Eş eğitim programlarının kökenleri açısından iki ayrı hali var. Birincisi, Batı’da, özellikle Amerika’da geliştirilmiş bir programın Türkiye temsilciliğini yapmak. İkincisi ise, kendimizin bir program geliştirmesi. Her iki yöntemin de kendine özgü avantaj ve dezavantajları var. Ayrıca, her ikisinin de başarılı ve başarısız örnekleri mevcut.
İthal eş eğitimi programlarının avantajları
Amerika’da evlilikleri güçlendirmek için geliştirilmiş yüzlerce program olmasına rağmen, bunlar içinde ekol haline gelmiş, ön plana çıkmış 5-10 civarında program var. Bu programlardan birini Türkiye’ye taşımanın en önemli avantajı, programın içeriğinin ve materyallerinin hazır olması. Size düşen temsilcilik hakkı ve eğitimi almak, materyallerin Türkçe çevirisini yapmak ve uygulamak. İkinci avantaj, bu programların belirli bir tecrübeye sahip olması. Bu tecrübeyi hazır halde Türkiye’ye aktarmak avantaj olabilir. İthal eş eğitim programlarının üçüncü avantajı ise pazarlamanın kolaylığı. Nasıl anaokulu programlarında adı bilinen hazır bir programı uyguladığınızı söylemek bu okullara avantaj sağlıyorsa, aynı durum evlilik eğitimleri için de geçerli olabilir.
İthal eş eğitimi programlarının dezavantajları
Amerika’dan hazır alınan bir eş eğitim programının en büyük sorunu kültürel uyumsuzluklardır. Sonuçta bu programlar Amerikan yaşam tarzları, değerleri ve evlilik modelleri üzerinden geliştirilmiş. Olduğu gibi başka bir kültüre aktarmak bir dizi sorun çıkarıyor. Her ne kadar bu tür programların kültürle uyumlu versiyonları için bir takım uyarlamalar yapılabilirse de, bu açmazdan tam olarak çıkmak zordur. İkinci sorun ise, program uygulayıcılarını üretim yapamayıp, bayi olmaya mahkum etmesidir.
Yerli eş eğitim programlarının dezavantajları
Evlilikleri güçlendirme eğitimleri Türkiye için oldukça yeni bir durum. Var olan çabalar daha çok seminerler düzeyinde. Halbuki bu tür programlardan kast edilen, eş ilişkileri seminerlerinin çok ötesinde bir şey. Gerçek bir program geliştirmek için; özgün bir tarafı olan teorik çerçeve, eğitim materyallerinin oluşturulması, yaygınlaştırma/pazarlama süreçlerini gerektiriyor. Bu unsurları bir araya getirebilmek bir kapasite gerektiriyor. Bunları bir araya getirecek insan gücü ve ekonomik imkanları bulmak kolay değil.
Yerli eş eğitim programlarının avantajları
En önemli avantaj kültürel değerlerimizle uyumlu olma imkanının olmasıdır. Sonuçta aile ve eş ilişkileri inanç ve değerlerimizle yakından ilgili. İkinci avantaj ise, bu işle ilgili insanlarımızın birikimini güçlendirme imkanının olmasıdır. Birbiriyle rekabet halinde, kendi insanlarımız tarafından geliştirilen programların olması daha iyi programların oluşumuna imkan sağlar. Ülkenin teknoloji alanında bağımlılıktan kurtulmaya çalıştığı bir dönemde, başka yerlerde geliştirilen eş eğitim programlarının bayisi olmak iyi fikir değil.
Eş eğitimi programlarında aşılması gereken sorunlar
Yerellik ile evrensellik arasında pratik bir denge kurmak gerekiyor. İnsanlığın ürettiği birikimi dikkate almadan iş yapmak doğru değil. Bir yandan da Batı programlarının kopyası olan şeyleri yerli diye ifade etmeye çalışmak da ahlaki açıdan tutarlı değil.
Batı’daki programların da neredeyse %70’i birbirine benziyor. Programlar %30’lar civarında vurguları açısından birbirinden ayrışıyor. Nihayetinde hepsi eşler arası iletişim meselesini, eşler arası çatışmaların çözümü/ yönetimi, eşler arasında pozitif yaşantıların yani arkadaşlığın geliştirmesi gibi içerikler barındırıyor. Bu içerikler ise kaynakları açısından çok sayıda farklı bilim alanından, ve psikoloji ekolünden geliyor. Bu alandaki bilgilerin başlangıcı bu programları oluşturan kişilerle başlamıyor. Önemli olan %30’luk düzeyde özgün bir taraf oluşturmak. Ben de bunu yapmaya çalışıyorum.
