Dul ve yetimler istisnalara dikkat!

Dul ve yetim aylığı alanların veya aylık bağlatma talebinde bulunacakların bilmelerinde fayda bulunan bazı istisnalara değineceğiz.

1- Çalıştıkları halde yetim aylığı kesilmeyenler

A- Erkek yetim:1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat etmiş SSK’lı anne veya babasından ölüm aylığı bağlanan erkek çocuklarının sigortalı bir işte çalışmaları halinde, bağlanmış olan aylıkları kesilir. Ancak bu kuralın bir istisnası var; 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat etmiş SSK’lı anne veya babasından dolayı 506 sayılı Yasa kapsamında ölüm aylığı bağlanacak 25 yaşından küçük yüksek öğrenim gören erkek çocukları ile 20 yaşından küçük lise öğrenimi gören erkek çocukları sigortalı bir işte çalışsalar bile talepleri halinde ölüm aylığı alabileceklerdir. 

B- Kız yetim:Yetim aylığı bağlanmış kız yetimlerin, işçi, bağımsız veya memur olarak çalışmaları halinde kendilerine tahsis edilmiş yetim aylıkları kesilir (5510 sayılı Kanun Madde 34, 35).

Ancak bu kuralın bir istisnası var; 5510 sayılı Yasa’nın yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından evvel memuriyete giren kişilere kazanılmış hak olarak eski Emekli Sandığı mevzuatı hükümleri uygulanmaktadır. Bu bağlamda ilk defa 2008 yılının Ekim ayı başından evvel memuriyete girdikten sonra  vefat etmiş memurun hizmetinin 10 yıldan fazla olması durumunda,  evli olmayan veya boşanmış kız yetimlerine   4/a’ya (SSK)  veya 4/b’ye (BAĞ-KUR) tabi bir işte çalışsalar bile talepleri halinde yetim aylığı bağlanacaktır.(5510 sayılı Kanun geçici 4.madde).

2- Çeyiz parası ödenebilen eş ve anne

Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği (çeyiz parası) olarak peşin ödenmektedir. (5510 sayılı Kanun madde 37).

Yani kız çocuklarına çeyiz parası ödenmekte, dul eş ve anneye çeyiz parası verilmemektedir.

Ancak, bu kuralın bir istisnası var. 1.10.2008 tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi çalışan kamu görevlisinin hak sahipleri için ise; Evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş (karı veya koca) ve kız çocuklarla anaya talepte bulunmaları halinde almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının on iki aylık tutarı evlenme ikramiyesi (çeyiz parası )olarak ödenmektedir.

3- Üç ayrı dosyadan aylık

SSK’lı veya BAĞ-KUR’ lu bir işte çalışıp yaşlılık aylığı bağlanan kadın;

- Kendi aylığının yanı sıra, vefat etmiş SSK veya BAĞ-KUR kapsamındaki kocasından dolayı dul aylığını,

- Kendi aylığının yanı sıra, yukarda belirttiğimiz dul aylığı ile birlikte  vefat etmiş Emekli Sandığı kapsamındaki anne veya babasından dolayı yetim aylığını, alabilir.