi eşine başka kişilerin açık ilgi göstermesine şahit olmuştur ve kıskançlık duygusu alevlenmiştir.
Kıskançlığın bu dört farklı tipini ayırt etmek, bu sorunu nasıl ele alacağımızı belirlemek açısından önemlidir.
Kıskanılma isteği
Eşler bir miktar kıskanılmayı hoş bulabilir, kıskanılmak isteyebilir. Bu ılımlı kıskançlık eşin kendisine sevgi ve bağlılığının göstergesi olarak kabul edilir. Eşinin kendisine karşı hiç kıskançlık duymaması eşleri rahatsız edebilir ve bu durumu eşin kendisine ilgisizliği olarak yorumlanabilir. Ama aşırı kıskançlık hem kıskanan hem de kıskanılan için zarar vericidir.
Kıskançlık eş ilişkisini etkileyen yaygın bir sorun
TUİK ‘in Türkiye toplumunu temsil eden aile araştırmasında, eşle sorun yaşanan konular listesinde, kıskançlık meselesi %21.9 ile ön sıralarda. Aynı listede ekonomik harcamalar % 31.2 ile başta. Aileler ile ilişki sorunu %10.8, alkol alışkanlığı % 4.7, kumar alışkanlığı %1.7 oranında sorun listesine giriyor. Bu listede kıskançlığın bu kadar yukarıda olması, kıskançlığın eş ilişkisini etkileyen önemli bir unsur olduğunun göstergesi.
Kıskançlığı tetiklemek veya söndürmek
Eşe yönelik yoğun ve güçlü kıskançlık duygusu kıskançlığı yaşayan kişi için eziyet verici.. Kıskanan eşin diğer eşi denetim altına almaktan hesap sormaya kadar bir dizi davranışından dolayı diğer eşin hayatının da bozulması kaçınılmaz. Yani eşin kıskançlık krizlerine girmesine vesile olacak davranışlarda bulunmak, dönüp dolaşıp kişiye zarar verir. Bu sebeple kıskanan eşin kıskançlığını tetiklemek değil, söndürmek gerekir.
Eş ilişkisinin güven ve emniyet hissi içinde olması
Eşi güven ve emniyet duygusu içinde tutmak, eşler arası ilişkiyi olumlu etkiler. Kendini güven içinde hisseden eş; sakindir, huzurludur, eşi kontrol ve denetleme dürtüsünün etkisinde değildir.
Halbuki kıskançlık veya aldatılma korkusu altındaki bir zihin, iki uç hal gösterme eğilimindedir: Ya eşten uzaklaşma ya da eşi sürekli denetleme ve kontrol etme. Uzaklaşma, eşe yabancılaşmaya ve aralarındaki bağın kopmasına neden olabilir. Denetleme ve kontrol hali ise, eşler arasında gerilim, huzursuzluk, çatışma demektir.
Sonuç olarak, kıskançlığın ılımlısı eş ilişkisini bozmayıp bir miktar olumlu katkı bile sağlayabilirken, aşırı hali eş ilişkisini olumsuz etkiler. Eşler arasında soruna yol açan aşırı kıskançlık varlığında, bu kıskançlık halinin dört alt tipten hangisi olduğuna bakılmalıdır. Ruhsal rahatsızlık olduğunda psikiyatrist ve ilaç gerekir. Aşırı kıskançlık mizaç özelliğinden kaynaklanıyorsa, iki eş mizaç özelliğini dikkate alarak yaşamalıdır. Kıskanan eş kendini denetlemeye, kıskanılan eş ise eşini tetiklememeye çalışmalıdır. Eğer kıskançlık bir eşin flörtöz davranışlarına bağlı ise tek çözüm flörtöz davranan eşin bu davranışlarını denetlemesidir. Eğer kıskançlık eşe başkalarının açık ilgisinden kaynaklanıyorsa, kıskanılan eş eşine ait ve bağlı olduğunu güçlü şekilde göstermelidir.
